Methodiek intimiteit en seksualiteit in het verpleeghuis

Wat moet je nu precies leren om ervoor te zorgen dat jij en je collega’s de behoeften op het gebied van seksualiteit, intimiteit en privacy op een goede manier aan bod laten komen in de dagelijkse praktijk? Welke kennis en vaardigheden zijn noodzakelijk?

Zorgorganisaties in de verpleeghuiszorg die al langer een beleid hebben op het gebied van intimiteit en seksualiteit, hebben kennis en ervaringen gedeeld in Waardigheid en trots, het vernieuwingstraject voor de verpleeghuiszorg van het ministerie van VWS. De inzichten en voorbeelden zijn gebundeld in de publicatie Intimiteit en seksualiteit in het verpleeghuis (pdf, 2018). Daarin komen de volgende leerpunten naar voren:

Bewustwording dat ook bij ouderen intimiteit en seksualiteit een belangrijk onderdeel van het leven is of kan zijn.
Stilstaan bij je eigen waarden en normen. Hoe hebben jouw persoonlijke ervaringen invloed op het bespreken van intimiteit en seksualiteit?
Het aanleren van een open houding en het oefenen van vaardigheden om intimiteit en seksualiteit bespreekbaar te maken bij cliënten, diens naasten en collega’s. Dit kan bijvoorbeeld door het naspelen van praktijksituaties, al dan niet met acteurs. Situaties zijn: kennismaking en intake, zorgleef- of cliëntplanbespreking, incidenten.
Zorgvuldig omgaan met privacy: niet storen als iemand dat aangeeft, zorgvuldig omgaan met informatie.
Bewustwording van de persoonlijke én professionele grenzen en deze ook kunnen aangeven.
Kennis van de seksuele levensloop, vooral van ouderen.
Kennis over de invloed van bepaalde ziektebeelden of medicatie op seksualiteit.
Kennis van onbegrepen of grensoverschrijdend gedrag en hoe daar mee om te gaan.
Weten bij wie of waar je terecht kunt als je een vraag hebt op dit gebied of naar wie je kan doorverwijzen.

Verschillen tussen medewerkers

Besef dat er grote verschillen zijn tussen medewerkers, sommigen hebben veel minder moeite om het onderwerp bespreekbaar te maken. Help elkaar en leer van elkaar. Laat degene die het gemakkelijkste hierover praat, het voortouw nemen.

Prikkelende stellingen

Met deze prikkelende stellingen kun je het onderwerp intimiteit en seksualiteit bespreken in je team. Een eerste stap om het onderwerp bespreekbaar te maken.