Laatst bijgewerkt op: 14-11-2023
Als zorg- of projectteam wil je vaak iets leren en veranderen. Maar je weet niet altijd wat de beste manier is. Het aanbod aan leer- en verandermethodes in de zorg is enorm en er snel eentje kiezen is dan verleidelijk. Het leer- en veranderkompas helpt je om goede keuzes te maken. Zo kun je een leer- en verandertraject kiezen dat bij jullie past. Op deze pagina geven we meer informatie en kan je het veranderkompas downloaden.
Er zijn veel goede voorbeelden, werkvormen en methodes in de zorg om een verandertraject in te gaan. Er is niet één beste manier. Geen enkele organisatie is namelijk hetzelfde. Elke organisatie heeft eigen krachten, wensen, vraagstukken en valkuilen. Op deze pagina vind je het leer- en veranderkompas, dat je helpt om een leer- en verandertraject op maat samen te stellen.
Een goede voorbereiding is het halve werk. Dit geldt zeker voor leer- en verandertrajecten. Doorloop daarom de fases van het leer- en veranderkompas vóór jullie beginnen. Pak het leer- en veranderkompas er af en toe er weer bij tijdens het traject. Zo komen jullie tot de precieze vraag en blijven jullie scherp. Ook weten jullie op wat voor een manier welke mensen betrokken moeten worden. Zo zorgen jullie dat het resultaat blijvend is en niet wegzakt.
Hoe kies je de juiste stappen en werkvormen en hoe zorg je voor de juiste volgorde die past bij jouw organisatie? Hieronder vind je 3 fases. In iedere fase geven jullie antwoord op een aantal vragen Hiermee wordt duidelijk waar je rekening mee moet houden in jullie leer- en verandertraject.
In fase 1 willen jullie duidelijk maken wat de bedoeling is, wat het doel is en wie er voordeel van het traject heeft. Hiervoor proberen jullie antwoord te geven op de volgende vragen:
Het 'waarom' en 'waartoe' zijn belangrijk bij alles wat je doet en kiest tijdens het veranderproces. Samen vormen ze de ‘why’ van je project. Zo geeft het ‘waarom’ aan met welke drijfveren en visie je naar het vraagstuk kijkt. Het ‘waartoe’ gaat in op de effecten, opbrengsten en resultaten die je wil bereiken. Ook gaat het ‘waartoe’ in op wie je wanneer vertelt dat je de resultaten hebt bereikt.
Wie heeft er voordeel van en hoe ziet dat eruit volgens hen?
Wat is de oorzaak en wie heeft hier invloed op? Wat of wie bepaalt dat er hiermee aan de slag wordt gegaan?
Welke ontwikkeling zet je in gang en hoe ziet dit eruit?
Zijn de bedoelingen bekend bij de betrokkenen en passen deze bij de stip op de horizon?
Waar moet je rekening mee houden tijdens het traject? In deze fase ga je kijken naar zaken die een rol spelen en welke invloed je hiermee kunt uitoefenen. Op basis hiervan bepaal je waar je rekening mee moet houden bij de aanpak.
Om dit helder te krijgen, stellen jullie elkaar de volgende vragen:
Er zijn veel onderdelen waar je rekening mee kunt of moet houden bij een traject. Welke onderdelen zijn dit? Hoe breng je orde hierin? Hoe kies je de juiste werkvormen? En hoe zorg je voor een goede volgorde die bij jouw organisatie past? We kijken hierbij naar 7 onderdelen: wie, wat, hoe, wanneer, waar, structuur en cultuur.
Wie zijn betrokkenen en op welke manier vinden zij het prettig om te leren? In hoeverre wordt dit samen bepaald?
Dit speelt een rol:
Wat staat voor de inhoud van wat geleerd wordt. Is dit passend en juist voor de personen waar het om gaat?
Dit speelt een rol:
Hoe staat voor de invloed die het soort en de mix van leeractiviteiten heeft op de mate waarin het geleerde succesvol wordt toegepast.
Dit speelt een rol:
Waar staat voor de plaats waar er geleerd of veranderd wordt.
Dit speelt een rol:
Wat is het juiste moment en volgorde voor de betrokkenen? Welke invloed kunnen zij hierop uitoefenen?
Dit speelt een rol:
Cultuur gaat over hoe jullie met elkaar omgaan binnen de organisatie en welke waarden en normen gangbaar bij jullie zijn.
Dit speelt een rol:
De structuur is de manier waarop alle taken, beleid en afdelingen binnen een organisatie zijn verdeeld en samenhangen. Zijn die voldoende en en helpen die bij de gewenste verandering?
Dit speelt een rol:
In deze video vertellen experts hoe leren en verbeteren vanzelfsprekend wordt.
Vilans
In fase 3 gaan jullie echt jullie leer- en veranderaanpak kiezen en gebruiken. Dit doe je met de bijpassende interventies, werkvormen en methodes. Na het doorlopen van fase 1 & 2 weten jullie wat belangrijk is en wat er nodig is om te gaan ‘doen’ en vooral ook ‘te blijven doen’ en de aanpak hierop te ontwerpen.
Het helpt om hierbij na te denken over de volgende vragen:
De voorbereiding van fase 1 en 2 is gedaan! Met de informatie en aandachtspunten hieruit kun je aan de slag met het kiezen van je veranderpad. Je kunt dit doen zoals je binnen de organisatie gewend bent, bijvoorbeeld met een plan van aanpak.
Ter inspiratie verwijzen je graag door naar een aantal toolboxen vol met werkvormen, methodes en aanpakken om aan de slag te gaan. Sommige toolboxen zijn algemeen en sommige op gericht op een specifiek thema.
