Vitamine D bij ouderen
Laatst bijgewerkt op: 07-08-2024
Vitamine D is cruciaal voor het behoud van sterke botten en spieren. De belangrijkste bron van vitamine D is zonlicht. Ook kan vitamine D met de voeding worden opgenomen. Ongeveer de helft van de (oudere) Nederlanders heeft een te lage vitamine D-spiegel. Lees op deze pagina wat je kan doen om je vitamine D-spiegel op pijl te houden.
Suppletieadvies
Voor alle ouderen boven de 70 jaar geldt het advies om dagelijks een supplement van 20 microgram (mcg) vitamine D in te nemen. Vitamine D kun je kopen bij de drogist. Vrouwen en mannen van 70 jaar en ouder hebben 20 mcg extra vitamine D per dag nodig. Vrouwen zouden vanaf hun 50e jaar ook al extra vitamine D moeten innemen, 10 mcg per dag. Niet iedereen houdt zich aan het suppletieadvies.
Voeding en zonlicht
De belangrijkste bron van vitamine D is zonlicht. Het lichaam maakt zelf vitamine D aan uit zonlicht. Ook kan vitamine D met de voeding worden opgenomen. Vitamine D zit in voedingsmiddelen zoals vette vis, lever, vlees, eieren en melkproducten. Mensen met een lichte huidskleur produceren meer vitamine D dan mensen met een donkere huidskleur.
Belang van vitamine D
Het lichaam heeft vitamine D nodig voor stevige botten en tanden. Een tekort aan vitamine D kan leiden tot botontkalking (osteoporose), een verminderde afweer en zwakkere spieren. Ouderen die te weinig vitamine D binnenkrijgen, hebben vaker moeite met routinehandelingen zoals opstaan uit een stoel en traplopen. Een tekort aan vitamine D kan ook vermoeidheid tot gevolg hebben.
Minder botbreuken en valrisico
Er zijn overtuigende aanwijzingen dat 10 tot 20 microgram extra vitamine D per dag het risico een bot te breken kan verminderen. Aannemelijk is verder dat een dergelijke dosis vitamine D het risico op vallen kan verminderen bij kwetsbare ouderen (bron: Gezondheidsraad 2012). Lees meer over het belang van vitamine D bij het voorkomen van valongelukken binnen het thema Valpreventie.
Verpleeghuisbewoners hebben tekort aan vitamine D
Uit promotieonderzoek van Victor Chel, specialist ouderengeneeskunde, komt naar voren dat in Nederlandse verpleeghuizen ongeveer 75% van de bewoners te weinig extra vitamine D krijgt. Vitamine D-gebrek komt bij bijna alle verpleeghuisbewoners voor. Heupbreuken bij verpleeghuisbewoners hebben vaak dramatische gevolgen. Ongeveer 30% van de mensen overlijdt binnen 1 jaar en slechts een kwart van de mensen krijgt hun oude mobiliteit weer terug. Om valpartijen en botbreuken te voorkomen adviseert de Gezondheidsraad alle ouderen boven de 70 jaar dagelijks 800 eenheden (20 microgram) vitamine D in te nemen.
Als de adviezen van de Gezondheidsraad volledig in de praktijk worden gebracht, kan het val- en fractuurrisico bij verpleeghuisbewoners met een extra 7,5 tot 15% teruggebracht worden. Met een optimale vitamine D-dosering zouden in Nederlandse verpleeghuizen jaarlijks mogelijk ongeveer 150 extra heupbreuken voorkomen kunnen worden.