Cijfers rond dementie

Incidentie en prevalentie

In Nederland hebben ruim 250.139 mensen dementie. Hiervan zijn ongeveer 15.000 mensen jonger dan 65 jaar. Ieder uur krijgen vijf mensen in Nederland dementie.

Alzheimer meest voorkomende vorm

Van de mensen met de diagnose dementie heeft ongeveer 65 procent de ziekte van Alzheimer. Bij 22 procent ligt de oorzaak van dementie bij problemen in de doorbloeding van de hersenen: vasculaire dementie. Van hen heeft een groot deel (15 procent) een mengbeeld. Bij 13 procent van de mensen met dementie is sprake van een andere vorm, zoals dementie met Lewy bodies of frontotemporale dementie. 

Deze gegevens zijn afkomstig van drie van de vier academische Alzheimercentra in Nederland.

Animatie: Dementie een groeiend probleem

Prognose voor de toekomst

Volgens het CBS is de verwachting dat het absolute aantal mensen met dementie (jaarprevalentie) in de periode 2015-2040 met 115 procent zal stijgen. In een factsheet van Alzheimer Nederland vind je het aantal mensen met dementie in Nederland, de provincies en de gemeenten. De cijfers geven een indicatie van het aantal mensen met dementie in 2018. Op basis van voorspellingen van de toekomstige bevolkingsopbouw, is ook een prognose gemaakt van het aantal mensen met dementie in de toekomst. 

Leeftijd en kans op dementie

De kans op dementie neemt sterk toe met de leeftijd:

• Ruim 8 procent van de mensen boven de 65 jaar heeft dementie.
• Ruim 25 procent van de mensen boven de 80 jaar heeft dementie.
• Ruim 40 procent van de mensen boven de 90 jaar heeft dementie.

De kans is een op de vijf dat iemand in zijn leven dementie krijgt. Voor vrouwen is dat een op de drie, voor mannen een op zeven. Dit verschil is het gevolg van een hogere levensverwachting bij vrouwen. 

Ziektelast en sterfte

Dementie leidt tot een relatief groot verlies aan kwaliteit van leven en is daarnaast een belangrijke doodsoorzaak. Er is discussie of het zelfs doodsoorzaak nummer 1 is. In 2016 overleden 15.409 personen met dementie als onderliggende doodsoorzaak (5.133 mannen en 10.276 vrouwen). De sterfte neemt toe met de leeftijd en treedt vooral op hoge leeftijd op. Van het totaal aantal overledenen door dementie was 94 procent 75 jaar of ouder en 65 procent 85 jaar of ouder (CBS). Mensen overlijden aan dementie omdat zij niet meer kunnen eten of drinken, slikstoornissen ontwikkelen of een luchtweg- of urineweginfectie oplopen.  

Door zowel de hoge ziektelast als sterfte, staat dementie hoog in de rangorde van ziekten die verantwoordelijk zijn voor de meeste ziektelast in Nederland. Op basis van cijfers over 2015 neemt dementie de negende plek in van een selectie van 53 ziekten waarvoor de ziektelast in het kader van de Volksgezondheid Toekomst Verkenning-2018 is berekend (RIVM). Verwacht wordt dat dementie samen met beroerte en artrose zal zorgen voor een hoge ziektelast in 2040. 

Cijfers rondom mantelzorg

Ongeveer 68 procent van de mensen met dementie woont thuis en wordt verzorgd door hun naaste familie en/of omgeving, de zogenaamde mantelzorgers. In totaal zijn er ongeveer 350.000 mantelzorgers die zorgen voor iemand met dementie. 31 procent zorgt meer dan 40 uur per week voor deze persoon. De gemiddelde leeftijd van de mantelzorgers ligt op 64 jaar en 72 procent is vrouw. Ruim de helft van de mantelzorgers van mensen met dementie voelt zich tamelijk tot zwaar belast; een op de acht geeft zelfs aan overbelast te zijn. Als de mantelzorger de ondersteuning van iemand met dementie niet meer aankan, is dat een belangrijke reden voor opname in een verpleeg- of verzorgingshuis. Meer cijfers over mantelzorg en dementie vind je in het rapport van Alzheimer Nederland en Nivel (Dementiemonitor, 2022).

Kosten van dementie

De kosten voor dementie bedroegen 6,6 miljard euro in 2015. Dit komt overeen met 7,7 procent van de totale kosten in de Nederlandse gezondheidszorg. Dementie is voor mannen en vrouwen samen, na een verstandelijke beperking, de duurste ziekte. Bijna de volledige zorgkosten voor mensen met dementie (95 procent) gingen in 2015 naar de ouderenzorg. De ouderenzorg omvat de zorg van verpleeghuizen, verzorgingshuizen en thuiszorg aan hulpbehoevende ouderen.

Cijfers rondom zorg en ondersteuning

• Van de mensen met dementie gebruikt 82 procent één of meer vormen van professionele zorg. Van hen ontvangt 53 procent thuiszorg (gemiddeld 6,6 uur per week) (bron: CBS).
• 68 procent van de mensen met dementie woont thuis (bron: Vektis).
• In 2014 waren er naar schatting 70.000 mensen met een dementiediagnose die in een verpleeghuis of andere zorginstelling verbleven. Hiervan kregen 18.000 mensen lichte zorg zonder behandeling en 52.000 matig tot intensieve zorg met behandeling (bron: Nivel)

Meer informatie

• Meer cijfers rondom dementie zijn te vinden op Volksgezondheidenzorg.nl.

Bronnen

• CBS
• Alzheimer Nederland
• Nivel
• RIVM