Toon zoekbalkToon menu

Kennisplein voor verpleging, verzorging, zorg thuis en eerste lijn
Corona

Beschermingsmiddelen (PBM) bij corona

Veel zorgmedewerkers hebben vragen over het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen (mondkapje, schort, bril, handschoenen) in deze coronatijd. Wanneer moet ik persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) gebruiken? En hoe gebruik ik ze op de juiste manier?

Direct naar:

Beschermingsmiddelen bij (verdenking op) corona

Het RIVM adviseert zorgmedewerkers in de verzorging en verpleging om de volgende persoonljke beschermingsmiddelen (PBM) te gebruiken bij een cliënt die (mogelijk) besmet is met COVID-19:

  • chirurgisch mondneusmasker type IIR of FFP2-mondneusmasker
  • oogbescherming (spatbril of face-shield)
  • schort met lange mouwen, spatwaterdicht
  • wegwerphandschoenen

Volgens het RIVM volstaat een chirurgisch mondneusmasker type IIR. Daar zijn twee uitzonderingen op: 

  • Bij aerosolvormende handelingen (medische procedures) is het altijd nodig een FFP2-mondneusmasker te dragen. De Federatie Medisch Specialisten heeft een overzicht (juni 2020) van deze aerosolvormende handelingen gepubliceerd. Voorbeelden zijn: uitzuigen van de longen, intubatie, verzorgen van een tracheostoma.
  • Daarnaast kan in situaties met intensieve blootstelling aan COVID-19-patiënten (bijvoorbeeld bij langdurig nauw contact of slechte ventilatie) uit voorzorg gebruik van een FFP2-masker overwogen worden.

Bron: Uitgangspunten PBM bij verzorging, verpleging of medische behandelingen buiten het ziekenhuis (24 december 2021) op rivm.nl

Beroepsorganisaties hanteren verschillende adviezen

Het RIVM geeft aan dat er per sector een nadere invulling gegeven kan worden aan infectiepreventie en het gebruik van PBM bij COVID-19, die rekening houdt met de context en doelgroep. Veel (para)medische beroepsorganisaties hebben inmiddels eigen richtlijnen voor hun beroepsgroep of sector opgesteld.

In deze tabel zie je wat het beleid voor het gebruik van mondneusmaskers is van het RIVM, V&VN en Verenso:

Organisatie Advies mondneusmaskers
RIVM Het chirurgisch mondneusmasker type IIR volstaat. Bij aerosolvormende handelingen gebruik je altijd het FFP2-mondneusmasker. In situaties met intensieve blootstelling aan COVID-19-patiënten (bijvoorbeeld bij langdurig nauw contact of slechte ventilatie) kun je uit voorzorg een FFP2-masker gebruiken. 
V&VN V&VN adviseert omwille van de veiligheid en de continuïteit van zorg het gebruik van FFP2-maskers bij contact of werken met patiënten met COVID-19 of een verdenking daarvan. Hetzelfde geldt voor contact of werken met patiënten in hoog-risicosituaties. Bekijk het advies van de V&VN op hun website (24 december 2021) en hun leidraad V&VN Voorzorgsgebruik FFP2-maskers (pdf, 24 december 2021). 
Verenso Conform het RIVM, zie Behandeladvies COVID-19 (11 januari 2022)

Hoe lang draag je de beschermingsmiddelen en hoe vaak wissel je? 

  • Het mondneusmasker kan langere tijd achtereen gebruikt worden bij meerdere cliënten. Dit geldt ook als er verschillende cohorten bezocht worden. Het mondneusmasker dient uiterlijk na 3 uur.gewisseld te worden, of eerder als het nat of vuil is, als je merkt dat ademen moeilijker wordt of als het beschadigd is. Zie veelgestelde vragen RIVM (19 oktober 2021)
  • Draag wegwerphandschoenen bij persoonlijke verzorging of lichamelijk onderzoek bij cliënten. De wegwerphandschoenen worden per cliënt gewisseld.  Zie veelgestelde vragen RIVM (19 oktober 2021)
  • V&VN adviseert om het schort per cliënt te wisselen, zie veelgestelde vragen V&VN. Binnen een cohort-afdeling kan het schort tijdens de hele dienst gedragen worden. Voor het verlaten van een cohort doe je het schort uit. Vervang het schort bij de overgang van een COVID-19-cliënt naar een niet -(bewezen) COVID-19 cliënt. Vervang een schort altijd als het zichtbaar beschadigd of vervuild is. Zie veelgestelde vragen RIVM (19 oktober 2021) en Behandeladvies COVID-19 (11 januari 2022) van Verenso.
  • Een spatbril kan langer dan 3 uur gedragen worden, maar moet na de dienst gereinigd worden en gedesinfecteerd met alcohol. Zie veelgestelde vragen RIVM

