Vragen over medicatieveiligheid

Een handgeschreven medicatieopdracht in het dossier van de cliënt, op het opdrachtenblad, met handtekening van de voorschrijvende huisarts, is deze ook geldig?
Op onze palliatieve unit wordt een morfinepomp voorgeschreven door de huisarts, op het opdrachtenblad. Dosering en dergelijke staan genoteerd.
De morfinecassette wordt door de apotheker geleverd, maar er is nog geen toedienlijst aanwezig. Mogen we dan, op basis van die handgeschreven opdracht, al wel starten met de morfine toediening?
[Yvette, projectmedewerker kwaliteit en veiligheid]

Beste Yvette,
Morfine wordt natuurlijk niet voor niets voorgeschreven, dus snel starten zal voor goede zorg belangrijk zijn. Een toedienlijst met duidelijke voorschriften is uitgangspunt, maar ook geldt: pas toe of leg uit, in uitzonderingssituaties kan direct handelen nodig zijn; maar zorg dan wel dat je zo zeker mogelijk weet wat je moet toedienen. Ga over dit soort situaties waar je vragen over hebt, het gesprek aan met arts en/of apotheker om duidelijkheid te creëren; deze situaties zullen zich vast vaker voordoen? En leg goed vast wat je doet en waarom je deze keuze maakt in zo’n situatie.
Wat je beschrijft in de werkwijze roept wel een aantal vragen op:
1. De arts heeft op de opdrachtenlijst morfine geschreven, zeg je; dat is niet hetzelfde als een recept; is er een recept aangeleverd aan de apotheek? (dat is voorwaarde voor de apotheek voor levering).
2. De vraag is waarom de apotheker geen toedienlijst meelevert. Als de toedienlijst niet kan (bijvoorbeeld i.v.m. avond/nacht/weekend), zou de leverende apotheek gevraagd kunnen worden een etiket mee te leveren met de morfine, wat je in het dossier plakt, als voorloper van de toedienlijst. Dat is wellicht duidelijker dan een handgeschreven medicatieopdracht.
3. Morfine wordt vaak niet steeds in een zelfde dosering gegeven. Dan ben je er met alleen een toedienlijst nog niet. Bij snel wisselende medicatie kun je werken met een tweede, aparte lijst waarop die wisselende hoeveelheden worden genoteerd. Het is belangrijk om goede afspraken met elkaar te maken hoe de wisselende dosering wordt verwerkt op de lijst. Meer informatie over snel wisselende medicatie in de interactieve pdf-versie van de Veilige principes. (http://www.zorgvoorbeter.nl/docs/PVZ/vindplaats/medicatieveiligheid/veilige-principes-in-de-medicatieketen.pdf)
Antoinette Bolscher

Beste Yvette,
De situatie van snel wisselende medicatie is inderdaad een lastig onderdeel, en je moet dus met elkaar afspraken maken hoe je dat in de lokale situatie op een veilige wijze kunt doen. In de interactieve versie van de Veilige principes is daar e.e.a. over beschreven. Zie pag. 231 van deze pdf.
(Antoinette Bolscher, expert / voorzitter Platform medicatieveiligheid)