Toon zoekbalkToon menu

Kennisplein voor verpleging, verzorging, zorg thuis en eerste lijn
Dementie

Gezonde verlichting

Ouderen hebben 3 tot 5 keer zoveel licht nodig als jongeren. Toch is die hoeveelheid licht in veel (verpleeg)huizen niet beschikbaar in de ruimten waar ouderen overdag verblijven. Onvoldoende licht zorgt ervoor dat de biologisch klok denkt dat het schemer is en dus tijd om te slapen. Het gevolg is dutjes overdag en ’s nachts niet goed slapen. Goede (biodynamische) verlichting zorgt dan ook voor minder nachtelijke onrust en ouderen die overdag wakker en actief zijn.

Voordelen van goede verlichting

  • Afname nachtelijke onrust en onbegrepen gedrag in de nacht.
  • Ouderen vallen overdag minder in slaap en zijn meer wakker en alert.
  • Bewoners, medewerkers en bezoekers ervaren de verlichting als prettig.
  • Dit draagt bij aan de kwaliteit van leven van de ouderen en het werkplezier van de zorgprofessionals.

Tips voor de juiste verlichting

  • Meten is weten. Kijk naar de hoeveelheid licht die er is én naar het slaapgedrag van de bewoners.
    • Meet hoeveel licht er daadwerkelijk is. Je kunt dat laten doen , maar je kunt het ook heel eenvoudig zelf. Leen een lichtmeter van de technische dienst en ga aan de slag. Meet verticaal; je houdt je meter dus in de kijkrichting van een persoon en niet richting de lampen op het plafond. Gezond licht  voor ouderen met dementie is 1000 lux verticaal gemeten op het oog, dus 120 cm vanaf de grond.
    • Haal gegevens op over slaaponderbrekingen van bewoners. De nachtdienst kan dat bijhouden, maar ook de gegevens van meldsystemen en sensoren kunnen helpen. Haal die gegevens op bij de technische dienst.
    • Wacht niet. Het maakt niet uit of je een meting doet in de zomer of in de winter. In de zomer gaat vaak de zonwering naar beneden of de gordijnen dicht, waardoor het uiteindelijk net zo donker is in de zomer als in de winter.
  • Zorg voor meerdere lichtpunten, ook op ooghoogte. Als je alleen licht vanaf het hoge plafond hebt, moet je heel veel licht gebruiken om voldoende licht op het oog te krijgen. Dat maakt kil en ongezellig. Door de lichtbron lager te zetten, bijvoorbeeld op 2 meter hoogte vanaf de grond, is het licht dichterbij het oog en heb je minder licht nodig, waardoor het toch nog gezellig blijft.

Wat is het verschil tussen biodynamisch licht en daglichtlampen?

Daglichtlampen zijn over het algemeen wit-blauw en staan aan of uit. Biodynamisch licht varieert in kleur en sterkte gedurende de dag. ’s Ochtends is het licht meer wit en blauw wat mensen wakkerder en alerter maakt, terwijl het ’s avonds meer geel-oranje is, waardoor het lichaam zich gaat voorbereiden op de nacht.    
 

Reageer op deze pagina

Wil je reageren op Zorg voor Beter? Lees dan eerst de spelregels door.



Reacties

Willeke 16/4/2023

Ik verbaas me dat er in een Woonzorgcentrum zo weinig aandacht is middels sensoren en verlichting voor het vinden van de toilet. Vele bewoners kunnen het toilet niet vinden en plassen elders. Schrijnend!! Er moeten echt oplossingen komen voor het vinden van de toilet. Wie kan mij informatie hierover geven?


José Gernaat 5/1/2023

Hallo Karin, er zijn plug and play biodynamische lampen (staand model of tafelmodel) waarbij alleen de stekker in het stopcontact hoeft.
José Gernaat, ergotherapeut


Karin Schoonewille 12/4/2022

zijn er ook mogelijkheden voor deze verlichting in de thuissituatie?
casemanager (jong) dementie