Dermatitis gerelateerd aan incontinentie
Laatst bijgewerkt op: 22-04-2025
Dermatitis gerelateerd aan incontinentie (IAD) is een huidletsel dat kan ontstaan wanneer iemand incontinent is van urine of ontlasting. Het verweekt de huid en zorgt voor pijn, roodheid, ontvellingen en huidinfecties. Vaak is er meer hulp nodig bij dagelijkse activiteiten en ontstaat er een slaaptekort. Dit vermindert de kwaliteit van leven.
Wat is IAD?
IAD een lokale oppervlakkige irritatie van de huid doordat de huid (langdurig) in contact is met urine en/of ontlasting. De huid is rood, met of zonder de aanwezigheid van een erosie of open letsel. Het letsel heeft een onregelmatige en onduidelijke grens.
Waar komt IAD voor en wat veroorzaakt het?
IAD komt voor op plekken waar urine en ontlasting contact maakt met de huid. Zoals de bilnaad, de billen, de stuit, het scrotum en de liezen. Het kan ook uitbreiden naar de buik en dijen.
Incontinentie van urine of ontlasting zorgt ervoor dat de huid verweekt. Doordat de huid steeds vochtig is, verhoogt dit de doorlaatbaarheid van de huid. Hierdoor neemt de huid het vocht op, wat leidt tot zweling. Dit beschadigt de opperhuid. Bekijk voor meer informatie de pagina Huidanatomie: bouw en functie.
Daarnaast zorgt de chemische samenstelling van urine en ontlasting ervoor dat het de beschermlaag van de huid wordt aangetast. Micro-organismen overleven daardoor beter op de huid. Zo kunnen ze een infectie veroorzaken.
Schuifkrachten en wrijfkrachten vergroten de kans op IAD. Het verzwakt de aangetaste huid, wat de kans op IAD groter maakt. Daarnaast is een oudere huid dunner, minder elastisch en droger. Dit maakt de huid meer kwetsbaar voor IAD. Lees meer over huidveroudering.
Welke cliëntgroepen hebben een verhoogd risico op IAD?
De volgende cliëntgroepen hebben meer risico op IAD:
- ouderen die incontinent zijn van urine en/of (dunne) ontlasting
- cliënten met een vertraagde immuunreactie
- cliënten met overgewicht (obesitas)
- cliënten met suikerziekte (diabetes)
- cliënten met chronische inname van medicatie (antibiotica, corticoïden, steroïden, chemotherapeutica)
- cliënten die verminderde mobiliteit
- cliënten met een slechte voedings- en huidtoestand
- cliënten met een verminderd bewustzijn
- cliënten met een verhoogde lichaamstemperatuur
- cliënten die geen goede persoonlijke hygiëne hebben
Hoe vaak komt IAD voor?
Incontinentie van ontlasting komt tussen de 6% en de 10% voor. Incontinentie van urine tot wel 46%. Tussen de 3,4% en 50% van de cliënten met een incontinentie ontwikkelt IAD.
Is het IAD of een ander huidletsel?
De schade aan de huid bij deze huidletsel verschilt soms weinig van elkaar. Bij schade door incontinentie of een vochtige huid door smetten is dat deel van de huid extra gevoelig voor decubitus. Maar er ontstaat geen decubitus bij incontinentie zonder drukkrachten en/of schuifkrachten. Zo is er een aantal verschillen waardoor je deze huidletsels van elkaar kan onderscheiden. Lees meer over het verschil tussen decubitus, IAD en smetten.
Bron
- Incontinentie geassocieerde dermatitis | Eduwond
- Preventie en behandeling van incontinentiegeassocieerde dermatitis: een praktische richtlijn
- WCS - IAD
- Gray M, Beeckman D, Bliss DZ, Fader M, Logan S, Junkin J, et al. Incontinence-associated dermatitis: a comprehensive review and update. J Wound Ostomy Cont Nurs. 2012;39(1):61–74.
- Shamliyan T, Wyman J, Bliss D, Kane R, Wilt T. Prevention of urinary and fecal incontinence in adults. Evidence Report/Technology Assessment. 2007;161:1-379.
- Du Moulin M, Hamers J, Ambergen A, Janssen M, Halfens R. Prevalence of urinary incontinence among community-dwelling adults receiving home care. Res Nurs Health. 2008;31(6):604-12.