Tips voor gebruik handschoenen

Conny Moons, expert hygiëne van Zorg voor Beter en verpleegkundige van beroepsorganisatie V&VN, geeft een paar aanvullende tips voor het gebruik van handschoenen in de zorg.

Gerelateerde media:

Wanneer handschoenen gebruiken?

Bij contact met lichaamsvocht, slijmvliezen en/of niet-intacte huid.
Als er kans is om bepaalde micro-organismen over te dragen, zoals bijvoorbeeld antibioticaresistente MRSA of BRMO.
Als je zelf wondjes aan de handen hebt.

Bescherm ook jezelf

De belangrijkste reden om handschoenen te dragen is het voorkomen van kruisbesmetting. Het is natuurlijk niet de bedoeling dat jij als zorgverlener micro-organismen overdraagt van de ene op de andere cliënt. Die handschoenen beschermen echter niet alleen de kwetsbare ouderen, maar ook jou als zorgverlener. Niet-steriele handschoenen dienen er bijna altijd voor om jou te beschermen. Bij contact met slijmvliezen bijvoorbeeld of als je zelf wondjes hebt. Handschoenen beschermen je huid als je geneesmiddelen bereidt of in contact komt met bijtende of irriterende stoffen en zalven. Denk bijvoorbeeld aan chloor of corticosteroïden. Steriele handschoenen gebruik je alleen als specifieke richtlijnen dit voorschrijven. Dit is ter bescherming van de cliënt.

Drie tips

Tip 1: Was of desinfecteer je handen voor en na gebruik van handschoenen. Handschoenen zijn geen vervanging van handen wassen! En vergeet de basishygiëne niet; geen nagellak, ringen of polshorloge.

Tip 2: Als je handschoenen aan hebt, kom dan niet aan je eigen gezicht, aan je kleding, aan deurkrukken, lichtknopjes, gordijnen, telefoons en tablets. Zo vindt er zo min mogelijk overdracht van micro-organismen plaats. Werk van schoon naar vuil, jullie noemden dat vaak.

Tip 3: Wissel je handschoenen tussendoor als deze nat of kapot zijn of als je van een vuilere handeling naar een schonere handeling overgaat. Was of desinfecteer je handen niet met handschoenen aan. Er wordt gedacht dat je ze dan langer kan gebruiken maar dat is niet zo. Handschoenen gaan daar juist eerder van kapot.

Hoe trek je je handschoenen uit op de juiste manier? Bekijk de video:

Leg de cliënt uit waarom je handschoenen draagt

Wie krijgt weleens een negatieve of juist positieve reactie van bewoners en cliënten als je handschoenen gebruikt? Van een andere verzorgende kregen we deze tip: ‘Als de bewoner denkt dat jij hem vies vindt en daarom handschoenen aandoet kan je er ook een grapje over maken, bijvoorbeeld: “U weet niet bij wie ik net geweest ben”. Zo maak je hygiënisch werken deel van de goede, warme, hartelijke zorg, die jij dag in en dag uit geeft. Goed zorgen voor elke bewoner, en voor jezelf.’

Nog 5 praktische tips

Bram Hengeveld was als programmamedewerker verbonden aan de Vilans Protocollen. Daarnaast werkt hij als wijkverpleegkundige voor zorgaanbieder Livio. Hij heeft de volgende tips voor het gebruik van handschoenen:

Let op je werkvolgorde. Werk altijd van schoon naar minder schoon of vies. Kan dat niet, verwissel dan je handschoenen zodra de volgende handeling ‘schoner’ is dan de vorige en je nog wel handschoenen nodig hebt. Pas nooit handhygiëne toe op gehandschoende handen.
Zorg ervoor dat handschoenen tijdens het dragen niet in contact komen met je gezicht, kleding, andere persoonlijke beschermingsmiddelen en omgevingsmaterialen zoals (mobiele) telefoons en tablets, deurknoppen, bedgordijnen, apparatuur, toetsenborden, schrijfgerei enzovoort.
Verwissel handschoenen direct als ze zichtbaar kapot, nat of vies zijn.
Pas voor het aantrekken en na het uittrekken van handschoenen handhygiëne toe. Ook als je handschoenen op de juiste manier uittrekt, bestaat de kans dat micro-organismen op je handen terecht komen.
Blijf zelf nadenken en ga eventueel het gesprek aan met je team en leidinggevende. Twijfelen en keuzes maken hoort bij ons vak en maken je een heel krachtige professional. Ga vooral op zoek naar informatie bij zulke twijfelgevallen en bespreek het met collega’s.