Kwaliteitsstandaard Levensvragen
De Kwaliteitsstandaard Levensvragen geeft weer hoe de ouderenzorg goed kan omgaan met levensvragen van cliënten, zowel in verpleeghuizen als bij zorg thuis. In de standaard staan aanbevelingen voor de zorginhoud, het zorgproces en de zorgorganisatie vanuit het perspectief van de cliënt. Er is ook een narratief meetinstrument voor interne verbeterinformatie.
De hoofdaanbevelingen voor zorgproces en zorginhoud zijn:
Het zorgproces
- Cliënten voelen zich vrij om hun levensvragen aan de orde te stellen bij zorgmedewerkers.
De zorginhoud
- Cliënten en hun naasten ervaren een open sfeer voor contact over hun persoonlijke leven en levensvragen en kunnen hier als zij dat willen met zorgmedewerkers dieper over doorpraten.
- Cliënten krijgen voor hen zowel geplande als spontane zingevende activiteiten aangeboden, zowel individueel als in groepsverband.
Meer informatie, zoals aanbevelingen en het meetinstrument, vind je in dit thema bij Kwaliteitsstandaard Levensvragen.
Kwaliteitskader Verpleging, Verzorging en Zorg Thuis
Mentaal welbevinden is één van de vier levensdomeinen in het Kwaliteitskader VV&T. Het Kwaliteitsdocument 2013 VV&T Domein Mentaal Welbevinden kent de volgende normen voor goede zorg:
- Aandacht voor het eigen leven en de persoonlijke waarde die daaraan toegekend én ontleend wordt.
- Aandacht voor (levensfasegerelateerde) persoonlijke ontwikkeling en waarden, levenskeuzen, zingevingsvragen.
- Hulp bij mogelijkheden om de regie op het eigen leven te behouden.
- Een luisterend oor bieden voor zorgen en emotionele problemen en voor zaken die naar de mening van de cliënt niet goed gaan in de zorgverlening.
- Betrokkenheid en presentie (niet gehaast zijn).
- Het signaleren van veranderingen in het mentaal welbevinden van de cliënt. Denk aan vergeetachtigheid, somberheid en depressieve gevoelens, stemmingswisselingen of probleemgedrag. Aandacht voor mogelijke oorzaken, en zo nodig doorverwijzen naar dan wel inschakelen van deskundigheid.
- De mogelijkheid voor de cliënt om van zorgverlener te veranderen bij ontevredenheid over bejegening, werkhouding of als het contact met de zorgverlener moeizaam is.
Voor de zorg in intramurale organisaties geldt nog:
- Mogelijkheden voor de cliënt om zich ongestoord te kunnen terugtrekken.
- De beschikbaarheid van geestelijke verzorging.
Meer informatie staat in dit thema bij mentaal welbevinden in het leefzorgplan.
Richtlijn Spirituele zorg in de palliatieve zorg
Deze richtlijn Spirituele zorg in de palliatieve zorg van het Integraal Kankercentrum Nederland is voor artsen en verpleegkundigen, zonder zorgverleners van andere disciplines en vrijwilligers buiten te sluiten. De richtlijn gaat in op hoe je met levensvragen van cliënten in de palliatieve zorg om kunt gaan. Wat kun je zelf doen en wanneer is het verstandig om collega's van andere disciplines erbij te roepen? De richtlijn biedt een handreiking om onderscheid te maken tussen:
- Situaties waarin volstaan kan worden met alledaagse aandacht voor levensvragen in de zorg.
- Situaties waar patiënten behoefte aan begeleiding hebben bij levensvragen of een normale worsteling doormaken waarbij begeleiding door een deskundige toegevoegde waarde kan hebben.
- Situaties waar de worsteling met levensvragen tot een existentiële crisis leidt die vraagt om crisisinterventie door een geestelijk verzorger, medisch maatschappelijk werker of psycholoog.
In de tweede plaats geeft de richtlijn handvatten om in deze te onderscheiden situaties goede zorg te bieden. Meer informatie vind je bij het thema Palliatieve zorg.