Medicijnen bij dementie
Dementie is (nog) niet te genezen. Wel zijn er verschillende behandelingen en therapieën die bepaalde symptomen kunnen bestrijden of het ziekteproces kunnen stabiliseren of vertragen. Deze medicijnen werken alleen bij bepaalde vormen van dementie. Bij het gebruik van medicatie is het belangrijk om te onderzoeken of medicijnen daadwerkelijk de oplossing zijn voor het probleem of dat er iets anders aan de hand is.
Medicijnen kunnen bij dementie om verschillende redenen worden ingezet. Wij maken hier een onderscheid in:
- Medicatie om het verloop van dementie te vertragen
- Medicatie rondom onbegrepen gedrag
Medicatie om het verloop van dementie te vertragen
Bij sommige vormen van dementie kunnen medicijnen het ziekteproces stabiliseren of vertragen. Dit kan bijvoorbeeld bij de ziekte van Alzheimer. Soms gaat medicatie ook bepaalde symptomen tegen. Hoe eerder de diagnose wordt gesteld, des te beter kunnen medicijnen het ziekteproces vertragen.
Hoe goed de medicijnen werken verschilt per persoon. Helaas hebben ze ook veel bijwerkingen. Zowel de exacte werking als de mogelijke bijwerkingen zijn - door die persoonlijke verschillen - niet te voorspellen.
In Nederland zijn vier middelen voor dementie beschikbaar:
- Galantamine (Reminyl)
- Rivastigmine (merkloos, Permente en Exelon)
- Donepezil (Navazil)
- Memantine (Ebixa en Nemdatine)
De eerste drie worden gebruikt bij de behandeling van de ziekte van Alzheimer (beginnend tot matig), Parkinson-dementie en Lewy body-dementie. De medicijnen gaan verslechtering van het geheugen tegen. Mensen met een gevorderd stadium van de ziekte van Alzheimer kunnen memantine voorgeschreven krijgen.entie.
Medicatie rondom onbegrepen gedrag
Vaak schrijven artsen bij ‘probleemgedrag’ antipsychotica, antidepressiva of slaap- en kalmeringsmiddelen voor. Deze medicijnen kunnen acute symptomen bestrijden, maar lossen de onderliggende oorzaak meestal niet op. De medicatie kent veel bijwerkingen en heeft bijna altijd een negatief effect op de persoonlijke levenssfeer van de cliënten. Bewust omgaan met psychofarmaca is daarom noodzakelijk. Op dit moment krijgt een op de vier bewoners met dementie een antipsychoticum voorgeschreven (Bron: Monitor Woonvormen Dementie, 2015, Trimbos-instituut).
Bijwerkingen van psychofarmaca worden niet altijd herkend. Ze lijken namelijk op symptomen van dementie. Denk bijvoorbeeld aan sufheid, onverschilligheid, afvlakking van emoties en bewegingsstoornissen. Voor het verminderen van onbegrepen gedrag bij mensen met dementie, is goed onderzoek nodig. Er zijn namelijk verschillende factoren die het gedrag kunnen beïnvloeden. Mocht medicatie toch nodig zijn, schrijf deze dan bewust voor en gebruik daarbij de 10 uitgangspunten voor gebruik van psychofarmaca bij onbegrepen gedrag.
Trainen beheren en innemen medicatie
Mensen met dementie vergeten soms om hun medicijnen in te nemen. Voor het trainen van het zelf beheren en tijdig innemen van medicatie kan de persoon met (beginnende) dementie en de mantelzorger training krijgen van een ergotherapeut. Ook zijn er allerlei (technologische) mogelijkheden die hierbij kunnen ondersteunen.
Soms weigert een persoon met dementie zijn of haar medicijnen in te nemen. Je kunt hem of haar dan moeilijk dwingen om de medicatie in te nemen. Probeer samen met collega's en naasten te achterhalen wat de reden is waarom iemand medicatie weigert en wat wel werkend zou zijn. Wanneer een persoon structureel de medicatie weigert neem dan contact op met een arts om de vervolgstappen te bepalen.
Lees meer
- Meer informatie over de Wet zorg en dwang in het thema Vrijheidsbeperking
- Meer over onbegrepen gedrag bij dementie
- Meer informatie over het bewust gebruik van psychofarmaca en hoe je oneigenlijk gebruik kan afbouwen is te vinden in het thema Vrijheidsbeperking
Bronnen
Tips over medicijnen
Praktijkvoorbeelden van medicijnen
Deel deze pagina via:
