Toon zoekbalkToon menu

Kennisplein voor verpleging, verzorging, zorg thuis en eerste lijn
Hygiëne

Persoonlijke hygiëne

Als je in de zorg werkt, moet je er natuurlijk schoon, netjes en goed verzorgd uitzien. Dat is wel zo prettig voor jezelf, je cliënt en je collega’s. Maar het is ook van belang in het kader van infectiepreventie. Houd je daarom aan een aantal regels.

Persoonlijke hygiëne in beeld

hulpmiddel persoonlijke hygiëne Staan jullie er in je team vaak genoeg bij stil? Om het gesprek over persoonlijke hygiëne te starten hebben we dit handige hulpmiddel voor intramurale zorg gemaakt. Zo gebruik je het met je team:

1. Print dit hulpmiddel (pdf).
2. Elk teamlid kiest één ander teamlid om de persoonlijke hygiëne van elkaar in kaart te brengen. Neem hiervoor in totaal 3 minuten.
3. Als bij iedereen de persoonlijke hygiëne in beeld is gebracht, voer je met elkaar een kort nagesprek over de punten die nog aandacht vragen. Download de instructie voor het nagesprek (pdf).

Het hulpmiddel 'Persoonlijke hygiëne in beeld' is ontwikkeld samen met mensen uit de praktijk van de intramurale zorg voor het programma ‘Aanpak antibioticaresistentie in verpleeghuizen’. Heb je vragen of opmerkingen? Neem dan contact op met Karlijn Nanninga.

Kleding

Zorg voor schone kleding die goed te reinigen is. Trek voor elke nieuwe dienst schone kleren aan én doe dat ook als de kleding zichtbaar verontreinigd is. In de landelijke richtlijn van de werkgroep Infectiepreventie (WIP-richtlijn) staan de volgende eisen:

De kleding:

  • laat de onderarmen onbedekt
  • is glad en niet pluizend
  • mag niet los hangen
  • heeft bij voorkeur een lichte kleur
  • kan machinaal worden gewassen (volledig programma) op een temperatuur van minimaal 60°C, óf op een temperatuur van 40°C tot 60°C én worden gedroogd in de droogtrommel (minimale stand kastdroog) en/of gestreken (minimale stand 150°C, warm wol/polyester/zijde)

Omdat lang niet alle eigen kleding aan deze eisen voldoet, wordt in veel zorgorganisaties werkkleding gedragen bij direct cliëntcontact. Als je een hoofddoek draagt, draag deze dan naar achter en verschoon hem elke dag.

Haren

Was je haar regelmatig. Steek lang haar op of bind het bijeen zodat het niet in contact kan komen met de cliënt. Baarden en snorren moeten goed verzorgd en kort geknipt zijn.

Nagels

Je nagels moeten schoon en kortgeknipt zijn. Nagellak is niet toegestaan omdat je handen dan, ook na het handen reinigen, nog ziektekiemen kunnen bevatten. Dat geldt ook voor kunstnagels en deze zijn dan ook niet geoorloofd.

Sieraden

Sieraden en accessoires aan handen en onderarmen zijn niet toegestaan. Dus draag geen ringen (ook geen gladde trouwring), armband of polshorloge. Ook een piercing of brace aan hand of onderarm mag niet.

Hoesten, niezen en snuiten

Bij hoesten, niezen of snuiten kunnen virussen verspreid worden. Neem daarom een aantal regels in acht:

  • Hoest of nies met een afgewend gezicht.
  • Hoest of nies met een papieren zakdoek of tissue voor de mond of, indien een papieren zakdoek of tissue ontbreekt, in de elleboogplooi.
  • Gebruik een papieren zakdoek bij het snuiten van de neus of bij hoesten en gooi deze direct in een afvalbak.
  • Pas direct handhygiëne toe na hoesten, niezen of snuiten.

Wondjes en infecties

Als je zelf een wondje of een infectie hebt, kun je de cliënt besmetten. Mocht je een ontstoken piercing of oorbel hebben, verwijder deze dan en dek de insteekplaats af met een niet-vochtdoorlatende pleister. Gebruik ook een niet-vochtdoorlatende pleister bij kleine wondjes en vervang deze regelmatig.

Daarnaast is er een aantal infecties dat je moet melden bij je leidinggevende. Denk aan conjunctivitis (ontsteking aan het oog), diarree en/of braken, nagelbedontsteking, hepatitis A, griep of griepachtige verschijnselen, huidinfectie (bijvoorbeeld een steenpuist), (verdenking op) MRSA. Elke zorgorganisatie heeft daarover afspraken gemaakt. Ga in jouw organisatie na wat de afspraken zijn (wat je wanneer bij wie moet melden) en leef deze na.

Gebruik van smartphones en tablets

Op smartphones, tablets en computers kunnen micro-organismen zitten die schadelijk zijn voor de cliënt. De Werkgroep Infectiepreventie adviseert verpleegkundigen en verzorgenden daarom om tijdens het werk geen mobiele telefoon of tablet bij zich te dragen, tenzij dit noodzakelijk is voor de werkzaamheden. Als je ze moet gebruiken tijdens het werk, reinig je handen dan voor én na het gebruik van de smartphone of tablet.

Er zijn geen landelijke richtlijnen over het reinigen van de smartphone of tablet zelf, maar regelmatig schoonmaken kan zeker geen kwaad. Maar ook bij een schone telefoon moet je voor en na gebruik je handen reinigen.

Bron

Reageer op deze pagina

Wil je reageren op Zorg voor Beter? Lees dan eerst de spelregels door.



