Met handschoenen en andere beschermingsmiddelen bescherm je dus je zelf en de cliënt. De kans op het overdragen van micro-organismen wordt bij goed gebruik kleiner. Tijdens je werk loop je namelijk het risico dat je huid of handen, werk- of eigen kleding en de neus-, mond- of oogslijmvliezen in contact komen met het lichaamsvocht, de slijmvliezen of de niet intacte huid van een cliënt. Daarnaast kunnen in sommige gevallen micro-organismen ook worden overgedragen via de lucht.
Onderstaande informatie is gebaseerd op de WIP-richtlijn Persoonlijke beschermingsmiddelen. Deze richtlijn geldt voor verpleeghuizen, woonzorgcentra en voorzieningen voor kleinschalig wonen in een groter instellingsverband. De richtlijn geldt niet voor de thuiszorg, volgens de Werkgroep Infectie Preventie verschilt die setting teveel van de andere settingen.
Algemene tips en aandachtspunten
- Gebruik persoonlijke beschermingsmiddelen die direct uit de verpakking komen en gebruik ze eenmalig.
- Persoonlijke beschermingsmiddelen zijn cliëntgebonden.
- De instelling/organisatie stelt voldoende spullen beschikbaar voor de medewerkers
- Draag persoonlijke beschermingsmiddelen op het juiste moment en alleen in de ruimte die van toepassing is.
- Zorg bij het gebruik van meerdere beschermingsmiddelen dat ze goed op elkaar aansluiten.
- Werk wanneer mogelijk van schoon naar vies. Maak indien nodig eerste de vuilere werkzaamheden af voordat je persoonlijke beschermingsmiddelen wisselt.
- Raak bij het uittrekken de voor- en buitenkant zo min mogelijk aan en pas daarna handhygiëne toe. Verwijder - als je meerdere beschermingsmiddelen aan hebt - altijd eerst de handschoenen. Gooi ze na gebruik direct weg.
- Gebruik de juiste beschermingsmiddelen. In bijlage A van de WIP-richtlijn vind je de geldende wet- en regelgeving.
Het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen is altijd aanvullend (en zeker geen alternatief voor) handhygiëne en persoonlijke hygiëne
Handschoenen
Handschoenen draag je ter bescherming van jezelf en/of ter bescherming van de cliënt. In de meeste gevallen volstaan niet-steriele handschoenen. Er zijn echter handelingen die steriel moeten worden uitgevoerd, met steriele handschoenen dus. Kijk in het protocol of steriele handschoenen noodzakelijk zijn, dit is bijvoorbeeld het geval bij een blaaskatheterisatie.
Regels voor juist gebruik handschoenen
Naast het toepassen van handhygiëne is het gebruik van handschoenen een goede maatregel om besmettingen te voorkomen. Volg onderstaande regels op voor een juist gebruik:
- Draag handschoenen:
- Als er kans is dat je handen direct of indirect komen met lichaamsvocht, slijmvliezen, niet intacte huid of ongereinigde instrumenten die hiermee in aanraking zijn geweest.
- Als er kans is op overdracht van specifieke micro-organismen via je handen.
- Als je zelf wondjes (niet intacte huid) hebt op je handen.
- Pas voor en na gebruik altijd handhygiëne toe, maar nooit op gehandschoende handen.
- Zorg dat je handen goed droog zijn als je handschoenen aantrekt om huidirritatie te voorkomen.
- Zorg ervoor dat handschoenen tijdens het dragen niet in contact komen met je gezicht, kleding, andere persoonlijke beschermingsmiddelen en omgevingsmaterialen zoals (mobiele) telefoons en tablets, deurknoppen, bedgordijnen, apparatuur, toetsenborden, schrijfgerei enzovoort.
- Trek je handschoenen direct uit na het cliëntgebonden contact.
- Trek de eerste handschoen uit door deze ter hoogte van de handpalm vast te pakken, omhoog te trekken van de huid af en vervolgens van de hand af te schuiven. De tweede handschoen trek je uit door met de andere hand (zonder handschoen nu) bij de opening voorzichtig aan de binnenzijde beet te pakken de handschoen binnenste buiten te keren terwijl je hem van de hand afschuift.
Lees de tips voor gebruik handschoenen, met reacties van bezoekers. Deze video laat zien hoe je handschoenen op de juiste manier uittrekt.
https://www.youtube.com/watch?v=2L-EF3ekiz0
Beschermende kleding
Niet alleen via je handen, maar ook via de kleding kun je de hele dag micro-organismen met je meedragen. Als de kans bestaat dat je kleding in contact komt met bloed of andere lichaamsvloeistoffen, de slijmvliezen van een cliënt of niet-intacte huid dan is het belangrijk om niet alleen handschoenen te dragen, maar ook beschermende kleding te gebruiken. Ditzelfde geldt als je helpt bij douchen of baden: je kleding kan dan nat worden. In de meeste gevallen biedt een halterschort voldoende bescherming. Alleen als er kans is op overdracht van specifieke micro-organismen dan kun je beter een jasschort met lange mouw aantrekken. Dit staat altijd in de richtlijn vermeld.
Hoe trek je deze persoonlijke beschermingsmiddelen op de juiste manier aan en uit? Bekijk de video voor het goede voorbeeld.
https://www.youtube.com/watch?v=-DEM-YSPaBc
Tips en aandachtspunten
- Gebruik persoonlijke beschermingsmiddelen die direct uit de verpakking komen en gebruik ze eenmalig
- Persoonlijke beschermingsmiddelen zijn cliëntgebonden
- Raak bij het uittrekken de voor- en buitenkant zo min mogelijk aan en pas daarna handhygiëne toe. Verwijder, als je meerdere beschermingsmiddelen aan hebt, altijd eerst de handschoenen. Gooi ze na gebruik direct weg
Mondneusmasker
Er bestaan twee soorten maskers: een ‘chirurgisch’ mondneusmasker en een ademhalingsbeschermingsmasker. De eerste gebruik je als mond en neus in contact kunnen komen met lichaamsvocht of als de mond en neus via de handen of handschoenen in contact komen met specifieke micro-organismen die zich makkelijk kunnen nestelen in de neus of keel. Een ademhalingsbeschermingsmasker beschermt je als er kans is op overdracht van specifieke micro-organismen die zich kunnen verspreiden via druppels in de lucht. Dit staat dan altijd voorgeschreven in specifieke WIP-richtlijnen, bijvoorbeeld die voor Norovirus of Verbeteren BRMO
Hoe je de twee verschillende mondneusmaskers gebruikt staat duidelijk vermeld in de WIP-richtlijn Persoonlijke Beschermingsmiddelen
Beschermende bril, hoofdbedekking en schoenen
Bij kans op spatten (in de ogen) gebruik je een beschermende bril. Dit is bijvoorbeeld nodig bij een bronchiaal toilet, handmatig voorreinigen van medische hulpmiddelen en het spoelen van een wond. Een gewone bril geeft onvoldoende bescherming.
Beschermende hoofdbedekking en overschoenen hoeven in verpleeghuizen, woonzorgcentra en voorzieningen voor kleinschalig wonen in principe niet gebruikt te worden als het gaat om infectiepreventie of arbo-maatregelen. Wil je toch overschoenen gebruiken, bijvoorbeeld om je eigen schoenen te beschermen als je een cliënt helpt bij het douchen, zorg dan dat de schoenhoezen goed aansluiten en dat je ze direct na de handeling weer uittrekt.