HuidletselLaatst bijgewerkt op: 03-06-2025
Huidletsel heeft veel nadelen en vraagt veel zorg. Daarom is het heel belangrijk om huidletsel te herkennen en te voorkomen. Hoe herkennen we de vormen van huidletsel op tijd? Wat kunnen we doen om het te voorkomen. En wat is de beste behandeling?
Huidletsel is een verzamelnaam voor verschillende vormen van huidbeschadiging. Huidletsel is een verbreking van de opbouw van het weefsel. Dit kan te zien zijn als een wond, maar dit hoeft niet. Het kan ook zijn dat je alleen een rode plek ziet.
Huidletsel kan op verschillende manier ontstaan. Bijvoorbeeld door:
Er is een verschil tussen acute, complex en overig huidletsel. Acuut huidletsel ontstaat plotseling op gezonde huid door een gebeurtenis. Bijvoorbeeld een ongeluk, operatie, bijtwond of brandwond.
Complex huidletsel wordt moeilijk beter door onderliggende oorzaken. Dat kan een lichamelijke oorzaak zijn, maar ook psychosociaal. Denk bijvoorbeeld aan medicijngebruik, niet (goed) kunnen bewegen of niet goed voor jezelf zorgen.
Daarnaast is er overig huidletsel. Dit zijn bijvoorbeeld skin tears, dermatitis gerelateerd aan incontinentie (IAD), smetten en bloeduitstortingen.
In dit thema vind je informatie over de huidletsels decubitus, smetten, IAD en skin tears.
Veel ouderen hebben last van huidletsel. Dit kan pijnlijk en vervelend zijn. Daarom is het belangrijk dat je weet wat je moet doen. In deze animatie laten we zien hoe je stap voor stap kunt werken bij huidletsel. We nemen je mee in de volgende stappen:
In deze animatie leer je hoe je op een duidelijke en zorgvuldige manier methodisch werkt bij huidletsel.
Zorg voor Beter
Naast herkennen, voorkomen en behandelen is het ook belangrijk huidletsel te meten. Meten helpt zorgorganisaties het risico op decubitus te verminderen. Lees op deze pagina meer over huidletsel meten.
Er zijn verschillende soorten huidletsel. Iedere vorm van huidletsel heeft een andere definitie. Per vorm zijn er andere plaatsen op het lichaam die risico lopen. We beschrijven hier 4 vormen van huidletsel:
Vanaf 30 jaar begint je huid te verouderen. De huid vernieuwt zich minder snel en het aantal cellagen neemt af. Dit maakt de huid dunner en kwetsbaarder. Hierdoor genezen wondjes minder snel en zijn bloedvaten beter te zien.
Daarnaast neemt het aantal bloedvaten af. Dat zorgt voor een minder goede doorbloeding. Door minder talgklieren en een lager vochtgehalte krijg je ook een drogere huid. En de huid wordt minder elastisch doordat het aantal elastinevezels afneemt.
Al deze factoren (verdroging, minder doorbloeding, dunnere huid) zorgen dat de huid makkelijker beschadigt en minder snel herstelt.
Decubitus is een plaatselijke beschadiging van de huid en/of onderliggend weefsel.
Decubitus wordt veroorzaakt door drukkrachten, schuifkrachten of een combinatie daarvan. Vaak gebeurt dit vlak bij een botuitsteeksel, zoals het stuitje of de ellebogen. Decubitus kan ontstaan door druk van binnenuit van het lichaamsgewicht. Maar het kan ook komen door de druk van buitenaf van (medische) hulpmiddelen op de huid, zoals een katheterslang. Of het ontstaat door schuifkrachten tussen de huid en de onderlaag.
De drukkrachten en schuifkrachten knellen de bloedvaten af. Die bloedvaten kunnen dan geen zuurstof en voeding meer brengen naar de huid en het weefsel eronder. En ze kunnen geen afvalstoffen meer afvoeren. Dit zorgt uiteindelijk voor schade aan het weefsel en dode cellen.
Smetten is een oppervlakkige huidaandoening. De medische naam is intertrigo. Smetten ontstaat in de grote huidplooien. Je herkent smetten aan roodheid (erytheem) aan beide kanten van een plooi. Er zijn ook andere symptomen mogelijk waar je rekening mee moet houden:
Smetten wordt verdeeld in 3 vormen:
De definitie van een skin tear is: een traumatische wond die in de eerste plaats voorkomt aan de extremiteiten van cliënten met een dunne kwetsbare huid. Een skin tear is en stuk losgetrokken opperhuid en soms de lederheid van de onderliggende structuur.
Reinig een skin tear met lauw water. Laat de kraan even doorstromen. Stop mogelijk bloeden door 10 minuten achter elkaar druk uit te oefenen op de skin tear. Leg het deel van de huidflap dat mogelijk nog aanwezig is terug.
Gebruik altijd een siliconen wondcontactlaag als eerste verbandlaag. Zorg dat het verband 2 centimeter overlapt op de gezonde huid. Gebruik een absorberend verband wanneer dit nodig is. Fixeer de verbanden met een rekbaar fixatiewindsel.
IAD is een lokale oppervlakkige irritatie van de huid doordat de huid (langdurig) in contact is met urine en/of ontlasting. De huid is rood, met of zonder de aanwezigheid van een erosie of open letsel. Het letsel heeft een onregelmatige en onduidelijke grens.
Daarnaast kunnen de volgende kenmerken bij iedere catergorie aanwezig zijn:
