Toon zoekbalkToon menu

Kennisplein voor verpleging, verzorging, zorg thuis en eerste lijn
Dementie

Muziek helpt mensen met dementie

Belangrijke momenten in ons leven zijn vaak gekoppeld aan muziekherinneringen. Momenten van geluk, verdriet en vreugde die je niet wilt kwijtraken. Bij mensen met dementie kan muziek vergeten herinneringen of het gevoel hiervan naar boven halen. Er komt steeds meer bewijs voor de positieve effecten van het luisteren naar voorkeursmuziek bij mensen met dementie. Veel van hen luisteren graag naar de muziek die hen rond hun twintigste emotioneel raakte. Maar smaken kunnen natuurlijk verschillen. 

Muziek is één van de laatste dingen in het brein dat vertrekt. Het beïnvloedt de stemming zeer positief en het is een manier om contact te maken. Ook voor mensen met dementie in een ver gevorderd stadium. Vaak komen naar aanleiding van de muziek allerlei herinneringen, verhalen en emoties los.

Verder lijkt muziektherapie bij mensen met de ziekte van Alzheimer effectief in het verbeteren van sociale vaardigheden en de emotionele toestand. Het vermindert ook gedragsproblemen. Sherida van AxionContinu legt uit waarom muziektherapie belangrijk is en hoe je meer kan doen met muziek

Deze video laat goed het effect van muziek zien. Meer filmpjes vind je op de website vergeetmijliedje.nl

https://vimeo.com/284694430

7 tips voor het gebruik van muziek bij mensen met dementie

Alzheimer Nederland deelt op hun website zeven praktische tips voor de inzet van muziek bij mensen met dementie. Muziek is volgens hen eigenlijk onmisbaar bij het creëren van een prettige sfeer, zowel thuis als in het verpleeghuis. Muziek ontspant als iemand onrustig is. Muziek activeert en verbetert de stemming. En muziek leidt af op stressvolle momenten. 

  1. Gebruik voorkeursmuziek: dit zorgt voor veiligheid en herkenbaarheid. 
  2. Bepaal het doel: is de muziek ter ontspanning, afleiding of juist als activering bedoeld? 
  3. Muziek tijdens zorgmomenten: rustige, instrumentale muziek en voorkeursmuziek kunnen helpen bij het wassen, aankleden en het naar bed gaan.
  4. Muziek ter activering: ga samen zingen of meebewegen en klappen op muziek, maak samen muziek. 
  5. Samen muziek maken: vraag (na) of de persoon vroeger een muziekinstrument heeft bespeeld en bied deze (zo mogelijk) aan.  
  6. Blijf observeren: kies de juiste muziek bij het juiste moment en blijf kijken of de persoon het prettig vindt.
  7. Schakel zo nodig een muziektherapeut in. 

Kijk voor meer informatie op de website van Alzheimer Nederland of download de flyer van de Nederlandse Vereniging voor Muziektherapie (pdf)

Goede voorbeelden

Muziekkussen voor ouderen

Voor het slapen gaan zo’n drie kwartier naar muziek luisteren via een muziekkussen heeft een positief effect op de nachtrust van oudere mensen met dementie. Deze muziekkusseninterventie is erkend als goed onderbouwde interventie door de erkenningscommissie ouderenzorg. Het muziekkussen speelt vooral in op de emotionele factoren. Ouderen kunnen tot in een laat stadium van hun ziekte muziek herkennen. Het geeft ze houvast, herkenning en daarmee een veilig gevoel.

Het muziekkussen ziet er van buiten net zo uit als een gewoon kussen. Er is een speaker ingebouwd die verbonden is met een mp3-speler. Muziektherapeuten zorgen ervoor dat de muziek herkenbaar en rustgevend is en stemmen de muziek af op de persoonlijke voorkeur van de cliënt. Meer informatie over het muziekkussen is te vinden via de website van Databank erkende interventies. Bekijk ook onderstaande video.

https://youtu.be/RsJkX8wRvb4

Radio Remember

In de loop van het leven wordt muziek voor de meeste mensen een drager van herinneringen en emoties. In de jeugd en vroege volwassenheid ontwikkelen we onze persoonlijke muzieksmaak. De muziek uit die tijd blijft ons het beste bij. Voor mensen met dementie, meestal 80 plussers, is dat ruim zestig jaar geleden. Daarom maakten de lectoraten Psychogeriatrie en Informatie, Technologie en Samenleving, in samenwerking met muziektherapeut Machgiel Bakker, een online muziekstation dat muziek uit die periode draait: Radio Remember. Een station om naar te luisteren, maar ook om in te zetten als psychosociale interventie om de kwaliteit van leven van mensen met dementie te verbeteren. Lees meer over Radio Remember

Spotify-afspeellijsten voor mensen met dementie

Speciaal voor mensen met dementie en hun naasten, heeft Alzheimer Nederland op Spotify afspeellijsten Alzheimer Nederland heeft afspeellijsten samengesteld met hits uit de Jaren ‘30/’40, ’50/’60 en met hits uit de Jaren ‘70/’80. Voor het beluisteren heb je een Spotify-account nodig.

