Wet Maatschappelijk Ondersteuning (Wmo)
Mensen met dementie willen vaak zo lang mogelijk thuis blijven wonen. De Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) zorgt ervoor dat dit ook kan. Deze wet is zowel ter ondersteuning van de persoon met dementie als hun naasten. De gemeente is verantwoordelijk voor de Wmo uit waardoor de uitvoering kan verschillen.
Voorbeelden van ondersteuning die onder de Wmo vallen zijn: dagbesteding, huishoudelijke hulp of respijtzorg
Zorgverzekeringswet (Zvw)
De Zorgverzekeringswet regelt de verplichte volksverzekering voor geneeskundige zorg. Zorgverzekeraars zijn verantwoordelijk voor de uitvoering van deze wet. De overheid bepaalt wat er vergoed moet worden uit de basisverzekering. Zorgverzekeraars kiezen zelf wat er in hun aanvullende pakketten zit.
- Alzheimer Nederland maakt jaarlijks een overzicht van wat er vergoed wordt uit de basisverzekering rondom dementie.
Casemanagement dementie valt onder de aanspraak ‘wijkverpleging’ en wordt vanuit de basisverzekering vergoed. Enkele zorgverzekeraars noemen casemanagement dementie specifiek in hun polisaanbod. Zorgverzekeraars gebruiken verschillende termen zoals: dementieverpleegkundige, trajectbegeleider of dementieconsulent en hebben ook verschillende voorwaarden.
- Bekijk het overzicht van de inkoopeisen voor 2020 rondom wijkverpleging (en dementie) van Q-consult Zorg (pdf)
Wet Langdurige Zorg (Wlz)
Veel mensen met dementie hebben op den duur intensieve zorg nodig, thuis of in een verpleeghuis. Deze zorg valt onder de Wet Langdurige Zorg (Wlz). Om van deze zorg gebruik te maken is er een indicatie nodig. Iemand met een Wlz-indicatie kan kiezen tussen zorg in een instelling zoals een verpleeghuis of intensieve zorg thuis.
Ontwikkelingen in de financiering van netwerken en casemanagement
Hoe financier je dementienetwerken en casemanagement dementie? De afgelopen jaren is daarin veel veranderd, en zelfs meerdere keren.
Schotten in de financiering
Wanneer iemand dementie heeft, spelen alle drie wetten daarin een belangrijke rol. De essentie van deze drie wetten is dat ouderen passende zorg, hulp en ondersteuning krijgen die zoveel mogelijk aansluit op hun persoonlijke (thuis)situatie, mogelijkheden en sociale netwerk. In de praktijk blijkt echter dat er vragen ontstaan als:
- Wie is verantwoordelijk?
- Wat wordt betaald?
- Welke wet is leidend?
De huidige wetten zorgen voor schotten in de financiering van dementie.
Zorgverzekeraar en zorgkantoor Zilveren Kruis en de gemeenten Zaanstad, Amsterdam, regio Zwolle, Regio Drenthe, Rotterdam en Utrecht hebben een toolbox ontwikkeld met praktijkvoorbeelden. Per casus staan er suggesties en inzichten voor dilemma’s waar zorgprofessionals in de praktijk mee te maken hebben.
Overgang van Zvw/Wmo naar Wlz
Wanneer iemand overgaat van de Zvw-zorg en Wmo-ondersteuning naar de Wlz-zorg kan dit complex zijn. Bij overgang naar de Wlz kan een cliënt te maken krijgen met een hogere eigen bijdrage, andere zorgverleners en mogelijk minder uren zorg. Dit laatste wordt veroorzaakt doordat Wlz-zorg thuis - in tegenstelling tot zorg vanuit andere wettelijke kaders - in omvang is begrensd.
Voor de Wlz-zorg moet bovendien, net als voor Wmo-ondersteuning, een eigen bijdrage worden betaald. Voor wijkverpleegkundige zorg op grond van de Zvw hoeft dit niet. Deze zorg valt in de Zvw ook niet onder het eigen risico. Dit heet ‘zorgval’. In lijn met het advies van de Nederlandse Zorgautoriteit en het Zorginstituut heeft de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport per 1 juli 2018 een aantal maatregelen genomen om meer maatwerk in de Wlz-zorg thuis te realiseren en de ‘zorgval’ te voorkomen. In de kamerbrief van 2019 heeft de minister aangegeven op zoek te gaan naar lange termijn oplossing voor de zorgval.
Aan de slag met schottenvrije dementiezorg
Mensen met dementie en hun naasten zouden geen hinder mogen ondervinden van schotten tussen de drie wetten in de langdurige zorg (Wmo, Zvw en Wlz). Tegelijkertijd is het van belang dat professionals voldoende faciliteiten hebben om de benodigde zorg, hulp en/of ondersteuning te geven met de cliënt als uitgangspunt.
De publicatie Aan de slag met schottenvrije dementie biedt informatie rondom de procesfasen, bijbehorende stappen en randvoorwaardelijke factoren van het ontschotten van dementiezorg. Daarnaast bevat het ook praktische handvatten en tips om zelf aan de slag te gaan met het ontschotten van dementiezorg in je eigen regio.
Bekijk de publicatie
Aan de slag met schottenvrije dementiezorg
Meer informatie