Problemen met medicijnen signaleren
Laatst bijgewerkt op: 22-02-2024
Zorgmedewerkers en mantelzorgers signaleren problemen met medicatie vaak als eerste. De cliënt is bijvoorbeeld suf, gedraagt zich anders of heeft pijn of een onprettig gevoel. Op deze pagina lees je waar je op moet letten om op tijd problemen te ontdekken.
Video: medicatie en gezondheidsrisico's
De MeanderGroep maakte een korte video over medicatieveiligheid. In deze video leggen ze uit hoe je problemen met medicijnen kunt herkennen en voorkomen.
Waar moet je op letten bij medicatie?
Voor de gezondheid van cliënten is het belangrijk dat je problemen met medicatie zo snel mogelijk ontdekt. Stel jezelf de volgende vragen om te bepalen of er iets fout gaat:
- Gebruikt de cliënt medicatie volgens voorschrift?
- Is de cliënt tevreden met de huidige medicatie?
- Zijn er problemen met gebruik of beheer van de medicatie?
- Heeft de cliënt last van bijwerkingen?
- Heeft de cliënt de bijwerkingen gemeld bij de arts of apotheker?
- Gebruikt de cliënt zelfzorgmedicatie?
- Is de cliënt de afgelopen periode gevallen?
Medicatieontrouw controleren
Bij 85 procent van de verpleegkundigen en verzorgenden gebruiken cliënten hun medicijnen niet goed. Dit blijkt uit een onderzoek van Nivel en V&VN (2017).
Als zorgmedewerker heb je de taak om te controleren dat de cliënt trouw de medicatie inneemt. Ook als de cliënt de medicatie zelf beheert. Bekijk alle signalen en lees de tips voor zorgmedewerkers op de pagina Medicatieontrouw.
Problemen in het medicatieproces signaleren
Op alle momenten in het medicatieproces kunnen er problemen ontstaan, van voorschrijven tot aan toedienen. Iedereen in het proces heeft de verantwoordelijkheid om problemen te signaleren. Problemen moet je bespreken met de persoon die de fout heeft gemaakt. Of geef het aan bij een leidinggevende die het dan kan oppakken.
Hier lees je een aantal mogelijke signalen van fouten in het medicatieproces.
Beheer van de medicatie
- Kan de cliënt zelf nog de medicatie beheren of moet een professional het overnemen?
- Staan de afspraken over het medicijnbeheer duidelijk in het zorgdossier? En zijn deze afspraken ook bekend bij de arts en apotheker?
Tussentijdse wijziging in Geneesmiddel Distributie Systeem (GDS)
- Zijn er goede afspraken tussen de zorgorganisatie en apotheek over een tussentijdse wijziging in GDS/medicatierollen?
- Werkt iedereen volgens die afspraken?
Opslag en beheer medicatie (intramuraal)
- Zijn er duidelijke afspraken over opslag, beheer en retour van medicatie?
- Werkt iedereen volgens deze afspraken?
- Zijn de faciliteiten op orde?
Medicatie klaarmaken
- Is het mogelijk de medicijnen ongestoord klaar te maken?
- Is het bekend of je bepaalde medicijnen mag vermalen?
- Zijn er goede hulpmiddelen om de medicijnen te vermalen?
Medicatie toedienen
- Is er een actuele toedienlijst?
- Zijn er duidelijke afspraken over wijzigingen van medicatie verwerken in de avond, nacht en weekend?
- Wordt er gewerkt volgens deze afspraken?
Periodieke beoordeling
- Beoordelen de arts en apotheek het medicatiegebruik door de cliënt op vaste momenten?
- Kijken zij hierbij ook naar de informatie van de cliënt, mantelzorger en zorgmedewerker?
Wat als je een probleem signaleert?
Leg in het zorgdossier vast wat er fout is gegaan. Geef het probleem door aan de eerstverantwoordelijke. Volg de procedure in de organisatie voor het melden van fouten. Ga na of je fouten bij het toedienen ook met de arts moet bespreken. Lees hier meer over op de pagina Leren van fouten en incidenten.
Signaleren in de thuiszorg met een app
Werk je in de thuiszorg? Gebruik dan de Rode Vlaggen App. Met deze app geef je problemen eenvoudig door aan de wijkverpleegkundige of EVV'er. Lees hier meer over de Rode Vlaggen app.
Bijwerkingen signaleren
Als zorgmedewerker moet je bijwerkingen signaleren. Is het bij een cliënt nodig dat je op specifieke bijwerkingen let? Dan moet de arts deze bijwerkingen en aandachtspunten duidelijk in het zorgdossier zetten.
Zorg dat je zelf voldoende weet om bijwerkingen te kunnen signaleren. Informatie over medicijnen, de werking en de bijwerkingen vind je hier: