Voordat je met probleemgedrag aan de slag kunt gaan, maak je eerst een probleemanalyse. Je brengt de verschillende factoren in kaart die mogelijk oorzaak zijn van het gedrag. Dit doet een multidisciplinair team.
Met deze analyse stelt het multidisciplinaire team een haalbaar behandeldoel vast. Er is echter niet altijd sprake van een behandelbare oorzaak van het onbegrepen gedrag. In dat geval richt je je op acceptatie van het onbegrepen gedrag. De maatregelen die je dan treft zijn bedoeld om de omgeving in staat te stellen met het gedrag om te gaan.
Behandeldoel
Je kunt een behandeldoel op vier manieren benaderen:
- Het moeilijk te begrijpen gedrag verdwijnt.
- Het moeilijk te begrijpen gedrag vermindert.
- Het moeilijk te begrijpen gedrag wordt geaccepteerd.
- Het moeilijk te begrijpen gedrag wordt voorkomen.
Acties
Er zijn twee soorten acties die je kunt ondernemen bij het behandelen van onbegrepen gedrag:
- Acties die alleen de persoon aangaan.
- Acties die wat verder reiken en te maken hebben met de omgeving. Kun je de omgeving aanpassen op de veranderende behoeften van de cliënt?
Bij het behandelen van probleemgedrag zijn er verschillende mogelijkheden. Deze hangen af van de oorzaak van het probleemgedrag:
- Behandeling van lichamelijke factoren of aanpassing van het medicijngebruik.
- Psychosociale begeleiding en behandeling.
- Gebruik van psychofarmaca.
- Middelen of maatregelen die de cliënt zelf of de omgeving beschermen.
Vaak bestaat een behandeling uit een combinatie van deze mogelijkheden.
Aan het verzorgend team wordt vaak gevraagd om te observeren of de ingezette behandeling het gewenste resultaat heeft. Dan is het goed om te weten wat onbedoelde effecten van de behandeling kunnen zijn, denk aan de bijwerking van medicatie. De
signaallijst medicijnen bij dementie (pdf) helpt je hierbij.
Stappenplan probleemgedrag
Het Stappenplan probleemgedrag geeft je handvatten voor de behandeling van probleemgedrag bij mensen met dementie. Ervaringen van diverse teams is dat ze het
Stappenplan probleemgedrag (pdf) goed konden gebruiken, het leverde positieve resultaten op. Het Stappenplan leidt je stapsgewijs door het cyclisch proces van:
- signaleren en observeren van gedrag
- maken van een probleemanalyse
- formuleren van een behandeldoel
- kiezen van de daarbij passende interventies
- evaluatie
Het Stappenplan probleemgedrag is afgeleid van de richtlijnen Verenso/NIP/V&VN en ontwikkeld naar aanleiding van Verbetertrajecten in de ouderenzorg en zorg voor verstandelijk gehandicapten (2006-2008)