Hoe herken en markeer je de stervensfase?

Hoe herken je de stervensfase?

Vaak zie je een plotselinge achteruitgang: de cliënt eet of drinkt nauwelijks meer, is erg zwak en blijft in bed. Ook verandert de pols en doorbloeding, neemt de urineproductie af of stopt, en vermindert het bewustzijn. Bij neurologische ziekten kan er sprake zijn van een blijvende bewustzijnsdaling.

Probeer de stervensfase te markeren vóórdat klachten als reutelen, terminale onrust of een afwijkend ademhalingspatroon zichtbaar worden. Dan kun je sneller verlichting bieden en de zorg rustig en zorgvuldig organiseren.

Hoe markeer je de stervensfase?

Wanneer je deze signalen ziet, bespreek je dit in het team. Leg vast dat de stervensfase is begonnen en start, als dat gebruikelijk is, het Zorgpad Stervensfase of pas het individueel zorgplan aan. Het markeren van de stervensfase gebeurt altijd in overleg met de regiebehandelaar. Door samen te overleggen ontstaat er een gedeeld beeld, zodat iedereen vanuit dezelfde afspraken en doelen kan werken.

Het gesprek met cliënt en naasten

Markeren gaat altijd samen met communicatie. Je legt rustig uit wat je ziet: dat het lichaam bezig is om het leven los te laten en dat de laatste fase is begonnen. Daarbij geef je aan dat het moeilijk te voorspellen is hoelang dit duurt: soms nog enkele dagen, soms korter.

Neem tijd om te vragen wat dit nieuws met cliënt en naasten doet. Vaak helpt het om te vragen wat er nu belangrijk voor hen is of waar ze zich zorgen over maken. Ga ook in op behandelwensen als dat nog niet eerder is gedaan. Je kunt uitleggen dat de zorg nu volledig gericht is op comfort. Controleer steeds of je boodschap duidelijk is, bijvoorbeeld door na te vragen wat er van het gesprek is blijven hangen.

Wat mogen cliënt en naasten van mij verwachten?

• Dat ik signalen van de stervensfase herken en bespreek.
• Dat ik dit vastleg in het zorgdossier en het team informeer.
• Dat ik open, eerlijk en steunend communiceer.
• Dat ik de zorg aanpas aan deze fase.