Invloed aandoeningen op seksualiteit
Laatst bijgewerkt op: 14-03-2025
Aandoeningen zoals dementie, Parkinson en COPD kunnen allemaal invloed hebben op intimiteit en seksualiteit. Soms heeft medicatie een groot effect. Daarnaast speelt iemands algemene lichamelijke en geestelijke conditie een rol, bijvoorbeeld moeheid. Op deze pagina lees je meer over het effect van aandoeningen op seksualiteit.
Dementie en seksualiteit
Door dementie kun je seksualiteit en intimiteit anders beleven. Mogelijke veranderingen voor iemand met dementie zijn:
- seksueel passiever of juist actiever worden;
- ongeremd of eisend gedrag vertonen op seksueel gebied;
- anders of niet meer reageren op aanrakingen van de partner;
- zich onbegrepen of verlaten voelen door afwijzingen op het gebied van seks;
- minder oog hebben voor wat de partner voelt en nodig heeft.
De ervaringen van partners zijn erg verschillend. Een aantal voorbeelden:
- het onwerkelijk vinden om te vrijen met iemand die een vreemde lijkt;
- schuldgevoel omdat je vrijt met iemand die niet meer weet dat hij of zij je partner is;
- je verward en afgewezen voelen omdat je partner je niet meer kent als partner;
- de aanrakingen, troost en genegenheid missen;
- seks is fijner, omdat de partner met dementie nu minder geremd is op seksueel gebied.
Bezoek onze pagina Dementie en seksualiteit voor meer informatie over dit onderwerp. Ook lees je meer over dementie en seksualiteit op de website van Alzheimer Nederland.
Parkinson en seksualiteit
De ziekte van Parkinson kan op verschillende manieren invloed hebben op seksualiteit. Een tekort aan dopamine, ook wel het 'plezierhormoon' genoemd, zorgt mogelijk voor een lager libido. Soms is dan behandeling mogelijk met stoffen waar dopamine in zit.
Bij de ziekte van Parkinson kun je ook last hebben van depressies en angst. Dat is meestal niet goed voor het seksleven en de zin in seks. Ook antidepressiva kunnen zorgen voor minder zin in seks. Een klein deel van de Parkinsonpatiënten krijgt door medicatie juist (veel) meer zin in seks dan vroeger.
Lees meer over Parkinson en seksualiteit op de website seksualiteit.nl van Rutgers.
Diabetes en seksualiteit
Seksuele problemen ontstaan bij diabetes door:
- vermoeidheid en minder energie
- schade aan de bloedvaten
- te hoge bloedsuikers
- problemen met het accepteren van de ziekte
- angst en somberheid
- een negatief zelfbeeld
- incontinentieproblemen
Vrouwen met diabetes kunnen last krijgen van pijn bij het vrijen. Dit komt door een minder vochtige vagina, schimmelinfecties of doordat ze minder opgewonden worden. Oudere mannen met diabetes hebben vaker erectieproblemen dan jonge mannen. Dat komt mogelijk door schade aan de bloedvaten en zenuwbanen.
Bezoek seksualiteit.nl van Rutgers voor meer informatie over diabetes en seksualiteit.
Astma of COPD en seksualiteit
Mensen met astma kunnen verschillende lichamelijke problemen hebben, zoals eczeem, kortademigheid en onverwachte astma-aanvallen. Dat geeft hun mogelijk een negatief beeld van zichzelf en hun lichaam.
Emotionele en seksuele opwinding kunnen benauwdheid en uitputting opwekken. Dit kan een angstig en verwarrend gevoel geven. Daardoor gaan mensen met astma seks soms uit de weg.
Vrouwen met astma of COPD hebben niet vaker last van pijn bij het vrijen dan vrouwen zonder astma. Ook lijkt astma niet direct te leiden tot erectieproblemen. Maar negatieve gevoelens over de aandoening kunnen wel erectieproblemen veroorzaken.
Een deel van de mannen met COPD heeft wel meer moeite om een erectie te krijgen of te houden. Soms komt dit door te weinig zuurstof in het bloed of door medicatiegebruik. Vaak heeft het ook te maken met hoe iemand zich voelt. Bijvoorbeeld angst voor een hoestaanval, relatieproblemen of een negatief beeld van zichzelf.
Op seksualiteit.nl van Rutgers vind je meer over astma en COPD en seksualiteit.
Hart- en vaatziekten en seksualiteit
Na een hartaanval zijn negatieve emoties van de patiënt en partner een belangrijke oorzaak van seksuele problemen. Je hoeft niet bang te zijn voor een hartaanval tijdens het vrijen, maar het speelt natuurlijk wel een rol.
Mensen met hart- en vaatziekten kunnen tijdens het vrijen last hebben van hartkloppingen, pijn op de borst en benauwdheid. Vrouwen kunnen na een hartoperatie blijvende klachten hebben aan hun operatiewond. Zij hebben bijvoorbeeld pijn die uitstraalt naar de borsten of een minder gevoelige borstkas.
Bij hart- en vaatziekten kan aderverkalking zorgen dat de geslachtsdelen minder goed doorbloeden. Hierdoor hebben vrouwen mogelijk pijn bij het vrijen, want ze worden minder makkelijk vochtig. Mannen hebben mogelijk last van erectieproblemen en droog klaarkomen. Dit betekent dat een man klaarkomt zonder dat er sperma uitkomt. Ook medicijnen voor hartziekten kunnen zorgen voor moeilijk of droog klaarkomen.
Lees meer over hart- en vaatziekten en seksualiteit op seksualiteit.nl van Rutgers.
Depressiviteit en seksualiteit
Depressie zorgt vaak voor minder zin in seks. Maar het is ook mogelijk dat iemand juist meer zin in seks heeft. Daarnaast kunnen antidepressiva invloed hebben op iemands zin in seks.
Ga naar de website seksindepraktijk.nl van Rutgers voor meer informatie over psychische aandoeningen en seksualiteit.
Medicatie en seksualiteit
Artsen vergeten soms patiënten te vertellen over de invloed van medicatie op seksualiteit. Het is goed om het van tevoren te hebben over mogelijke bijwerkingen. Bekijk het overzicht van medicijnen met seksuele bijwerkingen (pdf) op de website seksindepraktijk.nl van Rutgers.
Stichting Sick and Sex
Sick and Sex is een organisatie die zich speciaal bezighoudt met de invloed van ziekten op seksualiteit en intimiteit. Meer weten over wat zij doen? Bezoek de website van Sick and Sex.