Het belang van eigen regie bij zelfmanagement
Een belangrijk onderdeel van zelfmanagement is eigen regie, ofwel zelfregie. Eigen regie gaat om het zelf beslissen over je leven en zorg en ondersteuning daarbij. Centraal staat: wat wil ik? Eigen regie is het vermogen om je eigen leven en noodzakelijke ondersteuning te regelen en het praktische vermogen om jezelf te redden in lichamelijk, sociaal en emotioneel opzicht.
Niet iedereen wil altijd de regie, de mate van gewenste zelfsturing kan verschillen tussen personen en situaties. Het pilotenmodel geeft voorbeelden van verschillende voorkeuren voor zelfregie. Het onderscheidt vier typen zorgvragers:
- Passagier
- Steward(ess)
- Co-piloot
- Piloot
Zorgverleners spelen een belangrijke rol bij het geven van ruimte voor eigen regie. Zij kunnen zorgvragers uitnodigen tot meer invloed, of dit juist tegenhouden. Kijk maar naar het plaatje van de piramide (zie hieronder) hoe het gedrag van de professional de mate van eigen regie van de zorgvrager beïnvloedt.
Eigen regie versterken doet de zorgverlener door:
- Positieve feedback te geven: wat kan, wat doet de zorgvrager al, waar ligt zijn kracht?
- De zorgvrager te helpen inzicht te krijgen in zijn eigen situatie, motivatie en waarden: op welke gebieden gaat het goed, op welke gebieden gaat het niet zo goed, wat wil ik nog of weer graag kunnen doen?
- De zeggenschap over ondersteuning en hulp zoveel mogelijk bij de zorgvrager te laten: wat wil ik met mijn leven, waar wil ik aan werken, welke hulp heb ik daarbij nodig en van wie, hoe wil ik dat die hulp eruit ziet?
- Te ondersteunen bij het versterken en inschakelen van informele en sociale netwerken (de omgeving) van de zorgvrager.