Huidletsel

Er zijn verschillende soorten huidletsel. Iedere vorm van huidletsel heeft een andere definitie. Per vorm zijn er andere plaatsen op het lichaam die risico lopen. We beschrijven hier 4 vormen van huidletsel:

1. decubitus
2. dermatitis gerelateerd aan incontinentie (IAD)
3. smetten
4. skin tears 

Vanaf 30 jaar begint je huid te verouderen. De huid vernieuwt zich minder snel en het aantal cellagen neemt af. Dit maakt de huid dunner en kwetsbaarder. Hierdoor genezen wondjes minder snel en zijn bloedvaten beter te zien. 

Daarnaast neemt het aantal bloedvaten af. Dat zorgt voor een minder goede doorbloeding. Door minder talgklieren en een lager vochtgehalte krijg je ook een drogere huid. En de huid wordt minder elastisch doordat het aantal elastinevezels afneemt. 

Al deze factoren (verdroging, minder doorbloeding, dunnere huid) zorgen dat de huid makkelijker beschadigt en minder snel herstelt.

Decubitus is een plaatselijke beschadiging van de huid en/of onderliggend weefsel.

Decubitus wordt veroorzaakt door drukkrachten, schuifkrachten of een combinatie daarvan. Vaak gebeurt dit vlak bij een botuitsteeksel, zoals het stuitje of de ellebogen. Decubitus kan ontstaan door druk van binnenuit van het lichaamsgewicht. Maar het kan ook komen door de druk van buitenaf van (medische) hulpmiddelen op de huid, zoals een katheterslang. Of het ontstaat door schuifkrachten tussen de huid en de onderlaag.

De drukkrachten en schuifkrachten knellen de bloedvaten af. Die bloedvaten kunnen dan geen zuurstof en voeding meer brengen naar de huid en het weefsel eronder. En ze kunnen geen afvalstoffen meer afvoeren. Dit zorgt uiteindelijk voor schade aan het weefsel en dode cellen. 

Smetten is een oppervlakkige huidaandoening. De medische naam is intertrigo. Smetten ontstaat in de grote huidplooien. Je herkent smetten aan roodheid (erytheem) aan beide kanten van een plooi. Er zijn ook andere symptomen mogelijk waar je rekening mee moet houden:

• verweking (maceratie)
• scheurtjes (fissuren)
• kapotte huid (erosies)
• nattende huid
• korstvorming

Smetten wordt verdeeld in 3 vormen:  

1. smetten
2. smetten met een nattende huid
3. smetten met een geïnfecteerde huid 

De definitie van een skin tear is: een traumatische wond die in de eerste plaats voorkomt aan de extremiteiten van cliënten met een dunne kwetsbare huid. Een skin tear is en stuk losgetrokken opperhuid en soms de lederheid van de onderliggende structuur.

Reinig een skin tear met lauw water. Laat de kraan even doorstromen. Stop mogelijk bloeden door 10 minuten achter elkaar druk uit te oefenen op de skin tear. Leg het deel van de huidflap dat mogelijk nog aanwezig is terug.  

Gebruik altijd een siliconen wondcontactlaag als eerste verbandlaag. Zorg dat het verband 2 centimeter overlapt op de gezonde huid. Gebruik een absorberend verband wanneer dit nodig is. Fixeer de verbanden met een rekbaar fixatiewindsel.

IAD is een lokale oppervlakkige irritatie van de huid doordat de huid (langdurig) in contact is met urine en/of ontlasting. De huid is rood, met of zonder de aanwezigheid van een erosie of open letsel. Het letsel heeft een onregelmatige en onduidelijke grens.

• IAD categorie 1A herken je door aanhoudende roodheid. Deze roodheid kan verschillende kleuren hebben.
• IAD categorie 1B kenmerkt zich net zoals categorie 1A door aanhoudende roodheid. Daarnaast zijn er tekenen van infectie te zien. Zoals een witte schilfering van de huid of satelliet letsels (pustels rondom het letsel).
• IAD categorie 2A herken je door een ontvelling. De huidschade heeft een onduidelijk patroon.
• IAD categorie 2B herken je door een ontvelling. De huidschade heeft een onduidelijk patroon. De ontvelling maakt overmatig exsudaat, heeft een etterige afscheiding (pus) of een glanzend aspect van het wondbed. Daarnaast zijn er tekenen van infectie te zien. Zoals een witte schilfering van de huid of satelliet letsels (pustels rondom het letsel). Er is beslag aanwezig in het wondbed (geel/bruin/grijzig) en groene verkleuring in het wondbed.

Daarnaast kunnen de volgende kenmerken bij iedere catergorie aanwezig zijn:

• afgetekende zones met een verkleurde huid door eerder huidletsel
• glimmende huid
• verweekte huid (maceratie)
• blaasjes of blaren
• gespannen of gezwollen huid wanneer je de huid met de hand voelt
• branderigheid, tintelingen, jeuk of pijn