Bron: Uitgangspunten PBM bij verzorging, verpleging of medische behandelingen buiten het ziekenhuis (24 december 2021) op rivm.nl

Terug naar boven

Poster: do’s en don’ts bij bescherming tegen corona

Hoe gebruik je beschermende kleding, handschoenen, bril en sloffen? Wanneer moet je een mondneusmasker dragen? Deze poster geeft veel praktische tips voor hoe je je beter kunt beschermen tegen corona. De poster geeft ook antwoord op de waarom-vraag. Print de poster op A3 en hang hem op op de afdeling!

Terug naar boven

Hoe gebruik je het mondkapje?

Onderstaand filmpje 'Instructies gebruik mondneusmasker voor professionals' van het RIVM legt uit waar je op moet letten bij het gebruiken van een mondkapje:

https://vimeo.com/403728699

(Video gechecht 2022)

De aandachtspunten voor goed gebruik van het mondneusmasker op een rij: 

  • Was je handen minimaal 20 seconden.
  • Zorg dat je handen goed droog zijn.
  • Vouw het masker uit en breng het in model.
  • Pak het masker bij de elastieken en plaats het om de oren.
  • Schuif het masker tot het goed aansluit.
  • Druk de neusklem aan. 
  • Test het masker door te blazen en te voelen of er niet teveel lucht langs je gezicht 'lekt'.
  • Draag het masker maximaal 3 uur.
  • Raak het verder niet meer aan. 
  • Vervang het masker als het erg nat is. 
  • Doe het masker af door alleen de elastieken vast te pakken. 
  • Gooi het masker in een afvalzak en raak het niet onnodig aan.
  • Pas handhygiëne toe door je handen te wassen of desinfectie te gebruiken. 
  • Wrijf in je handen tot de alcohol verdampt is.  

Waar moet je verder op letten? 

Voor een goede bescherming door een ademhalingsbeschermingsmasker is het belangrijk dat deze goed aansluit op het gezicht van de drager. Als deze niet goed aansluit, is er risico op het inademen van besmette lucht via de lekken. Wie een aansluitend ademhalingsmasker draagt, moet glad geschoren zijn ter hoogte van de randen van het masker. Zorg dat de neusklem goed aansluit op de neus. Ieder masker heeft deze klem, een metalen beugeltje wat goed moet worden aangedrukt op de neus.

Terug naar boven

Hoe gebruik je beschermingsmiddelen?

Hoe trek ik beschermingsmiddelen op de juiste manier aan en uit?

In onderstaande instructievideo zie je hoe je de verschillende beschermingsmiddelen aantrekt. Let op! In dit filmpje wordt de spatbril niet getoond, ook deze is cruciaal bij het coronavirus!

https://www.youtube.com/watch?v=C-UsVQOIRQk

(Video gechecht 2022)

Wanneer trek ik de persoonlijke beschermingsmiddelen aan?

Meteen bij binnenkomst en voor contact met de cliënt.

Wat is de juiste volgorde bij het aantrekken van persoonlijke beschermingsmiddelen?

Aantrekvolgorde als meerdere persoonlijke beschermingsmiddelen worden gecombineerd: 

  1. Beschermende kleding (schort); 
  2. Chirurgisch mondneusmasker; 
  3. Beschermende bril; 
  4. Handschoenen. 

Bron: Richtlijn Signalering en preventie van zorginfecties voor verpleegkundigen, verzorgenden en verpleegkundig specialisten | V&VN, januari 2022.

Wat is de juiste volgorde bij het uittrekken van persoonlijke beschermingsmiddelen? 

