Anjo Geluk voorzitter van Denktank 60+ vertelt over het ontstaan en de bedoeling van dit initiatief. ‘Het idee was om studenten in contact te brengen met ouderen die toekomstgericht denken. Onderwijs mèt mensen in plaats van óver mensen.’
Daarbij komen verschillende vragen aan bod. ‘Ouder worden, wordt alsmaar geassocieerd met verlies, met dingen die niet meer lukken, er gaat steeds iets af. Dat is wel een heel armoedig verhaal, want is er dan niets bijgekomen? Wil je als oudere alles wat je geleerd hebt voor je houden, of wil je die kennis delen? Kun je laten zien wat mooi, goed en positief is aan het ouder worden? En hoe zet je als gepensioneerde oudere in op de participatiemaatschappij? Hoe zie je als oudere jouw eigen bijdrage daaraan?’
Niet vrijblijvend
Winstproject Ouderen & Onderwijs was de werktitel voor het project. Voor het Lectoraat Innoveren in de Ouderenzorg van Windesheim was het iets heel nieuws. Het betekende een veel intensievere samenwerking met ouderen in het onderwijs, wat ook eisen stelt aan de betrokken ouderen. ‘Het is niet even een keer gezellig High teaen met studenten, maar betekent echt een vinger in de pap hebben, leveren, begeleiden, bijsturen, kritisch zijn op de uitkomst en rekening houden met bijvoorbeeld onderwijssemesters. Dat betekent dus ook dat je niet op ieder willekeurig moment op vakantie kunt gaan.’
Onderzoeksopdrachten
Het zijn de ouderen, onder wie Anjo, die bedenken wat zij onderzocht willen hebben en nagaan, hoe onderzoekbaar een onderwerp is in een minor van 3 maanden, door 4 studenten. Vragen die hieruit voortvloeien, worden in overleg met de opleiding omgezet in een onderzoeksvraag. De afgebakende onderzoeksopdrachten zijn gericht op het zichtbaar maken van de positieve aspecten van het ouder worden. Centrale vraag binnen alle deelonderzoeken is: hoe zien de verschillende generaties de positieve kanten van oud zijn? Inmiddels is een 5e deelonderzoek afgerond.
Resultaten
Voor de Denktank leveren de uitkomsten van de onderzoeksopdrachten heel veel informatie op: inhoudelijke kennis, ideeën, thema’s en antwoorden op serieuze vragen uit de praktijk. Maar ook de conclusie dat de beeldvorming over en weer niet klopt: ‘Jongeren denken soms anders dan je zou willen, daar gaan we over in gesprek.’
Voor de deelnemers levert het voldoening op, als je samen tot resultaat komt, iets moois bedenkt. Voor de studenten levert het naast studiepunten ook inzicht op hoe ouderen in het leven staan, wat ze echt belangrijk vinden, wat bijvoorbeeld eigen regie voor hen betekent. Ze komen in contact met de echte doelgroep, horen wat de vragen uit de praktijk zijn, helpen mee om een probleem op te lossen en geven tips. ‘Ze zien dat ouderen heus niet alleen vakantie vieren, maar echt een bijdrage willen leveren.’
Spin off
‘Ondertussen kennen wij heel veel mensen en fungeren nu zelf ook als vraagbaak. Dan wordt ons gevraagd: Hoe denken jullie erover? We maken inmiddels echt onderdeel uit van de opleiding Verpleegkunde en Toegepaste Gerontologie.’
Spannend proces
Op iedere opleiding kan het anders uitpakken, omdat je te maken hebt met andere mensen: docenten, studenten en ouderen. Dat maakt het ook spannend. Het succes zit hem in de samenwerking tussen oud en jong, in het onderlinge vertrouwen en in het enthousiasme van de deelnemers. Het is belangrijk dat alle generaties erbij betrokken zijn.
Vernieuwing start bij het onderwijs
Veranderingen beginnen in het onderwijs, bij de generatie die nadenkt hoe het anders kan in de zorg. Maar als consument van die zorg is het belangrijk om aan te geven wat je wil. Om te laten zien hoe het in elkaar zit. Hoe voelt dat nu als je aan het einde van je loopbaan komt en wat versta je onder eigen regie? Dus als oudere niet mopperen, zeuren, achterover leunen en je terugtrekken, maar laten zien hoe het beter kan en anderen aanzetten tot nadenken. ‘Studenten brengen in zo’n situatie ook veel in, wat ik eerder niet zo zag. Zo kun je van elkaar leren.’
Cadeautje
Anjo geniet vooral van de samenwerking met jongeren, de goede gesprekken en goede afspraken. ‘Het gaat niet over gelijk krijgen, maar je levert een bijdrage, merkt dat je serieus genomen wordt, er is echt contact. Dat voelt goed en fijn en geeft voldoening. Dat is een cadeautje! Ik heb er veel van geleerd.’
Interviewer: Marion Keizer