Naar hoofdinhoud Naar footer

Digitale zorgLeefpatroonmonitoring

Laatst bijgewerkt op: 05-08-2024

Met de zorgtechnologie leefpatroonmonitoring krijgen zorgmedewerkers en mantelzorgers een beter inzicht in het leefpatroon van alleenwonende mensen met dementie. Dankzij in de woning geplaatste sensoren houden ze makkelijker een oogje in het zeil. Dit is niet alleen een prettig idee voor de mantelzorger, het geeft ook de cliënt een veilig gevoel.

Wat is leefpatroonmonitoring?

Leefpatroonmonitoring geeft mantelzorgers en zorgmedewerkers de mogelijkheid om de activiteiten van alleenstaande mensen met dementie te volgen. Zo kunnen ze sneller ingrijpen als er afwijkingen in het gedrag plaatsvinden. Sensoren die in de woning zijn geplaatst, volgen de handelingen van de cliënt. Bij veranderingen krijgen de zorgmedewerkers een seintje. Voor de privacy van de cliënt worden er geen camera’s geplaatst.

Van leefstijlmonitoring naar leefpatroonmonitoring

Leefpatroonmonitoring wordt in de praktijk ook aangeduid als leefstijlmonitoring. Deze laatste aanduiding is in communicatie gebruikt vanaf 2007, toen de eerste pilot in Nederland van start ging. Bij het begrip leefstijl denkt men echter ook vaak aan gezonde leefstijl, en daar gaat het niet over bij leefstijlmonitoring. Daarom is begin 2024 onder leiding van de Vliegwielcoalitie van de Patiëntenfederatie, Vilans, Digizo.nu en de leveranciers besloten de aanduiding te wijzigen van leefstijlmonitoring naar leefpatroonmonitoring. Deze aanduiding is toekomstbestendiger en sluit beter aan bij wat deze digitale zorgtechnologie doet: het in kaart brengen van leefpatronen en het geven van vroege waarschuwingen bij aanmerkelijke veranderingen in het leefpatroon.

Wat wordt er gemonitord?

Hoewel het per systeem kan verschillen, worden in principe de volgende activiteiten gemonitord:

  • Loopsnelheid binnen de woning: als deze minder wordt, kan dit een teken zijn van toenemende kwetsbaarheid.
  • Vertrekken en thuiskomen.
  • Eetpatroon op basis van activiteit in de keuken.
  • Slaap (de duur en onderbrekingen).
  • Toiletbezoek.
  • Dwalen binnen de woning.
  • Huisbezoeken en sociaal isolement.
YouTube video thumbnail

Doelgroep leefpatroonmonitoring

Leefpatroonmonitoring wordt ingezet bij alleenwonende mensen met dementie of andere hersenziektes waarbij de cliënt langzaam achteruitgaat. Een accent ligt op alleenwonende mensen met dementie die met een Volledig Pakket Thuis (VPT) of Modulair Pakket Thuis (MPT) zelfstandig blijven. Zorgorganisaties zetten het in toenemende mate in om het VPT of MPT op verantwoorde wijze mogelijk te maken. Andersom hoeft deze doelgroep met een indicatie Wet langdurige zorg niet opgenomen te worden in het verpleeghuis en kan daadwerkelijk langer zelfstandig blijven wonen.

Gebruik en gebruiksgemak

De zorgvuldig in de woning geplaatste sensoren zijn gekoppeld aan een computerprogramma. Dit programma bestudeert een aantal weken het leefpatroon van de cliënt. Hierna is het programma in staat opvallende veranderingen in de dagelijkse activiteiten te herkennen. Via een online dashboard volgt de casemanager de activiteiten van de cliënt. Mantelzorgers kunnen meekijken via een app.  

Een stoplichtsysteem geeft de volgende eventuele veranderingen weer:

  • Groen: alles is in orde
  • Geel: een opvallende verandering in het dagelijkse leefpatroon
  • Rood: een verandering die direct aandacht nodig heeft

Kunstmatige intelligentie

Als de dementie of andere hersenziekte erger wordt, verandert ook het leefpatroon van de cliënt. Dankzij kunstmatige intelligentie speelt het computerprogramma voortdurend in op de nieuwe situatie. Dit voorkomt dat er voortdurend ‘gele’ of ‘rode’ meldingen in het dashboard verschijnen terwijl de zorg allang is aangepast. 

Aandachtspunten

  • Leefpatroonmonitoring is niet geschikt als er meerdere mensen in het huis wonen. Er lopen dan verschillende leefpatronen door elkaar en dat maakt het onmogelijk om te monitoren. Hetzelfde geldt als er veel mensen op bezoek komen.
  • Voor leefpatroonmonitoring is een wifi-aansluiting nodig. Als de cliënten geen wifi hebben, kunnen zij wel gebruik maken van een mifi-router. Dit bieden leveranciers ook vaak aan. Hier is een apart abonnement voor nodig.

Er is een uitgebreid instrument opgesteld, dat de nodige handvatten biedt om leefpatroonmonitoring te implementeren in de zorgpraktijk. Bekijk de toolkit leefpatroonmonitoring op Vilans.nl.

Wet zorg en dwang

Als leefpatroonmonitoring wordt toegepast bij mensen met dementie is de Wet zorg en dwang (Wzd) van toepassing. Er is namelijk sprake van het uitoefenen van toezicht op de cliënt.

De signalen van de sensoren in de woning van de cliënt komen binnen in een computerprogramma die deze analyseert. Hierna stuurt het programma relevante gegevens over het leefpatroon van de cliënt naar een app voor de mantelzorg en een online dashboard voor de zorgmedewerkers. Lees meer over digitale zorg en de Wzd.

Opbrengsten en financiering

Leefpatroonmonitoring wordt gefinancierd door de zorgkantoren (Wet langdurende zorg) en door de zorgverzekeraars voor de wijkverpleging (Zorgverzekeringswet). De financieringen lopen via de zorgorganisaties. Lees meer over de opbrengsten en financiering van leefpatroonmonitoring in de Kennisbank Digitale Zorg van Vilans.

YouTube video thumbnail

Agenda

Er zijn geen agenda-items gevonden