Reacties

Dianne Snijder 2/6/2023

Helemaal eens met Nicole de Boer, alle protocollen ed. die ik vind zijn van een x aantal jaren terug. Als ik zoek op bijvoorbeeld Pubmed komen er veel meer onderzoeken naar voren met wisselende uitkomsten. Ook dat bijvoorbeeld gellak geen verschil maakt qua handhygiëne ten opzichte van nagels zonder iets en kort geknipt.

Wordt het niet eens tijd dat hier toch nog gericht naar wordt gekeken?


Judith Van Dobben 27/10/2022

Geachte mevrouw, heer,
Regelmatig lees ik stukken bij W&T. Vaak vind ik de artikelen te lang, te wollig en niet too the point.
U doet uw best natuurlijk. Ik probeer al jaren mondzorg op de agenda te krijgen voor mijn man in een verpleeghuis. Ik heb hem zelfs verhuisd naar een andere zorgaanbieder om betere zorg te krijgen. De zorgverleners zijn beter, mondzorg staat ik het zorgleefplan, maar.... wordt niet gedaan. Er is nu op verschillende plaatsen in zijn gebied flinke cariës..
Bij u lees ik van alles, maar mondzorg komt niet voor zover ik zie. Een ongezond gebit kan veel problemen geven. Van pijn tot slechter eten, van longontsteking tot darm en maagklachten en zelfs de hersenen lijden onder zoveel bacteriën zo dicht bij. De managers zeggen dat ze het doen, ze schrijven het op, en dan is het klaar. Geen leerweg over mondzorg, geen interesse, geen controle, helemaal uit beeld, ook bij u.

Met vriendelijke groet,
Judith van Dobben


Nicole de boer 26/5/2022

Zo jammer dat er nog steeds alleen gesproken wordt over het dragen van nagellak en gel nagels. Er zijn zoveel meer producten die gebruikt worden op nagels, die in mijn ogen geen invloed hebben op een slechtere hygiëne. Ook wel jammer dat er tot op heden hier geen wetenschappelijk onderzoek naar gedaan is. Geen nagellak en gel nagels is erg kortzichtig en gebaseerd op vele jaren geleden.


Esther 20/4/2022

Als kwaliteitsverpleegkundige ben ik benieuwd hoe ver je mag gaan. Mag je als organisatie iemand verplichten zijn baard kort af te scheren?
Tegenwoordig zie je bij veel mannen een wat langere baard.


Charlotte Michels, D.I. 18/11/2019

Beste Bart,
Leuk en goed dat je hier als buitenstaander aandacht voor hebt!
Ik kan je beredenering volgen, echter is er een groot verschil tussen bezoekers en medewerkers. Medewerkers voeren zorghandelingen bij clienten uit en hebben daarmee intensief borgcontact. Tijdens dat contact is overdracht van micro organismen vele malen groter dan bij het contact tussen client en bezoeker. Daarnaast zorgt de medewerker ook nog voor vele clienten kort na elkaar. Bezoek komt vaak voor 1 client en maakt hoogstens een praatje met een andere client. Hierdoor ontstaan de verschillen in risico's op overdracht van micro organismen, en daarmee ook de verschillen in maatregelen die hiervoor genomen moeten worden. Ik hoop dat je dit verder helpt, hartelijke groet Charlotte


Bart Hofland 17/11/2019

Ikzelf als buitenstaander (ik ben namelijk software ontwikkelaar) lees met veel interesse deze regels, maar heb ook meteen mijn praktische bedenkingen hierbij. Veel regels gaan mijns inziens véél te ver. Geen nagellak of een gladde trouwring vanwege ziektekiemen? Hoe zit het dan met externe factoren? Zoals visite? Zieke visite? Dan zou strikt genomen visite ook niet mogen worden toegestaan, want die kunnen zoveel ziektekiemen met zich meedragen, dat hygienevoorschriften op de werkvloer nauwelijks zin hebben. En dus hebben mijns inziens al deze hygieneregeltjes geen enkele zin, hoe goed bedoeld ze ook zijn.


Tio 14/3/2019

Naar knoflook ruiken uit de mond na het eten. Er was eens een mannelijke cassiere en die rook van verre afstand heel indringend naar zweet en het was moeilijk om het vol te houden om daar te staan. Het rook heel scherp en indringend. Ook eens een keer kwam ik een kamertje binnen bij de gemeente en toen ik de deur open deed rook ik een walm van oude urine en oud zweet. Er zaten daar twee bezoekers en waarschijnlijk hadden ze niet veel geld en geen waspoeder en zeep en de nodige basis toiletartikelen niet zoals shampoo en zeep en tandpasta niet om wat fris te ruiken.


Charlotte Michels 5/2/2019

Beste Diana,
Een goede vraag, en daarmee snijd je ook een moeilijk item aan.... Mijn visie is wanneer een vrijwilliger dezelfde (cliëntgebonden) werkzaamheden bij meer dan 1 cliënt verricht als de zorgmedewerkers, dat zijn dan ook aan de bovenstaande "eisen" moeten voldoen. Want dan vormen zij natuurlijk net zo goed een risico op overdracht van ongewenste micro-organismen. Maar.... Dit is natuurlijk niet iets dat je graag je vrijwilligers op wil leggen. Zij zijn enorm belangrijk voor de instelling en je wil ze niet wegjagen met dergelijke voorwaarden. Het is daarom belangrijk om met hen hierover in gesprek te gaan en uitleg te geven. Uitleg helpt vaak. In mijn ervaring willen vrijwilligers graag iets bijdragen en dit ook goed doen en hierbij al helemaal geen risico voor de cliënten veroorzaken. Ik hoop dat je hier wat verder mee komt, succes!


Diana Bouterse 3/2/2019

Geldt dit alles ook voor de gastvrouw op de huiskamer in een verzorgingshuis