Uittrekvolgorde als meerdere persoonlijke beschermingsmiddelen worden gecombineerd: 

  1. Handschoenen, pas hierna handhygiëne toe; 
  2. Beschermende bril; 
  3. Chirurgisch mondneusmasker; 
  4. Beschermende kleding (schort), pas hierna handhygiëne toe. 

Bron: Richtlijn Signalering en preventie van zorginfecties voor verpleegkundigen, verzorgenden en verpleegkundig specialisten | V&VN, januari 2022.

De WIP-richtlijn persoonlijke beschermingsmiddelen voor VVT (RIVM, april 2017, gecheckt 2022) stelt ook: houd bij het aan- en uitrekken van meerdere persoonlijke beschermingsmiddelen de door de instelling vastgestelde volgorde aan. Wel altijd eerst handschoenen uittrekken. Dit is de reden dat filmpjes en posters over de volgorde van aantrekken van persoonlijke beschermingsmiddelen kunnen verschillen.

Bovenstaande informatie is gebaseerd op veelgestelde vragen over de mondneusmasker en beschermingsmiddelen (19 oktober 2021) op de website van het RIVM. 

Terug naar boven

Mondkapjesbeleid overheid voor iedereen

In Nederland is het dragen van een mondkapje alleen nog verplicht op luchthavens na de securitycheck en in het vliegtuig. Zorgaanbieders, zoals de huisarts, verpleeghuizen en de tandarts, mogen zelf bepalen of cliënten op hun locatie een mondkapje moeten dragen. Een zorgverlener kan zijn cliënt dus vragen een mondkapje te dragen. Ook als de zorgverlener het niet vraagt, staat het de cliënt vrij om een mondkapje te dragen. Daarnaast blijft het advies geldig om een mondkapje te dragen op plekken waar het druk is. Hierbij krijgen medische mondkapjes (type II) de voorkeur. Zorg dat je mondkapje je neus, mond en kin bedekt. Raak mondkapjes alleen aan met schone handen en gebruik deze maar 1 keer. 

Bekijk de informatie over het gebruik van mondkapjes op rijksoverheid.nl

Terug naar boven

Tip voor cliënten

Als je al lange tijd leeft met een ziekte of met een beperking kan corona een extra risico zijn. Mogelijk werk je met cliënten die tot de risicogroepen van het RIVM behoren. Het kan zijn dat zij bezorgd zijn en behoefte hebben aan informatie over hun situatie. Zodat zij betere keuzes kunnen maken over wat wel of niet te doen.
 
Naar de informatie op de website van de Rijksoverheid

Terug naar boven

Reageer op deze pagina

Wil je reageren op Zorg voor Beter? Lees dan eerst de spelregels door.



Reacties

lola 5/8/2022

wie weet dit... wanneer een collega vanuit een pg afdeling komt uithelpen waar corona is, hier lopen de clienten gewoon rond omdat ze niet op hun kamer blijven is gesloten afdeling. moet deze zich niet eerst geheel omkleden voor ze op een corona vrije afdeling binnen wandelt en met mondkapje op werken omdat ze zelf besmet kan zijn? het is zo dat het juist bij hun zo uit de hand loopt betreft corona nu... meerdere clienten besmet op de afdeling en personeel ook meerdere thuis bij hun met corona.

vind het maar erg krom. we doen alles om corona weg te houden bij de clienten... maar een collega mee laten helpen die voor deze dienst tussen de corona heeft gestaan lijkt mij opzoeken naar problemen.


Tineke Ganzinga 23/2/2022

Dag Miriam, ik las je vraag niet goed. De gang is de groene zone. Hier doe je alle pbm aan en zo ga je (schoon) naar binnen.


Tineke Ganzinga 23/2/2022

Dag Miriam, als er in de instelling geen gelegenheid is om buiten de kamer van de cliënt een oranje zone te maken, maak je een oranje zone op de kamer van de cliënt. De kamer van de cliënt is de rode zone. Je trekt je pbm uit op de kamer van de cliënt. Hier is een (denkbeeldige) oranje zone gemaakt. In deze zone is er minimaal 1,5 meter ruimte tussen jou en de client. Als cliënt instrueerbaar is verzoek je de cliënt niet tijdens uittrekken van je pbm binnen de 1,5 meter te komen. Na uittrekken van je pbm desinfecteer je je handen. Je doet de deur open en desinfecteert op de gang, dit is de groene zone, je handen nogmaals. Mogelijk is de deurklink aan de binnenkant aangeraakt door cliënt en hierdoor besmet.


