13 tips voor omgaan met mensen met een auditieve en/of visuele beperking

Algemene tips voor het omgaan met mensen met een auditieve en/of visuele beperking

Tip 1. Zorg voor een open sfeer zodat iemand zich vrij voelt om aan te geven wat hij wil

Mensen met een beperking kunnen het lastig vinden om aan te geven wat ze willen, omdat er een zorgverlener-cliëntverhouding is. Er kan angst bestaan dat dit negatieve invloed heeft op de relatie. Zorg daarom voor een open sfeer waarin iemand zich vrij voelt om zijn behoeften te uiten.

Tip 2. Wees op de hoogte van iemands beperking

Iemand met een visuele en/of auditieve beperking moet vaak uitleggen wat zijn beperking inhoudt en welke ondersteuning hij nodig heeft. Zorg ervoor dat je je vooraf goed informeert zodat de cliënt zich niet hoeft te herhalen.

Tip 3. Bespreek afspraken en zorg voor een vast ritme 

Mensen met een beperking missen soms controle over bepaalde situaties. Het is daarom prettig als afspraken voorspelbaar zijn. Bespreek duidelijk wat er gaat gebeuren en zorg voor een vast ritme.

Tip 4. Doe samen activiteiten om beter te begrijpen wat iemand wel en niet kan

Zorg voor mogelijkheden om samen activiteiten te doen. Zo krijg je een beter beeld van wat iemand zelf kan, wat met hulp mogelijk is en waar extra ondersteuning nodig is.

Tip 5. Laat vertrouwde personen aansluiten als dit zorgt voor het gevoel van veiligheid

Het aan laten sluiten van een vertrouwd persoon kan een gevoel van veiligheid geven. Dit kan ervoor zorgen dat belangrijke informatie beter overkomt. Controleer altijd of de persoon het prettig vindt om een bekende bij gesprekken of activiteiten te betrekken.

Tip 6. Gebruik technologie en hulpmiddelen om communicatie makkelijker te maken

Verdiep je in de hulpmiddelen en technologieën die iemand gebruikt, zoals hoortoestellen, spraak-naar-tekstapps of gebarentaal. Door je hierin te verdiepen kan je makkelijker met de persoon communiceren.

Tip 7. Wees respectvol en voorkom dat iemand als een kind behandeld wordt

Vraag hoe iemand aangesproken wil worden en hoe de persoon wil dat er met hem wordt omgegaan. Dit toont respect en voorkomt ongemakkelijke situaties.

Tip 8. Vraag wat iemand zelf wil en kan doen en neem geen taken zomaar over

Vraag altijd wat iemand zelf wil en kan doen, in plaats van automatisch taken over te nemen. Hierdoor respecteer je de autonomie en voorkom je afhankelijkheid.

Tip 9. Toon begrip voor de emotionele impact die een beperking kan hebben

Een beperking heeft niet alleen praktische gevolgen, maar kan ook emotioneel belastend zijn. Geef ruimte om hierover te praten en toon begrip voor de gevoelens die ermee samen gaan.

Specifieke tips voor mensen met een visuele beperking

Tip 10. Vertel iemand over veranderingen in de omgeving om onzekerheid te voorkomen

Laat het weten als er iets in de omgeving is veranderd, zoals een voorwerp dat verplaatst is. Daardoor hoeft iemand niet zelf te ontdekken wat er is veranderd. Hierdoor voorkom je onnodige stress en onzekerheid.

Tip 11. Zorg ervoor dat de doorgangen vrij zijn en er geen obstakels op de looproutes liggen 

Denk aan rollators, waszakken, voedingskarren en verwante voorwerpen. Als het niet anders kan, maak dan met elkaar een afspraak dat de obstakels zich aan één kant van de gang bevinden en communiceer dat met de betreffende bewoners en personeelsleden.

Tip 12. Als je iemand aanspreekt, noem dan zijn naam zodat hij weet dat er tegen hem gesproken wordt 

Doe dat zeker als er meer mensen in de ruimte zijn. Noem bij het aanspreken ook je eigen naam. Iemand die slechtziend of blind is, kan niet iedereen op stemgeluid herkennen. 

Specifieke tip voor iemand met een auditieve beperking

Tip 13. Geef aan dat iemand een auditieve beperking heeft als dat nuttig is voor de situatie

Niet alle beperkingen zijn direct zichtbaar. In situaties waarin dat belangrijk is, kan het nuttig zijn om kort aan anderen uit te leggen dat iemand een auditieve beperking heeft. Geef ook aan dat deze persoon bijvoorbeeld een gesprek niet volledig kan volgen zonder ondersteuning.