Direct naar:
Het RIVM adviseert zorgmedewerkers in de verzorging en verpleging om de volgende persoonljke beschermingsmiddelen (PBM) te gebruiken bij een cliënt die (mogelijk) besmet is met COVID-19:
- chirurgisch mondneusmasker type IIR of FFP2-mondneusmasker
- oogbescherming (spatbril of face-shield)
- schort met lange mouwen, spatwaterdicht
- wegwerphandschoenen
Volgens het RIVM volstaat een chirurgisch mondneusmasker type IIR. Daar zijn twee uitzonderingen op:
- Bij aerosolvormende handelingen (medische procedures) is het altijd nodig een FFP2-mondneusmasker te dragen. De Federatie Medisch Specialisten heeft een overzicht (juni 2020) van deze aerosolvormende handelingen gepubliceerd. Voorbeelden zijn: uitzuigen van de longen, intubatie, verzorgen van een tracheostoma.
- Daarnaast kan in situaties met intensieve blootstelling aan COVID-19-patiënten (bijvoorbeeld bij langdurig nauw contact of slechte ventilatie) uit voorzorg gebruik van een FFP2-masker overwogen worden.
Bron: Uitgangspunten PBM bij verzorging, verpleging of medische behandelingen buiten het ziekenhuis (24 december 2021) op rivm.nl
Beroepsorganisaties hanteren verschillende adviezen
Het RIVM geeft aan dat er per sector een nadere invulling gegeven kan worden aan infectiepreventie en het gebruik van PBM bij COVID-19, die rekening houdt met de context en doelgroep. Veel (para)medische beroepsorganisaties hebben inmiddels eigen richtlijnen voor hun beroepsgroep of sector opgesteld.
In deze tabel zie je wat het beleid voor het gebruik van mondneusmaskers is van het RIVM, V&VN en Verenso:
| Organisatie |
Advies mondneusmaskers |
| RIVM |
Het chirurgisch mondneusmasker type IIR volstaat. Bij aerosolvormende handelingen gebruik je altijd het FFP2-mondneusmasker. In situaties met intensieve blootstelling aan COVID-19-patiënten (bijvoorbeeld bij langdurig nauw contact of slechte ventilatie) kun je uit voorzorg een FFP2-masker gebruiken. |
| V&VN |
V&VN adviseert omwille van de veiligheid en de continuïteit van zorg het gebruik van FFP2-maskers bij contact of werken met patiënten met COVID-19 of een verdenking daarvan. Hetzelfde geldt voor contact of werken met patiënten in hoog-risicosituaties. Bekijk het advies van de V&VN op hun website (24 december 2021) en hun leidraad V&VN Voorzorgsgebruik FFP2-maskers (pdf, 24 december 2021). |
| Verenso |
Conform het RIVM, zie Behandeladvies COVID-19 (11 januari 2022) |
Hoe lang draag je de beschermingsmiddelen en hoe vaak wissel je?
- Het mondneusmasker kan langere tijd achtereen gebruikt worden bij meerdere cliënten. Dit geldt ook als er verschillende cohorten bezocht worden. Het mondneusmasker dient uiterlijk na 3 uur.gewisseld te worden, of eerder als het nat of vuil is, als je merkt dat ademen moeilijker wordt of als het beschadigd is. Zie veelgestelde vragen RIVM (19 oktober 2021)
- Draag wegwerphandschoenen bij persoonlijke verzorging of lichamelijk onderzoek bij cliënten. De wegwerphandschoenen worden per cliënt gewisseld. Zie veelgestelde vragen RIVM (19 oktober 2021)
- V&VN adviseert om het schort per cliënt te wisselen, zie veelgestelde vragen V&VN. Binnen een cohort-afdeling kan het schort tijdens de hele dienst gedragen worden. Voor het verlaten van een cohort doe je het schort uit. Vervang het schort bij de overgang van een COVID-19-cliënt naar een niet -(bewezen) COVID-19 cliënt. Vervang een schort altijd als het zichtbaar beschadigd of vervuild is. Zie veelgestelde vragen RIVM (19 oktober 2021) en Behandeladvies COVID-19 (11 januari 2022) van Verenso.
- Een spatbril kan langer dan 3 uur gedragen worden, maar moet na de dienst gereinigd worden en gedesinfecteerd met alcohol. Zie veelgestelde vragen RIVM
Bron: Uitgangspunten PBM bij verzorging, verpleging of medische behandelingen buiten het ziekenhuis (24 december 2021) op rivm.nl
Terug naar boven 
Hoe gebruik je beschermende kleding, handschoenen, bril en sloffen? Wanneer moet je een mondneusmasker dragen? Deze poster geeft veel praktische tips voor hoe je je beter kunt beschermen tegen corona. De poster geeft ook antwoord op de waarom-vraag. Print de poster op A3 en hang hem op op de afdeling!
Terug naar boven
Onderstaand filmpje 'Instructies gebruik mondneusmasker voor professionals' van het RIVM legt uit waar je op moet letten bij het gebruiken van een mondkapje:
https://vimeo.com/403728699
(Video gechecht 2022)
De aandachtspunten voor goed gebruik van het mondneusmasker op een rij:
- Was je handen minimaal 20 seconden.
