Ga direct naar:
Als het thema ‘vrijheidsbeleving van cliënten’ nog niet (erg) leeft bij de medewerkers in uw organisatie, zullen zij eerst het belang van vrijheidsbeleving in moeten zien.
Kick-off
De Kick-offbijeenkomst is bedoeld voor alle betrokkenen binnen de organisatie die zich gaan richten op het vergroten van vrijheid van cliënten. Bedoeling is om het project gezamenlijk ‘af te trappen’. Een sterke gezamenlijke start levert tijdens het hele project profijt op. Het biedt tevens een podium voor de betrokkenen om medewerkers te enthousiasmeren, voor te lichten, te activeren of samen een eindbeeld te vormen.
Geeltjesmeting voor medewerkers
De Geeltjesmeting brengt in kaart hoe vaak vrijheidsbeperking bij cliënten wordt toegepast. Het doel is om medewerkers hiervan bewust te maken. Medewerkers registreren zowel afgesproken als niet-afgesproken vrijheidsbeperkingen, door geeltjes op de poster te plakken. Print de geeltjesposter (pdf) en gebruik de instructie (pdf). Lees meer over de Geeltjesmeting bij het thema Verbeteren doe je zo.
Walk the line
'Walk the line' is als werkvorm te gebruiken in een bijeenkomst met de betrokkenen die zich met het vergroten van vrijheid van cliënten bezig gaan houden. Steeds wordt een stelling of vraag weergegeven. Als die op de medewerker van toepassing is of als de medewerker het ermee eens is, dan steekt hij over naar de kant waar hij zich goed bij voelt. Doel is om elkaar duidelijk te maken waar je staat en om met elkaar het gesprek hierover aan te gaan.
Observatie
Observatie is een methode waarbij een medewerker een groep cliënten observeert. Deze observatie kan een uur of langer duren. Na de observatie bespreekt de medewerker dit met de cliënt(en). Bijvoorbeeld: ‘Hé, ik zie dat je een vast programma hebt, wie heeft dat eigenlijk bepaald? Mag je zelf kiezen welke activiteiten erop staan? En als je hier nou eens geen zin in hebt?’ Op deze manier kan een medewerker heel direct inspelen op wat er op dat moment gebeurt. Doel van observeren is om medewerkers bewust te maken en het gesprek met de cliënt aan te gaan over vrijheid.
Luisteren naar verhalen
Bij Luisteren naar verhalen vertellen cliënten en/of verwanten (in een bijeenkomst met medewerkers) een persoonlijk verhaal over hoe zij vrijheidsbeperking binnen de zorg ervaren. Dit verhaal vormt de inleiding voor een gesprek hierover. Naar keuze kunnen één of meerdere ‘vertellers’ een bijdrage leveren. Het verhaal kan tijdens de bijeenkomst verteld worden, maar ook vooraf worden gefilmd. Een interviewvorm kan het makkelijker maken om te vertellen. Toehoorders zijn andere cliënten, medewerkers, bestuurders, managers en teamleiders. Samen nemen zij deel aan de dialoog onder leiding van een gespreksleider. De duur van de bijeenkomst is één tot anderhalf uur.
De wandeling
De wandeling is een methode waarbij verwanten/cliënten al wandelend in gesprek gaan met een medewerker. In het gesprek delen de cliënten hun ervaringen met vrijheidsbeperking met de medewerker. Ervaringen worden na de wandeling plenair teruggekoppeld en lessen met elkaar gedeeld. Deze methode is geschikt voor een dialoog tussen cliënten, medewerkers van uiteenlopende disciplines en managers. Deelname van ongeveer zeven cliënten/mantelzorgers en zeven medewerkers is een maximum. Het doel is om cliënten en hun verwanten op een ontspannen manier de mogelijkheid te geven om ervaringen te delen met een medewerker en visa versa. Een handleiding voor het uitvoeren van deze methodiek is verkrijgbaar bij Femke de Wit van Vilans: f.dewit@vilans.nl
Terug naar boven 
Weten uw medewerkers dat ze aandacht moeten geven aan vrijheidsbeperking bij cliënten? En hebben ze genoeg kennis en vaardigheden om hun manier van werken te veranderen, maar voeren dit nog niet zelfstandig uit?
Zie ook scholing
Werken met de PDSA-cyclus
De PDSA-cyclus (ook wel ‘Deming cirkel’) is een model voor de verbetering van kwaliteit. De cyclus bestaat uit de vier herhalende stappen Plan, Do, Study en Act.
- PDSA = niet praten, maar doen!
- Met PDSA’s test je verbeterideeën uit in de eigen praktijk.
- In een verbetertraject heeft iedereen altijd één PDSA in uitvoering.
- Wat goed werkt, wordt geborgd en verspreid: het wordt vastgelegd in de werkprocessen en verspreid naar alle medewerkers.
- Wat niet goed werkt, gaat in de prullenbak. Test opnieuw met een nieuwe PDSA, net zolang tot het resultaat wel goed is.
Meer informatie
Terug naar boven
Zijn uw medewerkers bekend met het onderwerp en weten ze hoe ze vrijheidsbeperking kunnen voorkomen? Maar is het in het werk nog altijd geen tweede natuur? Na het inzetten van onderstaande methoden is de veranderde manier van werken wél een feit. Medewerkers passen met passie (hart) en kunde (handen) de nieuwe kennis en werkwijze als vanzelfsprekend toe. Het gaat er op dit niveau vooral om, de aandacht hiervoor vast te blijven houden, en dus het gesprek te blijven voeren en reflectie te geven. Gebruik in teamoverleg vooral eigen casussen.
Afbouwformulier
Het afbouwformulier wordt gebruikt bij gesprekken tussen de cliënt /familie en medewerker. Doel is om een afgesproken maatregel gezamenlijk met de cliënt te stoppen en mogelijk alternatieven uit te proberen. Het beëindigen van een al langer bestaande situatie lukt niet van de ene op de andere dag. Er zijn dan ook waarschijnlijk meerdere gesprekken nodig. Deelnemers van het Zorg voor Beter traject gebruikten het formulier afbouw MDO als leidraad voor het multidisciplinaire overleg. Download het formulier op deze site.
Moreel beraad
Een moreel beraad is een gestructureerd groepsgesprek tussen medewerkers over een morele vraag naar aanleiding van een concrete ervaring. De kwaliteit (zoals methode, gesprekshouding, participatie, proces en uitkomst) en voortgang worden bewaakt door een daartoe opgeleide gespreksleider. Doel van een moreel beraad kan zijn om een concreet antwoord te vinden op de vraag hoe je zouden moeten handelen in situatie X met cliënt Y of medewerker Z.
Publicatie: In voor Beter, leven in vrijheid
Deze methodieken komen uit de publicatie In voor beter, leven in vrijheid (hoofdstuk 9).