Mondzorg implementeren

1. Stel een team samen van sleutelfiguren

Sleutelfiguren zijn enthousiaste en betrokken medewerkers die het proces van implementeren stimuleren en bewaken. Kies in ieder geval een vertegenwoordiger van het management, de projectleider mondzorg, een specialist ouderenzorg, teamleider, coördinerend verpleegkundige of EVV’er. En mogelijk ook een kwaliteitsfunctionaris, tandarts of mondhygiënist. Mondzorg vraagt om multidisciplinaire samenwerking en goede communicatie tussen de betrokkenen.

2. Regel randvoorwaarden bij management en directie

Bij het invoeren van goede mondzorg ondervindt men vaak hindernissen, die overwonnen moeten worden en om extra inspanningen vragen zoals: te weinig tijd voor iets nieuws, verloop van personeel, geen duidelijke invulling van de verschillende rollen, geen goede samenwerking met de tandarts. Besteed hier aandacht aan en maak tijd en geld vrij voor het implementatietraject.

Om vooraf in kaart te brengen welke factoren de invoering bevorderen of belemmeren, is er een vragenlijst intakegesprek implementatie mondzorg opgesteld.

3. Stel een implementatieplan op

Formuleer in het implementatieplan haalbare doelen. Het bijgevoegde format is te gebruiken om een projectplan op te stellen. Het is gebruikt en geëvalueerd in het project Mondzorg is Hoofdzaak.

• Download het Format Projectplan Mondzorg is Hoofdzaak (pdf)

4. Leg afspraken vast en verstrek informatie

De start van de implementatie van mondzorg wordt intern gecommuniceerd aan alle betrokkenen. Ook aan de cliënt en/of eerste contactpersoon. 

5. Stel het mondzorgteam samen

Het mondzorgteam coördineert en volgt alle acties met betrekking tot het implementeren van betere mondzorg. 

• Zie het onderdeel Mondzorgspecialisten voor een mondzorgprofessional bij jou in de buurt

6. Organiseer scholing en begeleiding

Goede mondzorg bieden kan alleen als zorgverleners voldoende kennis en vaardigheden hebben.

• Start met het organiseren van informatiebijeenkomsten voor medewerkers, cliënten en hun naasten.
• Toets de formulieren op het terrein van mondzorg bij de gebruikers; snappen ze wat er staat en kunnen ze het invullen?
• Instrueer de medewerkers over het gebruik van formulieren en observatielijsten.
• Geef een presentatie over knelpunten mondzorg.

Inhoud van de lessen aan verzorgenden: interactieve lezing met diapresentatie gevolgd door een instructie van het tandenpoetsen bij zorgafhankelijke cliënten. De verzorgenden informatie geven over de etiologie van cariës, parodontale ziektes, laesies ontstaan door gebitsprothese en de basisprincipes van prothesegewoontes.

7. Voer goede mondzorg uit

Bij iedere cliënt worden gegevens met betrekking tot mondzorg in kaart gebracht en vastgelegd in het individuele mondzorgplan.

• Help bij het uitvoeren en controleren van de mondverzorging en verwijs bij problemen naar de specialist (bijvoorbeeld tandarts/mondhygiënist, specialist ouderenzorg).
• Bespreek de individuele zorgplannen regelmatig tijdens overdracht en multidisciplinaire zorgplanbespreking.
• Pas het mondzorgplan iedere keer aan. Naast een mondzorgplan is er een mondzorgactieplan dat bij voorkeur opgenomen wordt in het zorgleefplan.

8. Sluit een behandelovereenkomst met een tandarts

Zorg ervoor dat je gemaakte afspraken met tandartsen contractueel vastlegt. Maak ook duidelijke afspraken over de waarneming en de regeling voor spoedgevallen.

Succes- en faalfactoren in kaart brengen

Wie een richtlijn gaat implementeren doet er goed aan vooraf in kaart te brengen welke factoren de invoering bevorderen of belemmeren. Er is een vragenlijst ontwikkeld voor de implementatie van evidence based mondzorg voor een gezonde mond en een betere kwaliteit van leven. Deze vragenlijst geeft zicht op de bevorderende en belemmerende factoren. 

• Download de Vragenlijst uit het implementatiepakket van Vivium zorggroep en VU medisch centrum (pdf)