- Zorg dat je handen goed droog zijn.
- Vouw het masker uit en breng het in model.
- Pak het masker bij de elastieken en plaats het om de oren.
- Schuif het masker tot het goed aansluit.
- Druk de neusklem aan.
- Test het masker door te blazen en te voelen of er niet teveel lucht langs je gezicht 'lekt'.
- Draag het masker maximaal 3 uur.
- Raak het verder niet meer aan.
- Vervang het masker als het erg nat is.
- Doe het masker af door alleen de elastieken vast te pakken.
- Gooi het masker in een afvalzak en raak het niet onnodig aan.
- Pas handhygiëne toe door je handen te wassen of desinfectie te gebruiken.
- Wrijf in je handen tot de alcohol verdampt is.
Waar moet je verder op letten?
Voor een goede bescherming door een ademhalingsbeschermingsmasker is het belangrijk dat deze goed aansluit op het gezicht van de drager. Als deze niet goed aansluit, is er risico op het inademen van besmette lucht via de lekken. Wie een aansluitend ademhalingsmasker draagt, moet glad geschoren zijn ter hoogte van de randen van het masker. Zorg dat de neusklem goed aansluit op de neus. Ieder masker heeft deze klem, een metalen beugeltje wat goed moet worden aangedrukt op de neus.
Terug naar boven
Hoe trek ik beschermingsmiddelen op de juiste manier aan en uit?
In onderstaande instructievideo zie je hoe je de verschillende beschermingsmiddelen aantrekt. Let op! In dit filmpje wordt de spatbril niet getoond, ook deze is cruciaal bij het coronavirus!
https://www.youtube.com/watch?v=C-UsVQOIRQk
(Video gechecht 2022)
Wanneer trek ik de persoonlijke beschermingsmiddelen aan?
Meteen bij binnenkomst en voor contact met de cliënt.
Wat is de juiste volgorde bij het aantrekken van persoonlijke beschermingsmiddelen?
Aantrekvolgorde als meerdere persoonlijke beschermingsmiddelen worden gecombineerd:
- Beschermende kleding (schort);
- Chirurgisch mondneusmasker;
- Beschermende bril;
- Handschoenen.
Bron: Richtlijn Signalering en preventie van zorginfecties voor verpleegkundigen, verzorgenden en verpleegkundig specialisten | V&VN, januari 2022.
Wat is de juiste volgorde bij het uittrekken van persoonlijke beschermingsmiddelen?
Uittrekvolgorde als meerdere persoonlijke beschermingsmiddelen worden gecombineerd:
- Handschoenen, pas hierna handhygiëne toe;
- Beschermende bril;
- Chirurgisch mondneusmasker;
- Beschermende kleding (schort), pas hierna handhygiëne toe.
Bron: Richtlijn Signalering en preventie van zorginfecties voor verpleegkundigen, verzorgenden en verpleegkundig specialisten | V&VN, januari 2022.
De WIP-richtlijn persoonlijke beschermingsmiddelen voor VVT (RIVM, april 2017, gecheckt 2022) stelt ook: houd bij het aan- en uitrekken van meerdere persoonlijke beschermingsmiddelen de door de instelling vastgestelde volgorde aan. Wel altijd eerst handschoenen uittrekken. Dit is de reden dat filmpjes en posters over de volgorde van aantrekken van persoonlijke beschermingsmiddelen kunnen verschillen.
Bovenstaande informatie is gebaseerd op veelgestelde vragen over de mondneusmasker en beschermingsmiddelen (19 oktober 2021) op de website van het RIVM.
Terug naar boven
In Nederland is het dragen van een mondkapje alleen nog verplicht op luchthavens na de securitycheck en in het vliegtuig. Zorgaanbieders, zoals de huisarts, verpleeghuizen en de tandarts, mogen zelf bepalen of cliënten op hun locatie een mondkapje moeten dragen. Een zorgverlener kan zijn cliënt dus vragen een mondkapje te dragen. Ook als de zorgverlener het niet vraagt, staat het de cliënt vrij om een mondkapje te dragen. Daarnaast blijft het advies geldig om een mondkapje te dragen op plekken waar het druk is. Hierbij krijgen medische mondkapjes (type II) de voorkeur. Zorg dat je mondkapje je neus, mond en kin bedekt. Raak mondkapjes alleen aan met schone handen en gebruik deze maar 1 keer.
Bekijk de informatie over het gebruik van mondkapjes op rijksoverheid.nl
Terug naar boven
Tip voor cliënten
Als je al lange tijd leeft met een ziekte of met een beperking kan corona een extra risico zijn. Mogelijk werk je met cliënten die tot de risicogroepen van het RIVM behoren. Het kan zijn dat zij bezorgd zijn en behoefte hebben aan informatie over hun situatie. Zodat zij betere keuzes kunnen maken over wat wel of niet te doen.
Naar de informatie op de website van de Rijksoverheid
Terug naar boven