De ABC-methodiek bij onbegrepen gedrag; leer breder te kijken
Gepubliceerd op: 12-07-2023
Onlangs is de ABC-methodiek opgenomen in de Databank Erkende Interventies. De reden? De interventie is beoordeeld als ‘goed onderbouwd’. Met de ABC-methode leer je hoe je onbegrepen gedrag bij dementie positief kunt beïnvloeden.
Met de ABC-methodiek maak je een ABC. Hiermee breng je met collega’s het volgende in kaart:
- (Actie) observeren van het gedrag
- (Bewegers) mogelijke oorzaken
- (Consequenties) gevolgen van het gedrag
Vervolgens stel je met collega’s een haalbaar doel op om het gedrag bij de bewoner te veranderen en bespreken jullie hoe dit doel bereikt kan worden.
Bekijk het filmpje ‘ABC-methode voor onbegrepen gedrag bij dementie’
ABC zorgt voor goed kijken
Wendy de Ridder is trainer van de ABC-methodiek bij Norschoten. ‘Deze methode maakt dat je heel bewust wordt van je eigen rol bij onbegrepen gedrag. Wat het effect is van hoe je doet en handelt.’ De ABC-methodiek helpt verder om het onbegrepen gedrag goed te beschrijven. Wendy: ‘De actie omschrijf je echt als een scène in een filmpje. Wat zie je? Wat hoor je? Pas als de actie goed is omschreven, kun je verder. Deze stap zorgt ervoor dat je beter zicht krijgt op wat het gedrag precies inhoudt.’
Werkdruk kan bijdragen aan onbegrepen gedrag
Vaak speelt werkdruk een rol. Zo komt dit onderwerp in de training regelmatig aan de orde. Wendy: ‘Bijvoorbeeld bij een meneer die onrustig gedrag liet zien. Zorgmedewerkers reageerden met: “Er komt straks iemand bij u.” Maar daar werd meneer alleen nog maar onrustiger van.’ Door de ABC werd duidelijk dat het beter werkte om meneer direct even gerust te stellen. ‘Dat kostte dan in het begin wat extra tijd, maar leverde daarna juist meer tijd op en een prettigere manier van werken.’
Goed onderbouwd
Het oordeel ‘goed onderbouwd’ is gegeven door de Erkenningscommissie Ouderenzorg van Vilans. Zij beoordelen regelmatig programma’s en aanpakken, ook wel interventies genoemd.
‘Goed onderbouwd’ betekent dat de maker van de interventie duidelijk heeft beschreven dat de interventie waarschijnlijk werkt en waarom dat zo is. In de beschrijving is gebruik gemaakt van wetenschappelijk onderzoek. Meer weten? Bekijk dan de beschrijving in de Databank Interventies.
Bredere blik
Wat ook goed werkt is dat je de ABC samen met het team invult. Wendy: ‘Dit zorgt voor een bredere blik. Je krijgt meer inzicht over hoe het gedrag tot stand komt. Als individu zie je namelijk maar een klein stukje van alles wat er gebeurt. Je kunt zo leren van elkaar. Als een cliënt bij een andere medewerker geen onbegrepen gedrag laat zien bijvoorbeeld. Dan kun je samen kijken wat die medewerker dan precies anders doet.’
Tips voor het gebruik van ABC
Wendy:‘Gebruik de ABC-methode vooral om breder te kijken. Kijk ook naar iemands leven bijvoorbeeld. Hoe was iemand vroeger toen diegene nog thuis woonde?’ Daarnaast is het slim om in te schatten waar je de ABC-methodiek voor gebruikt. ‘De ABC-methode werkt vooral goed als je een klein stukje kunt pakken met elkaar waar je samen bij stilstaat. Bijvoorbeeld als een cliënt de hele dag rustig is, maar om 3 uur ’s middags ineens onrustig.’
‘Sommige situaties met onbegrepen gedrag zijn te ingewikkeld. Bijvoorbeeld omdat er meerdere problemen tegelijkertijd spelen. Dan vinden wij de ABC wat minder geschikt. Het werkt dan bijvoorbeeld beter om de GGZ om advies te vragen.’ Als je aan de slag gaat als organisatie met de ABC-methodiek, vraagt dit wel om scholing. ‘Het levert veel op, maar vraagt ook wel wat. Zo zijn er 6 modules van 2,5 uur en krijgen de deelnemers ook huiswerkopdrachten tussendoor. Het is belangrijk om er voldoende tijd en ruimte voor vrij te maken als organisatie.’
Interesse in de ABC-methodiek?
De ABC-methodiek is ontwikkeld door Stichting ABC99. Organisaties die interesse hebben, kunnen een train-de-trainer ABC-methodiek aanvragen. De training is geaccrediteerd voor het Kwaliteitsregister Verzorgenden & Verpleegkundigen. De training is geschikt voor verpleeg- en verzorgingshuizen en kleinschalig-wonen-locaties voor ouderen met dementie. Momenteel ontwikkelt de stichting ook een training voor de thuiszorg.
Over het erkenningstraject
In de ouderenzorg zijn veel doeltreffende interventies ontwikkeld. Toch zijn ze voor andere professionals vaak moeilijk te vinden en te vergelijken. Het erkenningstraject geeft inzicht in goed onderbouwde en effectieve interventies. Meer weten over werkende interventies? Bekijk dan onze Databank erkende interventies.
Heb je zelf een succesvolle aanpak of methodiek ontwikkeld voor de gehandicapten- of ouderenzorg? Is jouw interventie ook interessant voor anderen? Meld deze dan aan voor het erkenningstraject.
Deel deze pagina via:
