Naar hoofdinhoud Naar footer

Zorg en dwangVerzet

Doel van de Wet zorg en dwang is het voorkomen van onvrijwillige zorg. Onvrijwillige zorg kun je herkennen, doordat iemand zich verzet tegen de zorg.

Niet alle cliënten kunnen zeggen of ze iets wel of niet willen. Als je persoonsgericht werkt, doe je zoveel mogelijk je best om te achterhalen wat een cliënt wil. Toch is het mogelijk dat je een cliënt, soms onbewust, beperkt in zijn (keuze)vrijheid. Een voorbeeld hiervan is: je maakt een maaltijd voor de cliënt, omdat hij die normaal gesproken graag eet. Je vraagt dit niet meer aan de cliënt, maar vult het voor hem in.  

Of een handeling gezien kan worden als onvrijwillige zorg, hangt af van de cliënt. Is de cliënt het eens met de handeling of toont hij verzet? Het is dus belangrijk dat je doorhebt wanneer iemand zich verzet tegen een maatregel. Ook al lijken de beslissingen die je neemt klein of onschuldig. Zie je (kleine) veranderingen bij je cliënt? Kijk wat signalen van verzet zijn en ontdek hoe je verzet voorkomt. Ga samen op zoek naar zorg die het beste aansluit bij de persoon en zijn gedrag.  

Wat zijn mogelijke oorzaken van verzet? 

Verzet of onbegrepen gedrag kan bijvoorbeeld voortkomen uit:  

  • De lichamelijke of psychische situatie van de cliënt  

De cliënt heeft bijvoorbeeld pijn en kan dit niet uiten. De zorgmedewerker ziet of herkent de signalen niet. Of de cliënt begrijpt niet wat de zorgmedewerker bedoelt. De cliënt kan dit niet uiten of in woorden uitdrukken. Hoe iemand reageert in bepaalde situaties hangt samen met je karakter of persoonlijkheid. Niet iedereen komt van nature voor zichzelf op.  

  • Medicijngebruik  

Medicijngebruik kan leiden tot verwardheid of apathie. Vooral psychofarmaca hebben veel bijwerkingen.  

  • De omgeving  

De cliënt kan zich beperkt voelen door obstakels in zijn omgeving, of omdat hij de omgeving niet herkent. Daarnaast kan een cliënt erg onrustig worden van alle geluiden in de omgeving.  

  • De verzorgende handeling  

Sommige (be)handelingen kunnen voor cliënten beangstigend zijn. Denk bijvoorbeeld aan uitkleden, waardoor iemand zich kwetsbaar kan voelen.  

  • De bejegening  

De cliënt is afhankelijk van de zorgmedewerker en de manier waarop die hem behandelt. Een gehaaste of te directe benadering kan de cliënt als bedreigend ervaren. Ook de aanwezigheid van een onbekende zorgverlener kan ervoor zorgen dat iemand niet op zijn gemak is.  

Praktijkvoorbeelden van verzet