Ook krijgt de mantelzorger te maken met de confrontatie dat de cliënt gaat overlijden, met beslissingen die genomen moeten worden rondom het levenseinde, het afscheid nemen en gevoelens, zoals angst, verdriet en onzekerheid die daarbij horen. Hierdoor dreigt er voor mantelzorgers overbelasting. Omdat je als verzorgende of verpleegkundige regelmatig bij de cliënt bent, kun je goed signaleren of hier sprake van is en met het multidisciplinaire team actie nemen.
Aandachtspunten om overbelaste mantelzorgers te voorkomen:
- Stimuleer tijdig dat mantelzorgers hun eigen behoeften serieus nemen.
- Overleg met de potentiële mantelzorger over wat deze kan en wil doen om van daaruit te komen tot een plan van aanpak.
- Ga na hoe patiënt en mantelzorger omgaan met de ruimte die zij elkaar geven, de verdeling van taken en het uitspreken van behoeften.
- Ga na welke mogelijkheden andere externe mantelzorgers kunnen bieden en hoe daarvan gebruik kan worden gemaakt en bespreek de belemmeringen om deze hulp te vragen.
- Organiseer een gesprek met alle betrokken mantelzorgers om tot afstemming te komen van de verschillende taken.
- Wijs op de mogelijkheid van het inschakelen van professionele hulpbronnen en stem deze af op de behoefte van de mantelzorger (ook te veel hulp en met name te veel zorgverleners kunnen een belasting vormen).
- Benut mogelijkheden van respijtzorg (de tijdelijke overname van zorg om de mantelzorger even vrijaf te geven) en de inzet van vrijwilligers palliatieve terminale zorg (VPTZ).
Behoeften van nabestaanden
Een nazorggesprek wordt door nabestaanden als zeer waardevol ervaren. Onderzoek (Milberg et al., 2008 en Expertisecentrum Mantelzorg, 2008) laat zien dat nabestaanden vooral behoefte hebben aan:
-
steeds opnieuw het eigen verhaal kunnen vertellen
-
kunnen praten over het ziekteverloop maar ook over wie de patiënt was
-
kunnen praten over hoe nu verder en de keuzes die hierbij gemaakt kunnen worden
In deze handreiking staat specifiek het nazorggesprek centraal. Bij palliatieve terminale zorg is nazorg het bieden van ondersteuning aan en begeleiding van naasten na het overlijden van de patiënt. Het nazorggesprek is hier onderdeel van. Zie ook de Handreiking nazorggesprek na overlijden (pdf) om dat gesprek te voeren.
Lees meer