Naar hoofdinhoud Naar footer

Voorlichting bij depressie

Laatst bijgewerkt op: 14-08-2025

Psycho-educatie en advies zijn de basisinterventies van de behandeling van depressie. Psycho-educatie is voorlichting aan de cliënt en de mantelzorger over het omgaan met het ziektebeeld. De cliënt en diens naasten horen de voorlichting over het ziektebeeld en advies over gezonde leefstijl te krijgen vóór de behandeling met medicijnen, psychotherapie of een andere behandeling. Op deze pagina lees je meer over psycho-educatie en wat ouderen verwachten.

Wat is belangrijk bij psycho-educatie?

De cliënt dient goed op de hoogte te zijn van het volgende:

  • de verschijnselen die horen bij het ziektebeeld
  • de complexiteit en het wisselende beloop van depressie
  • de behandelmogelijkheden
  • het belang van therapietrouw bij de behandeling
  • de risico’s op terugval of herhaling van een depressieve episode

Kennis opdoen over omgaan met klachten

Psycho-educatie draagt bij aan eigen regie. Mensen leren over wat hen helpt bij het omgaan met hun klachten. Cliënten geven aan dat zij in eerste instantie niet echt op zoek gaan naar informatie. Pas na herkenning en acceptatie van de depressie, ontstaat die behoefte. Video's, boeken, websites en brochures kunnen helpend zijn. Bekijk de materialen over depressie bij ouderen.

Naasten goed informeren over verschijnselen depressie

Het is van belang om de naasten van de cliënt goed te informeren over de verschijnselen van een depressie. Het gedrag van een depressieve cliënt kan erg belastend zijn voor de omgeving. Dit kan leiden tot gevoelens van onmacht en irritatie bij familieleden. De depressieve gevoelens van de cliënt kunnen dan weer sterker worden. Het is daarom belangrijk dat naasten begrijpen dat het gedrag bij de depressie hoort. 

Welke vormen van psycho-educatie zijn er?

Psycho-educatie kun je geven in de volgende vormen:

  • in voorlichtende gesprekken
  • als onderdeel van bibliotherapie of eigen regie. Bibliotherapie is een vorm van therapie waarbij  lezen deel uitmaakt van het behandelproces. Er wordt dan leesmateriaal aangeboden dat bedoeld is om de problemen of symptomen van een persoon aan te pakken.
  • als onderdeel van een cursus, individueel (zelfhulpcursus) of in groepsverband

Psycho-educatie voor ouderen is hetzelfde bij jongvolwassenen. De inhoud is wel gericht op de situatie en levensfase van ouderen. Speciale aandachtspunten bij ouderen zijn:

  • de samenhang met rouw en met dementie
  • de verschillen met rouw en met dementie
  • de angst voor rouw en dementie 

Ouderen verwachten medische oplossing

Psycho-educatie is om de volgende redenen van belang bij ouderen:

  • Problemen van ouderen zijn vaak ingewikkeld.
  • Ouderen zijn minder dan jongeren vertrouwd met psychologische begrippen.
  • Ouderen zijn meer geneigd het oplossen van psychische gezondheidsproblemen aan de dokters en medicijnen over te laten.
  • Ouderen verwachten eerder ‘raad' van hulpverleners dan dat ze kijken naar wat ze zelf aan de klachten kunnen doen.

Advies geven over een gezonde leefstijl

Naast psycho-educatie over depressie zelf, hoort praktisch advies over een gezonde leefstijl als een basisinterventie in de behandeling. Dit kan op basis van de persoonlijke situatie van de cliënt en diens naasten om leefstijladviezen over het volgende gaan:

  • dagbesteding en activiteiten
  • slaap- en waakritme
  • ontspanning en beweging
  • voeding en middelengebruik

Aandacht voor de leefstijl kan de cliënt helpen om weer beter te worden en de veerkracht te vergroten. Het spinnenweb van de positieve gezondheid en het hiervan afgeleide leefstijlroer kan hier een goede gesprekstool voor zijn.

Het Leefstijlroer is een praktisch hulpmiddel dat zorgprofessionals ondersteunt in het gesprek met hun patiënten over een gezonde leefstijl. Het biedt handvatten om samen de juiste koers te bepalen richting een gezonder leven. Daarbij staat de patiënt zelf aan het roer en heeft de regie om bij te sturen waar nodig. Lees meer over het leefstijlroer.

Bespreken van mogelijkheden voor behandeling

Bij het bespreken van de verschijnselen en behandelmogelijkheden is het belangrijk om de persoon en diens leven centraal te stellen. Wat is belangrijk voor diegene? Besteed aandacht aan het levensverhaal van de cliënt en diens functioneren op de verschillende levensgebieden.

In het thema Persoonsgerichte zorg op dit kennisplein lees je meer over het afstemmen van de zorg op de wensen van de cliënt. 

Bron

Agenda over depressie

Er zijn geen agenda-items gevonden