Het verschil tussen decubitus, dermatitis gerelateerd aan incontinentie (IAD) en smetten
Laatst bijgewerkt op: 22-04-2025
De schade aan de huid bij deze huidletsel verschilt soms weinig van elkaar. Bij schade door incontinentie of een vochtige huid door smetten is dat deel van de huid extra gevoelig voor decubitus. Maar er ontstaat geen decubitus bij incontinentie zonder drukkrachten en/of schuifkrachten. Zo is er een aantal verschillen waardoor je deze huidletsels van elkaar kan onderscheiden.
De oorzaak verschilt
Decubitus wordt veroorzaakt door druk en/of schuifkrachten, waarbij je extra risico loopt wanneer je minder mobiel bent. IAD ontstaat door vocht van urine of ontlasting. Wanneer je incontinent bent dan vergroot dit het risico op IAD omdat de huid constant vochtig blijft. Smetten wordt ook veroorzaakt door vocht, maar dan van zweten. Daardoor zullen IAD en smetten ook eerder tekenen van verweking van de wondranden hebben.
De plaats verschilt
Smetten komt meestal voor in de grote huidplooien, maar IAD en decubitus komen ook voor op andere plekken. Decubitus komt vaak voor bij drukpunten van het bot op materiaal zoals een bed of stoel. IAD komt voor rond de schaamstreek en de billen.
De vorm is anders
De vorm van deze 3 verschillende letsels is anders. Decubitus is altijd ovaal of rond en scherp begrensd. Het komt vaak maar op 1 plek voor. IAD en smetten zijn beide kopieletsels en zonder scherpe grens. Bij smetten is er rode wondlijn zichtbaar op de breuklijn tussen beide huidplooien.
De diepte
Zowel smetten als IAD zijn oppervlakkige huidletsels. Decubitus kan dit ook zijn, maar decubitus kan ook zo diep zijn dat je niet precies weet waar het letsel eindigt.
De kleur verschilt
Wanneer het gaat om decubitus zonder infectie, zal het huidletsel er altijd egaal rood uitzien. Dit is bij smetten en IAD niet zo. De roodheid kan daar felrood en vurig zijn of verschillen in kleur hebben. Daarnaast is decubitus het enige huidletsel van deze 3 waarbij necrose kan ontstaan.
Combinatie van letsels
Bedenk dat huidletsels ook tegelijk kunnen voorkomen. Vooral het verschil tussen decubitus categorie 1 en 2 en IAD zijn lastig te maken. De behandeling moet zich dan in eerste instantie richting op IAD gecombineerd met preventieve maatregelen als drukontlasting voor de decubitus.
Schakel bij twijfel altijd een deskundige in. Denk hierbij aan een dermatologie verpleegkundige, verpleegkundig specialist, wondverpleegkundige, arts of dermatoloog. Lees meer over de andere vormen van huidletsel zoals decubitus, IAD en skin tears.