Dansen met beren in de samenwerking met naasten
Gepubliceerd op: 10-12-2025
De gespreksleidraad 'Dansen met beren in de samenwerking met naasten' helpt zorgteams om overtuigingen en zorgen die de samenwerking met familie en andere naasten beïnvloeden bespreekbaar te maken. Met behulp van de praatplaat met 7 veelvoorkomende beren gaan teams in gesprek over gevoelens, gedachten en nieuwe mogelijkheden om anders te kijken of te handelen. De leidraad ondersteunt een open en begripvolle dialoog, zodat zorgmedewerkers en naasten samen kunnen werken aan een veiligere, duidelijkere en meer gelijkwaardige zorg voor bewoners.
In het kort
Type tool
Leidraad
Voor wie
Mantelzorgers, Naasten, Zorgverleners
Cliëntgroep
Ouderen
Soort kennis
Praktijk
Bron
Ellis, A. (1962). Reason and emotion in psychotherapy. New York: Lyle Stuart.
Ontwikkelaar
Vilans
In de samenwerking met naasten komen zorgverleners soms ‘beren op de weg’ tegen: overtuigingen die het samenwerken lastig of spannend kunnen maken. Deze overtuigingen komen vaak voort uit eerdere ervaringen, persoonlijke waarden of opvoeding, en beïnvloeden hoe zorgverleners denken en handelen.
De praatplaat '7 beren in de samenwerking met naasten' hoort bij de gespreksleidraad 'Dansen met beren'. Samen vormen ze een praktische tool om in teams het gesprek te voeren over deze overtuigingen en bijbehorende gevoelens. Het doel is om deze ‘beren’ te herkennen, er in alle openheid over te praten en te onderzoeken welke nieuwe mogelijkheden er zijn. In plaats van beren te ontwijken, nodig je elkaar uit om ermee te 'dansen': in beweging komen, begrip vergroten en ontdekken wat wél kan.
Als zorgmedewerkers, familie en vrijwilligers goed samenwerken, krijgen cliënten zorg en ondersteuning die bij hen past. Zo’n samenwerking is nog niet altijd vanzelfsprekend. Van alleen zorgen voor iemand naar samen zorgen met familie vraagt dat zorgmedewerkers anders kijken, denken en werken.
Hoe je naar samenwerken kijkt: problemen zien (beren op de weg) of juist mogelijkheden. Dit beïnvloedt hoe je handelt. De praatplaat en de gespreksleidraad helpen het team om te praten over gevoelens, zorgen of ideeën over samenwerken met familie. Als je hierover praat, ontstaat begrip en kun je meer denken aan kansen in plaats van problemen.
Gebruik de gespreksleidraad als hulpmiddel om een gesprek te voeren. De praatplaat met de 7 beren ondersteunt dit proces.
- Kies een gespreksleider met ervaring in begeleiding en kennis van samenwerking met naasten, bijvoorbeeld een kwaliteitsverpleegkundige, bteamleider of coördinator informele zorg.
- Plan 30–60 minuten in.
- Kies een beer: laat iedere deelnemer één beer van de praatplaat kiezen, de bijbehorende tekst voorlezen en delen wat hij of zij daarbij voelt of denkt.
- Doorloop daarna 'per beer' de volgende drie gespreksstappen:
- Erkennen van gevoelens: creëer ruimte om gevoelens te delen, zonder oordeel.
- Reflecteren op gedachten: onderzoek welke gedachten en overtuigingen schuilgaan achter die gevoelens.
- Verkennen van nieuwe mogelijkheden: kijk samen wat er anders kan, zonder te overtuigen of te dwingen.
- Laat iedereen aan het einde voor zichzelf op een post-it het antwoord op de vraag schrijven: 'Hoe ga je deze inzichten gebruiken in je werk?'
- De gespreksleider gebruikt de gespreksleidraad om het gesprek te begeleiden en print de praatplaat uit voor de teamleden.
- Overige materialen: pennen en post-its.
- Plan minimaal 30 minuten in, met uitloop tot een uur.
