15 slimme keuzes van Slim zorgen
Vilans heeft in samenwerking met het veld vijftien zorghandelingen op een rij gezet die in aanmerking komen voor Slim Zorgen. Het gaat niet alleen om besparing van tijd en kosten, maar vooral om kwaliteitsverbetering van zorg én het verhogen van de zelfredzaamheid van de cliënt. In december 2016 is dit overzicht uitgebreid tot 15 onnodige zorghandelingen. De nieuwste drie betreffen het controleren van de neusmaagsonde - geen auscultatiemethode (1) en niet bij elke handeling een ph-test (2) - en om de frequentie van wegen af te stemmen op de cliënt (3).
Hoe tot stand gekomen?
Vilans heeft deze lijst opgesteld op basis van een inventarisatie onder zorgmedewerkers. Ook hebben organisaties zoals NPCF, ZonMw, V&VN, ActiZ, VGN en Verenso, en medewekers van de KICK-protocollen bijgedragen aan de lijst met 15 slimme keuzes. Op basis hiervan is een selectie gemaakt van zorghandelingen om uit te zoeken: Wat gaat er niet goed? Wat zijn alternatieven? Hiervoor gebruikte Vilans richtlijnen en wetenschappelijke artikelen.
Praktische infographics bij Beter Laten-lijst
De zogeheten Beter Laten-lijst (pdf) van het Radboudumc IQ healthcare bestaat uit 66 verpleegkundige handelingen die niet werken of zelfs schade veroorzaken. Met deze handelingen kun je dus beter direct stoppen, maar hoe doe je dat? V&VN heeft praktische infographics ontwikkeld die op de werkvloer kunnen helpen om ook echt te stoppen met overbodige handelingen, want stoppen blijkt in de praktijk nog niet zo eenvoudig. Download de handige overzichten:
Hoe vaak worden onnodige zorghandelingen gedaan?
Op 16 november 2015 publiceerde Zorg voor Beter de resultaten van de Zelftest, die door 2315 bezoekers werd ingevuld. De resultaten waren opvallend: 6 van de 10 onnodige zorghandelingen bleken nog massaal te worden uitgevoerd.
De drie meest uitgevoerde onnodige zorghandelingen zijn:
1. Overmatig gebruik van zinkzalf ter voorkoming van smetten (vooral als er nog geen sprake is van smetplekken). In de richtlijnen wordt dit afgeraden; het vergroot juist het risico op huidletsel.
2. Een extra inlegger in incontinentiemateriaal. Dit heeft een averechts effect; het veroorzaakt juist lekkage.
3. Het dagelijks zwachtelen van cliënten die zwachtels nodig hebben. Beter alternatief: veel zwachtels kunnen langer blijven zitten.

Je kunt de Zelftest Slim zorgen overigens nog steeds doen op Zorg voor Beter. In de Zelftest krijg je meteen praktische tips om te verbeteren.
Webinar Slim zorgen
Else Stapersma (projectleider Slim zorgen) vertelt in het webinar ‘Slim zorgen’ hoe je onnodige zorghandelingen opspoort en terugdringt. Ze presenteert 12 zorghandelingen waar alternatieven voor zijn of die afgeschaft kunnen worden. Daarnaast licht ze de belangrijkste principes en het stappenplan van Slim zorgen toe. Tot slot vertelt ze over de ervaringen van zorgorganisaties die aan de slag gingen met Slim zorgen.
Heb je de live uitzending gemist?
Bekijk alsnog het online webinar 'Slim zorgen'
Slim zorgen projectmatig aanpakken
Het terugdringen van onnodige zorghandelingen kun je met één of meerdere teams ook projectmatig aanpakken. Lees het stappenplan voor een projectmatige aanpak van Slim zorgen