Toon zoekbalkToon menu

Kennisplein voor verpleging, verzorging, zorg thuis en eerste lijn
Dementie

Hoe herken ik dementie?

De fase voor de diagnose is de periode dat mensen zich zorgen maken over vergeetachtigheid of het veranderende gedrag van zichzelf, partner of familielid, maar nog geen diagnose 'dementie' hebben. In deze periode speelt vooral het gevoel dat er iets 'niet-pluis' is. Onderstaande signalen kunnen wijzen op dementie, maar kunnen ook een andere oorzaak hebben.

Signalen van dementie 

Het is van belang dat mensen met signalen van dementie op tijd gepaste begeleiding krijgen. Let onder andere op de volgende mogelijke aanwijzingen voor dementie:

  • achterdochtig zijn (vroeger niet)
  • bedorven voedsel achterlaten in de koelkast
  • niet goed meer kunnen bedienen van apparaten, zoals koffiezetapparaat, wasmachine of tv
  • er onverzorgd uitzien (vroeger niet)
  • telkens vergeten welke dag het is
  • het blijven herhalen van dezelfde vragen of verhalen
  • verdwalen op bekend terrein
  • vergeten van afspraken (vroeger niet)
  • voortdurend zoeken naar spullen (vroeger niet)

Signaallijst 

Met de uitgebreide signaallijst kunnen de signalen, die eventueel wijzen op dementie, niet alleen herkend worden, maar het biedt ook een handvat voor het handelen. Download hiervoor de module Vroegsignalering dementie (pdf) en de Signaalkaart (pdf). Bekijk ook:

Herken je een of meerdere van deze signalen? Bespreek deze dan met de persoon en adviseer om het te bespreken met de huisarts.

Culturele verschillen

In sommige culturen is het taboe op soms dementie groot. Dementie wordt dan gezien als iets om je voor te schamen, of zelfs als een straf van God. Daarom zullen mensen met een migratieachtergrond er niet snel open over praten, wat het signaleren bemoeilijkt. 

Video: 10 signalen van dementie

https://youtu.be/kWzJJvp_7yQ

Vergeetachtigheid of dementie? 

Als iemand vergeetachtig is, is er niet direct spraken van dementie. Vergeetachtigheid is een onschuldig verschijnsel, waarbij iemand zich tijdelijk iets niet kan herinneren. Dit zijn ‘normale’ geheugenklachten: je kunt bijvoorbeeld niet op iemands naam komen. Deze vergeetachtigheid heeft geen negatieve invloed op het dagelijks leven.  

Bij dementie is dit een ander verhaal. De ‘vergeten’ informatie is niet meer toegankelijk of verdwijnt langzaam uit het geheugen. De symptomen zijn veel ernstiger en hebben uiteindelijk invloed op je leven. Het lukt bijvoorbeeld niet meer om het huishouden te doen.  

Wat kun je doen als zorgverlener? 

Als zorgverlener kom je regelmatig in contact met cliënten die mogelijk dementie hebben. Als zorgverlener kun je de huisarts helpen bij het opsporen van patiënten met dementie. Heb je signalen herkend, dan kun je de volgende stappen nemen: 

  • Neem contact op met een collega en vraag of jouw signalen herkenbaar zijn.
  • Neem contact op de met de verantwoordelijke zorgverlener als deze betrokken is. Neem anders contact op met de huisarts van de cliënt en deel je zorgen. 
  • Licht toe wat je hebt gezien en gehoord. Bereid dit goed voor. 
  • Spreek met de verantwoordelijke zorgverlener of huisarts af wie welke actie onderneemt: 
    • Heeft de verantwoordelijke hulpverlener of huisarts de informatie die nodig?
    • Wie gaat die informatie verzamelen? 
    • Wie gaat in gesprek met de cliënt en de mantelzorger(s)? 
    • Indien van toepassing: wie neemt contact op met de huisarts?

 Een consult bij de huisarts

  • Vraag een dubbel consult aan bij de huisarts. Voor dit gesprek is een enkel consult te kort en blijf je eventueel zitten met onbeantwoorde vragen. Als het kan, vraag dan of de huisarts een huisbezoek wil doen. 
  • Vermijd de discussie. Gaat de patiënt of cliënt bij de huisarts de signalen ontkennen of praat deze eromheen? Vermijd dan de strijd en discussie, want deze win je niet. 

Filmpjes: herken dementie

Alzheimer Nederland heeft tien korte filmpjes gemaakt waarin de signalen van dementie worden uitgebeeld. Samen vormen de filmpjes een test om erachter te komen of iemand in je omgeving dementie heeft. De filmpjes zijn in het Nederlands, Berbers, Marokkaans-Arabisch en Turks en zijn bedoeld voor zonen, dochters of andere familieleden van mensen met beginnende dementie.

Ga naar de test SignaLeren (Alzheimer Nederland)

Meer informatie 

Bronnen

  • Alzheimer Nederland
  • Van Kleef Instituut
  • Hogeschool Arnhem en Nijmegen (HAN)

Reageer op deze pagina

Wil je reageren op Zorg voor Beter? Lees dan eerst de spelregels door.



Reacties

Frans Schuurmans 16/9/2020

Kan iemand door medicijnen dezelfde symptomen hebben als bij dementie