Instrumenten voor het in kaart brengen van de incontinentie zijn:
anamneselijst incontinentie
het mictiedagboek
het mobiliteitsoverzicht
Aan de hand van deze instrumenten kun je een analyse maken van de incontinentie bij de cliënt.
Deze instrumenten vormen de basis voor de diagnose, mogelijk aangevuld met een lichamelijk onderzoek door de arts.
Met de anamneselijst breng je per cliënt een aantal belangrijke aspecten van continentie in kaart, zoals de ernst van de urine-incontinentie, het gebruik van medicijnen, de mobiliteit tijdens de toiletgang, het gezichtsvermogen en de huidconditie.
De anamneselijst incontinentie vul je in wanneer:
- Een cliënt tijdens de algemene anamnese aangeeft incontinent te zijn van urine.
- De cliënt plotseling of geleidelijk incontinent wordt.
De informatie uit de anamneselijst incontinentie (pdf) verwerk je daarna in het zorg(leef)plan van de cliënt:
Met het mictiedagboek (pdf) hou je op een overzichtelijke manier drie dagen de mictie (het plassen) van een cliënt bij. Dat kan helpen bij het achterhalen van de oorzaak van de incontinentie. Zo is in één oogopslag zichtbaar hoeveel een cliënt heeft geplast. Een goed ingevuld mictiedagboek helpt bij het stellen van de juiste diagnose.
Het bijhouden van dit dagboek is de tijd en moeite waard. Door een vroege signalering en diagnostiek is het mogelijk om de incontinentie te verminderen en zelfs te voorkomen. De vorm van incontinentie bepaalt namelijk de aanpak.
Bijvoorbeeld: het komt regelmatig voor dat een cliënt incontinent is, omdat deze het toilet niet meer kan vinden. De oorzaak kan slechte verlichting zijn. Dat is relatief gemakkelijk op te lossen, waardoor een cliënt ’s nachts weer droog blijft.
Als de mobiliteit van een cliënt vermindert, vergroot de kans op incontinentie. Het is belangrijk te weten hoe mobiel de cliënt nog is om de kans op onnodige incontinentie te verkleinen. Het mobiliteitsoverzicht (pdf) geeft de mobiliteit van een cliënt weer. Per transfer geeft u daarin aan of de cliënt zelfstandig is, welke hulpmiddelen worden gebruikt en of er opmerkingen/aandachtspunten zijn. Bijvoorbeeld van bed naar rolstoel of van rolstoel naar toilet.
Een verhelderende manier voor het beschrijven van de resultaten van de anamneselijst incontinentie, het mictiedagboek en het mobiliteitsoverzicht is deze:
- Yype incontinentie.
- Functionele beperkingen bij de cliënt.
- Relevante comorbiditeit (andere chronische ziekten).
- Relevante medicatie.
- Urineweginfectie en/of afwijking gevonden bij onderzoek.
Zo wordt duidelijk welke aspecten een rol spelen bij de urine-incontinentie en kan de arts de optimale behandeling vaststellen. De wensen en voorkeuren van de cliënt zijn daarbij van groot belang. De arts stelt een behandeling voor, maar uiteindelijk beslist de cliënt.
Video
De MeanderGroep maakte een korte praktische video (2 min.) over het herkennen en voorkomen van incontinentie.
https://youtu.be/GrLiryJepbA