Miriam de Heer 16/2/2022

Je trekt alle beschermingsmiddelen, ook de handschoenen, aan buiten de kamer/appartement van de zorgvrager. Dus je opent met gehandschoende handen de deur? Of zorg je dat de deur openstaat voordat je handhygiëne toepast en handschoenen aantrekt?


Jan 19/6/2021

I love Corona outfits zo cool gewoon


Linda 24/1/2021

Kan iemand mij vertellen hoe het zit mijn schoonmoeder heeft corona kan niet voor haar zelf zorgen mag ik met beschermde kleding naar binnen


sandra van de Donk 30/12/2020

WAAR??? haal ik beschermende kleding als kleinschalige zorginstelling?


José 30/12/2020

Welzijnsmedewerkster op cohort afdeling. Moet ik bij thuis komst ook telkens mijn haren wassen?


José 29/12/2020

Welzijnsmedewerkster op cohort afdeling. Moet ik bij thuis komst ook telkens mijn haren wassen?


Geke 29/10/2020

Is een gezichtsscherm een goede vervanger van een spatbril bij coronazorg?


Charlotte Michels 7/5/2020

Beste Nelleke
Nee, het is zeker niet de bedoeling dat de mondkapjes door meerdere medewerkers gebruikt worden! Hiermee wordt eerder risico veroorzaakt dan ingeperkt.
Hoop dat je inmiddels beter gefaciliteerd wordt!
Groet Charlotte


hannah 6/5/2020

Hoi Nelleke,

wat verschrikkelijk dit! dan kan je net zo goed geen mondkapjes gebruiken!! dit is totaal niet volgens de richtlijnen van het RIVM of infectie preventie. De mondkapjes moeten medewerker gebonden zijn!!
Schande dat ze dit zeggen bij je organisatie.


Nelleke 4/5/2020

Wij moeten mondkapjes met elkaar delen. Meerdere collega’s moeten hetzelfde bezweette natte vod gebruiken. Ik en andere weigeren dit. Maar organisatie zegt natuurlijk “Er zijn tekorten en volgens de richtlijnen van het RIVM”.
Het lijkt me een groot risico om elkaars spullen 24 uur te hergebruiken.
Ik en collega hebben covid-19 gehad. Wie weet dragen wij nog reststoffen van het virus. En besmetten we zo alle andere collega’s. Dit lijkt mij niet de bedoeling.

Het is toch echt niet de bedoeling dat we de PBM 24 uur gebruiken door meerdere collega’s? Kan iemand mij daar een antwoord op gegeven.


Dirk Roos 17/4/2020

Kijken of mijn link nu wel werkt,

https://urlhttps://www.pucshop.nl/collections/thermometers/products/braun-oorhttps:///url

Met vriendelijke groeten, Dirk


Dirk Roos 17/4/2020

Temperaturen niet te vergeten. Niet alleen bij patienten maar ook bij jezelf.

Ik heb zelf deze aangeschaft: https://www.pucshop.nl/collections/thermometers/products/braun-oor

Stay safe en denk aan elkaar!

Met vriendelijke groeten, Dirk


Trudy 16/4/2020

Ik zou ook graag willen weten of je mag drinken tijdens je dienst terwijl je nog geen mondkapje gaat wisselen. En zo ja hoe dan.
Mag ik enkel naar toilet als ik alle beschermende kleren uit heb gedaan en mij in de zogenaamde schone ruimte bevind?
Ik zou heel graag antwoord krijgen hierop
Alvast bedankt


Leonie Verest 13/4/2020

Vraag: als je een beschermd mondkapje op hebt, kan je dan nog drinken tussendoor?


Arend 1/4/2020

Wat ik mij afvraag, en het RIVM kon mij daar geen duidelijk antwoord op geven; of leerling-verpleegkundigen en stagiaires ook in aanmerking komen om de zogeheten cohort/corona-routes te lopen. Weet iemand dit?