Zorgmijders zijn mensen die zorg uit de weg gaan, onder andere om kosten te voorkomen of omdat ze geen inbreuk willen op hun manier van leven. Hoe komt het dat mensen met beginnende dementie zorg mijden? Tara Koenders: 'In bepaalde culturen heerst er nog een taboe op dementie. Of zijn families van de cliënt van mening dat zij zelf de hulp kunnen leveren. Veel mensen denken dat vergeetachtigheid gewoon bij de ouderdom hoort. Ook is het zo dat informatie en voorlichting over dementie vaak via geschreven tekst gaat. Op die manier bereiken we niet iedereen.'
Waarom een snelle diagnose?
Gemiddeld duurt het 14 maanden voordat de diagnose dementie gesteld wordt. Waarom is het belangrijk dat dit sneller verloopt? Tara: ‘Het is belangrijk dat snel duidelijk wordt dat er sprake is van dementie en niet van iets anders, zoals bijwerkingen van medicijnen, een depressie of stress. Als de diagnose gesteld is, kan de persoon een passende behandeling en ondersteuning krijgen. Er zijn medicijnen die het proces kunnen vertragen. En in ons zorgstelsel werkt het zo dat je pas kunt rekenen op hulp en ondersteuning als de diagnose gesteld is.'
Hoe doorbreek je het mijden van zorg?
Tara: ‘Zorg mijden of ontkennen dat zorg nodig is past bij het ziektebeeld van dementie, dat maakt het ingewikkeld. De huisarts speelt hierin een belangrijke rol. Hij is degene die het gesprek voert als er mogelijk meer aan de hand is. Wanneer de diagnose gesteld is, komt de casemanager dementie in beeld, de zorgverlener die de persoon met dementie en zijn naasten tijdens het hele proces begeleidt.'
Weerstand tegen het stempel dementie
Volgens sociaal werker Sjef van der Klein, ook geïnterviewd door BNR, speelt mee dat mensen geen zin hebben in het stempel dementie. Sjef: ‘Veel mensen stellen het bezoek aan de huisarts uit, omdat de diagnose dementie ervoor zorgt dat je vreemd aangekeken wordt en sociaal niet meer meedoet. Dat hoeft niet zo te zijn, maar daar hebben we met elkaar wel iets in te doen.’
Beluister de uitzending op bnr.nl
Richtlijn signaleren en omgaan met zorgmijding
Dit jaar verscheen de nieuwe richtlijn 'Signaleren en omgaan met zorgmijding in de eerste lijn' van V&VN en het Trimbos-instituut. De richtlijn en het stappenplan geven zorgverleners informatie en tips om ervoor te zorgen dat cliënten die geen zorg vragen maar wel nodig hebben, toch zorg krijgen.
Download de richtlijn Zorgmijding (pdf, 2022)