Stap 1: signaleren van structureel afweergedrag
Het afweergedrag is structureel als:
- de cliënt meerdere keren per week afweergedrag vertoont
- de cliënt langer dan 4 dagen aaneengesloten geen mondzorg heeft toegelaten
Wat kun je doen?
- Neem de tijd voor de mondzorg
- Ga na of je het beste voor of achter cliënt kunt gaan staan
- Geef duidelijk aan wat je van plan bent te gaan doen
- Dring niet onnodig aan
- Probeer het na 5 minuten nogmaals
- Probeer het op een ander tijdstip
- Overleg met je collega’s en bespreek of zij het afweergedrag ook hebben opgemerkt
- Ga samen met je collega’s na of er sprake is van structureel afweergedrag, zorg voor een goede verslaglegging in het dossier.
Stap 2: Gegevens verzamelen: overleg met anderen
Probeer erachter te komen wat de oorzaak van het afweergedrag is in overleg met de cliënt en/of familie, collega-verzorgenden en de arts, psycholoog of tandarts.
Stap 3: Onderzoek: observeren en beschrijven van het gedrag
Breng het afweergedrag bij mondzorg in kaart en probeer hierin een patroon te herkennen.
Wat kun je doen?
Bij het observeren en beschrijven van het afweergedrag kun je op de volgende dingen letten:
- Beschrijf de symptomen van het afweergedrag.
- In welke situaties komt het afweergedrag voor?
Ga de volgende dingen na:
- Heb ik voldoende tijd om de cliënt te begeleiden?
- Heb ik voldoende rust om de cliënt te begeleiden?
- Besteed ik voldoende aandacht aan de cliënt?
- Heb ik voldoende contact met de cliënt?
- Zijn er misschien veel prikkels in de omgeving?
Leg je bevindingen vast in het zorgdossier
- Geef daarbij zo precies mogelijk de situatie weer en wat je is opgevallen.
Bespreek je bevindingen in een multidisciplinair overleg (MDO) of bewonersbespreking
- In dit overleg zullen ook de uitkomsten van het onderzoek door bijvoorbeeld de arts, de psycholoog, tandarts en andere zorgverleners besproken worden, al dan niet met cliënt of familie.
Stap 4: Plan van aanpak en interventies
Zorg ervoor zorgen dat de cliënt de mondzorg weer toelaat door interventies die gericht zijn op een specifieke oorzaak, of door het uitproberen van algemene interventies gericht op de interactie en de communicatie met de cliënt, op de techniek en op de mondzorg.
Wat kun je doen?
Maak in overleg met de arts, de familie en de eventuele andere betrokkenen een plan van aanpak. Welke maatregelen genomen kunnen worden, hangt af van de situatie:
- De oorzaak van het afweergedrag is bekend en kan worden behandeld.
- Er is (nog) geen duidelijke oorzaak voor het afweergedrag gevonden, maar er wordt verder gezocht naar een oplossing.
- De familie heeft samen met arts besloten dat verder ingrijpen niet meer aan de orde is.
Stap 5: Evaluatie: wat is effect van de interventies?
Heeft de gekozen behandeling of interventie ertoe geleid dat de cliënt de mondzorg weer toelaat?
Wat kun je doen?
- Leg in het zorgdossier nauwkeurig vast wat je hebt gedaan en of het geholpen heeft
- Bespreek de uitkomsten in het MDO of een bewonersbespreking
Lees ook de praktische tips bij afweergedrag bij mondzorg