Toon zoekbalkToon menu

Kennisplein voor verpleging, verzorging, zorg thuis en eerste lijn
Verbeteren doe je zo

Onnodige zorghandelingen terugdringen

Onnodige zorghandelingen komen veel voor. Handelingen die vroeger nuttig en efficiënt leken. Die jij ooit hebt aangeleerd - op je opleiding of van je collega’s - en die nu alleen nog maar tijd kosten of ongemak veroorzaken. Handelingen die de cliënt soms onprettig vindt en die zelfs schadelijk kunnen zijn. Met Slim zorgen ga je als team zelf aan de slag met het terugdringen van onnodige zorghandelingen om de kwaliteit van zorg voor de cliënt te verbeteren.

15 slimme keuzes van Slim zorgen

Vilans heeft in samenwerking met het veld  vijftien zorghandelingen op een rij gezet die in aanmerking komen voor Slim Zorgen. Het gaat niet alleen om besparing van tijd en kosten, maar vooral om kwaliteitsverbetering van zorg én het verhogen van de zelfredzaamheid van de cliënt. In december 2016 is dit overzicht uitgebreid tot 15 onnodige zorghandelingen. De nieuwste drie betreffen het controleren van de neusmaagsonde - geen auscultatiemethode (1) en niet bij elke handeling een ph-test (2) - en om de frequentie van wegen af te stemmen op de cliënt (3).

Hoe tot stand gekomen?

onnodige zorghandelingen ouderenzorgVilans heeft deze lijst opgesteld op basis van een inventarisatie onder zorgmedewerkers. Ook hebben organisaties zoals NPCF, ZonMw, V&VN, ActiZ, VGN en Verenso, en medewekers van de KICK-protocollen bijgedragen aan de lijst met 15 slimme keuzes. Op basis hiervan is een selectie gemaakt van zorghandelingen om uit te zoeken: Wat gaat er niet goed? Wat zijn alternatieven? Hiervoor gebruikte Vilans richtlijnen en wetenschappelijke artikelen.

Praktische infographics bij Beter Laten-lijst

Beter Laten V&VNDe zogeheten Beter Laten-lijst (pdf) van het Radboudumc IQ healthcare bestaat uit 66 verpleegkundige handelingen die niet werken of zelfs schade veroorzaken. Met deze handelingen kun je dus beter direct stoppen, maar hoe doe je dat? V&VN heeft praktische infographics ontwikkeld die op de werkvloer kunnen helpen om ook echt te stoppen met overbodige handelingen, want stoppen blijkt in de praktijk nog niet zo eenvoudig. Download de handige overzichten:

Hoe vaak worden onnodige zorghandelingen gedaan?

Op 16 november 2015 publiceerde Zorg voor Beter de resultaten van de Zelftest, die door 2315 bezoekers werd ingevuld. De resultaten waren opvallend: 6 van de 10 onnodige zorghandelingen bleken nog massaal te worden uitgevoerd.

De drie meest uitgevoerde onnodige zorghandelingen zijn:

1. Overmatig gebruik van zinkzalf ter voorkoming van smetten (vooral als er nog geen sprake is van smetplekken). In de richtlijnen wordt dit afgeraden; het vergroot juist het risico op huidletsel.
2. Een extra inlegger in incontinentiemateriaal. Dit heeft een averechts effect; het veroorzaakt juist lekkage.
3. Het dagelijks zwachtelen van cliënten die zwachtels nodig hebben. Beter alternatief: veel zwachtels kunnen langer blijven zitten.

onnodige zorghandelingen

Je kunt de Zelftest Slim zorgen overigens nog steeds doen op Zorg voor Beter. In de Zelftest krijg je meteen praktische tips om te verbeteren.

Else StapersmaWebinar Slim zorgen

Else Stapersma (projectleider ) vertelt in het webinar ‘Slim zorgen’ hoe je onnodige zorghandelingen opspoort en terugdringt. Ze presenteert 12 zorghandelingen waar alternatieven voor zijn of die afgeschaft kunnen worden. Daarnaast licht ze de belangrijkste principes en het stappenplan van Slim zorgen toe. Tot slot vertelt ze over de ervaringen van zorgorganisaties die aan de slag gingen met Slim zorgen.

Heb je de live uitzending gemist?
Bekijk alsnog het online webinar 'Slim zorgen'

Slim zorgen projectmatig aanpakken

Het terugdringen van onnodige zorghandelingen kun je met één of meerdere teams ook projectmatig aanpakken. Lees het stappenplan voor een

Reageer op deze pagina

Wil je reageren op Zorg voor Beter? Lees dan eerst de spelregels door.



Reacties

Bram Hengeveld 4/2/2022

Helaas werk de link naar Uitleg van 15 onnodige zorghandelingen niet meer.