Integraal muziekaanbod (Atlant)

Zorgorganisatie Atlant heeft voor hun bewoners met dementie een integraal muziekaanbod. Dit is een totaalaanbod van muzikale activiteiten en therapie voor mensen met dementie. Het kennen en gebruik maken van de favoriete muziek is daarbij van belang want muziek is ook bij gevorderde dementie voor mensen voelbaar. Het zet mensen in een sfeer, herinneringen komen terug, stemmingen zijn te beleven. Onderstaande video laat zien hoe dit aanbod eruit ziet. 

https://youtu.be/QMXLidLW-NM

Persoonlijke afspeellijst

Verpleeghuis Oranje Nassau’s Oord in Wageningen heeft persoonlijke afspeellijsten voor hun bewoners met dementie gemaakt. De locatiemanager, zorgmedewerkers en muziektherapeut vertellen hierover in de video:

https://youtu.be/Vdu7V4ZxuO0

Diva dichtbij

Diva Dichtbij probeert door middel van muziekoptredens, meestal voor kleine groepen soms individueel, een positief effect op mensen met dementie te bewerkstelligen. Meer informatie over de muziekoptredens door Diva Dichtbij is te vinden op:

https://youtu.be/TVSMxCR8XyM

Grijze koppen orkest

Het Grijze Koppen Orkest is een muziekproject dat mensen met dementie activeert en verbindt. Samen muziek maken activeert, maakt vrolijk, raakt en geeft zelfvertrouwen. Meer informatie over grijze koppen orkest is te zien in dit filmpje:

https://youtu.be/d1AfVIskPzc

Zorgorganisaties kunnen het orkest inhuren. Het aanbod kan op maat gemaakt worden. Meer over het Grijze Koppen Orkest op Movisie.nl.

Meer informatie over dementie en muziek

Reageer op deze pagina

Wil je reageren op Zorg voor Beter? Lees dan eerst de spelregels door.



Reacties

de Seniorenzanger 18/9/2021

Wat een interessant artikel! Ik verzorg wekelijks optredens voor ouderen met live muziek en kan dit alleen maar beamen. Tijdens mijn seniorenshow merk ik ook de positieve werking van mijn live muziek op ouderen met dementie. Keer op keer een feest om deze mensen mensen een gezellige middag te bezorgen.
Op mijn website heb ik een leuke video staan als voorbeeld.
https://seniorenzanger.nl/


Rikkie Plugboer 23/8/2020

Ik volgde de workshop bij Ignar Rip https://www.alzheimermuziekgeluk.nl
en maakte mijn eigen muzieklijst, die dierbare herinneringen bij me naar boven brachten.
Muziek is heilzaam en brengt rust in het hoofd


Ted Willemsen 20/11/2018

In Leeuwarden en omgeving treden we voor ons plezier op met de band " Trits " met vijf amateurmusici van 48 tot 80 jaar . We spelen popmuziek uit de jaren vijftig van de twintigste eeuw . Na een paar maten van onze beginsong " Tulpen uit Amsterdam , beginnen sommige mensen al te dansen . Ook mensen in rolstoel en bed doen dat , maar dan in hun hoofd , dat kunnen wij mooi zien tijdens het spelen . We zijn niet uit op groot applaus , maar op de kleine dingen die het doen... Belangstelling ? tedwillemsen@hotmail.com 0623099575 (tegen reiskostenvergoeding)


Frans Maters 14/12/2016

Wij organiseren zo nu en dan een Matinee Musicale in een zorgcentrum waarbij de bewoners kunnen meezingen en dansen. Veel activiteiten worden in zorgcentra zittend beleefd maar bij een Matinee Musicale doet men actief mee. Bewoners die jaren niet hebben gedanst leven weer helemaal op. Met wat vrijwilligers die met de bewoners een dansje maken wordt het een waar muziekfeestje. Probeer wat vrijwilligers te werven bij een opleiding in de zorg of bij een lokale dansschool. Zo komt jong en oud bij elkaar en krijgen de bewoners ook contact met de buitenwereld. Wij hebben ervaring dat Alzheimerpatiënten nog best heel goed kunnen dansen. Neem een kijkje op www.stijldansclub.nl


Yvonne Hermeler 9/12/2014

Stichting Else besteedt op een andere wijze ook aandacht aan muziek voor dementerenden. Het project Sprakeloos Gevoel bestaat uit filmpjes waarin herkenbare beelden en klanken voorbij komen uit verschillende religies en levensbeschouwingen. Daarnaast is er ook een toelichting te downloaden voor de zorgverlener. Voor meer informatie, zie http://www.stichting-else.nl/spiritualiteit/sprakeloos-gevoel/


Willem van Staalen 2/12/2014

Jaren geleden stond ik op kerstliedjes te spelen op mijn panfluit terwijl dementerende ouderen de ruimte werden binnen gereden waar de kerstviering plaats zou vinden. Een oudere heer die doorgaans zeer in zichzelf gekeerd was, begon spontaan alles mee te zingen wat ik speelde. Geen lied heeft hij gemist. Uit volle borst was hij zeer aanwezig.
Toen ik hem na afloop in zijn rolstoel naar zijn afdeling terugbracht zei ik tegen hem dat hij mooi had gezongen. Stom verbaasd keek hij me aan en zei: Ik? Gezongen? Nee, ik heb niet gezongen!
Ik hoop dat hij en anderen hebben genoten van hun eigen gelegenheidskoortje.


Ellie van Erp 2/12/2014

Zo herkenbaar toen ik nog in een verpleeghuis werkte gebruikte ik muziek waar clienten van hielden als hulpmiddel tot contact en hun weer positieve prikkels te latn ervaren. Swingen naar bed met de muziek van Bob Dylan,geweldige ervaringen !!