Gezondheidsbevordering in de wijk vraagt om tijd, communicatie en de juiste vaardigheden

Gepubliceerd op: 07-04-2022

Wijkgerichte preventie, ook wel gezondheidsbevordering in de wijk of de communitybenadering genoemd, is een heel breed begrip waar veel verschillende betekenissen aan gegeven kunnen worden. Voor het overgrote deel van de professionals die de enquête ingevuld hebben, staat wijkgerichte preventie voor ‘alle activiteiten gericht op het bevorderen van gezondheid van de bewoners in de wijk’. Bijvoorbeeld het verleiden van cliënten tot sociale activiteiten in de wijk en samenwerking met andere wijkprofessionals om tegemoet te komen aan de behoeftes van inwoners. Concrete voorbeelden die gegeven worden zijn het organiseren van koffieochtenden voor wijkbewoners, inloopspreekuren bij het gezondheidscentrum en beweeg- of wandelgroepen. 

Meer scholing welkom

Voor veel professionals in de wijk ligt het zwaartepunt van hun werk op het begeleiden of behandelen van individuele wijkbewoners, niet op het organiseren van of zelfs verwijzen naar collectieve activiteiten. Wijkgerichte preventie wordt wel belangrijk gevonden, maar het gebrek aan tijd, ruimte, middelen en kennis vormt vaak nog een belemmering. Het is voor de professionals belangrijk dat de organisatie de ruimte geeft om tijd te besteden aan ‘wijkgerichte zorg’. Daarnaast geeft ongeveer een derde van de professionals aan dat zij de juiste vaardigheden missen om op deze manier te werk te gaan. Meer scholing over wat wijkgerichte preventie is en hoe je de gezondheid van de bewoners in de wijk op collectief niveau kan bevorderen is dan ook welkom.

Samenwerking sleutel tot succes

Wijkgerichte preventie is niet enkel het domein van de wijkverpleegkundige of het sociaal wijkteam. Een succesvolle wijkaanpak valt of staat bij samenwerking en afstemming tussen professionals en disciplines. Goede samenwerking tussen sociaal werkers, wijkverpleegkundigen en de huisarts is belangrijk, maar de wijkagent en de actieve bewoners kunnen ook een belangrijke rol spelen bij wijkgerichte preventie. Dat deze samenwerking een lastige opgave is blijkt uit de enquête. Betere communicatie met het wijkteam, hulp bij het betrekken van (actieve) bewoners, regelmatig overleg met de huisarts en beter contact met de gemeente zou de professional helpen bij het inrichten van wijkgerichte preventie. 

Goede voorbeelden

Ondanks dat er nog verschillende knelpunten zijn bij het vormgeven van wijkgerichte preventie zien we op lokaal niveau veel mooie voorbeelden. Bijvoorbeeld het combineren van gezond en fit testen voor 60+’ers met voorlichting over valpreventie of het opzetten van een consultatiebureau voor ouderen waarin de wijkverpleging en huisarts samen optrekken. Maar wijkgerichte preventie hoeft niet altijd te gaan over nieuwe initiatieven, ook een verbeterde toeleiding van inwoners naar bestaande collectieve activiteiten kan een groot verschil maken. Bijvoorbeeld de wijkverpleging die eenzame patiënten doorverwijst of meeneemt naar een Wmo-inloop en ontmoetingsactiviteit. 

Resultaten enquête

Uit de enquête kunnen we concluderen dat wijkgerichte preventie belangrijk gevonden wordt. Tegelijkertijd is er nog veel onduidelijk over wat wijkgerichte preventie precies is en hoe je het als professional werkzaam in de wijk het beste kan oppakken. Dit komt niet alleen door een gebrek aan tijd en middelen, veel professionals hebben ook het idee dat ze de vaardigheden voor succesvolle wijkgerichte preventie missen. Omdat de enquête een eerste verkennende uitvraag betrof hebben we geen zicht op welke specifieke vaardigheden bedoeld worden. We hebben meer kennis nodig over welke vaardigheden belangrijk zijn en hoe deze aansluiten bij de huidige vaardigheden van de professional in de wijk. Met het uiteindelijke doel wijkgerichte preventie makkelijker te maken voor de professional zodat de inwoner langer gezond in de wijk kan blijven wonen.