Anatomie van de huid
De huid is ons grootste orgaan. Bij volwassenen kan het oppervlak wel 1,5 tot 2 vierkante meter zijn en 15 tot 20 kilo wegen. De huid is er om het lichaam te bedekken en te beschermen en zorgt er voor dat:
- je lichaamstemperatuur constant blijft;
- je geen lichaamsvocht verliest;
- warmte, kou, druk, pijn, jeuk, aanrakingen en trillingen voelbaar zijn;
- je vitamine D aanmaakt;
- je energie opslaat in de vorm van de vetlaag.
Hoe is de huid opgebouwd?
De huid bestaat uit drie verschillende lagen, ieder met zijn eigen specifieke functies.
1. Opperhuid
De opperhuid, ook wel de epidermis genoemd, is de huidlaag die aan de buitenkant zichtbaar is. Deze laag vernieuwt zich voortdurend.
De opperhuid bestaat uit twee onderdelen:
- De hoornlaag ligt aan de oppervlakte en zorgt voor stevigheid en bescherming (bijvoorbeeld tegen uitdroging). Op sommige delen van het lichaam is de hoornlaag extra dik, bijvoorbeeld op de voetzolen. Beter bekend als eelt.
- De slijmlaag ligt net onder de hoornlaag. Vanuit de slijmlaag groeien nieuwe huidcellen aan die afgestorven cellen van de hoornlaag vervangen. Dit proces gaat je hele leven door.
2. Lederhuid
De tweede grote huidlaag is de lederhuid (dermis). Deze laag bestaat uit een stevige constructie van bindweefsel. Hierin vind je:
- bloedvaten, voor het aanvoeren van voeding en zuurstof;
- lymfevaten, voor het afvoeren van afvalstoffen;
- zenuwen, die zorgen voor tastgevoel en het voelen van pijn en temperatuur;
- talgklieren, die huid en haar vettig houden en beschermen tegen uitdroging.
De lederhuid regelt de voeding van de opperhuid en zorgt voor stevigheid en elasticiteit. Ook is deze laag belangrijk voor de verdediging van het lichaam. Het signaleert virussen en bacteriën en maakt ze onschadelijk.
Talgklieren
De lederhuid bevat duizenden kliertjes die talg maken. Deze talgklieren zitten overal in de huid, behalve op de handpalmen en voetzolen. Talg is een mengsel van allerlei vettige stoffen. Het houdt de huid soepel en beschermt tegen uitdroging. Daarnaast vind je in de lederhuid zweetklieren, haren en nagels.
3. Onderhuids bindweefsel
Het onderhuids bindweefsel (subcutis) scheidt de huid van de spieren en pezen in het lichaam. Het is een extra beschermlaag voor de organen die eronder liggen. Deze huidlaag bestaat vooral uit vet en bloedvaten. Het vet zorgt voor extra isolatie en dient als een bron van energie.
Wat is huidveroudering?
Vanaf dertig jaar begint de huid te verouderen. De huid vernieuwt zich minder snel, wordt slapper en krijgt rimpels en plooien. Ook ontstaan er onregelmatigheden en kleurveranderingen.
Dunnere huid
Bij het ouder worden, neemt het aantal cellagen in de opperhuid af. Dit maakt de huid dunner en kwetsbaarder; wondjes genezen minder snel en bloedvaten zijn beter zichtbaar. Daarnaast neemt het aantal bloedvaten af, waardoor de doorbloeding vermindert. Ook het aantal talgklieren en elastinevezels loopt terug. Door minder talgklieren heb je een drogere huid, en het afbrokkelen van elastinevezels vermindert de elasticiteit van de huid waardoor rimpels ontstaan.
Ouderdomsvlekken
Een ander verschijnsel van huidveroudering zijn ouderdomsvlekken. Dit zijn pigmentafwijkingen in de huid. Ze komen veel voor op plekken die vaak in de zon komen, zoals de handen en het gezicht. Ouderdomsvlekken zijn in principe ongevaarlijk en ontstaan meestal rond je veertigste.
Al deze factoren (verdroging, minder doorbloeding, dunnere huid) zorgen ervoor dat de huid gemakkelijker beschadigt en minder snel hersteld.
Versnelling huidveroudering
Met name roken, te veel zonlicht, slechte voeding kunnen huidveroudering versnellen. Daarnaast bepaalt erfelijkheid de snelheid van dit proces.