Opdrachten - Help mensen hun eigen leven te leiden

Met deze opdracht ontdek je hoe belangrijk het is om je eigen leven te kunnen leiden. Ook kom je erachter hoe zelfredzaam je bent en welke hulp van anderen jij nodig hebt.

Tijdsduur: 40 minuten

Stap 1: Bespreek met elkaar

Maak een groepje van vier personen. Bespreek met elkaar de volgende vragen:

• Hoe wil jij je leven leiden? Wat vind jij belangrijk daarin, waar hecht je waarde aan? 
• Wat doe jij zelf om dat te bereiken? Hoe zelfredzaam ben jij?
• Hoe helpen anderen jou om het leven te leiden dat je wilt? Wat doen zij?
• Wat zou je bij jezelf verder willen ontwikkelen om meer zelfredzaam te worden? Wat zou je nog beter moeten kunnen?
• Help jij anderen ook om hun leven plezierig te maken? Bied jij jouw hulp wel eens aan? Wat doe je voor anderen?

Stap 2: Praat na

Praat na met jouw groepje:

• Wat valt jullie op in de antwoorden?
• Wat kun je als professional doen om erachter te komen wat iemand belangrijk vindt in zijn leven? Bekijk hierbij ook het instrument Samen ontdekken (zie downloads).
• Hoe kun je als professional iemand helpen zelf- en samenredzaam te zijn?

Wat vinden mantelzorgers belangrijk in hun leven? In verschillende situaties onderzoek je hoe mantelzorgers zelf- en samen redzaam zijn.

• Tijdsduur: 60 minuten
• Materiaal: flipover, stiften, plakband om flap op te hangen

Stap 1: Verzamel verhalen

Maak een groepje van vier personen. Verzamel met elkaar verhalen van mantelzorgers, zoals filmpjes, blogs en artikelen waarin ze vertellen over hun situatie en ervaringen. Ook kun je mantelzorgsituaties uit je eigen leven of uit je stage of werk als voorbeeld nemen.

Stap 2: Beschrijf

Geef met elkaar antwoord op de volgende vragen en schrijf op een flap:

• Wat vinden deze mantelzorgers belangrijk in hun leven? 
• Hoe zorgen zij ervoor dat ze hun leven leiden zoals ze dat zelf willen? 
• Wat pakken zij zelf op? En wat doen mensen uit hun netwerk?
• Is er sprake van ‘wederkerigheid’: doen mensen iets voor elkaar?
• Wat zou jij als professional kunnen bijdragen in deze situaties?

Stap 3: Bespreek met elkaar

Praat ook met de andere groepjes over wat jullie hebben ontdekt.

In deze opdracht leer je je eigen netwerk of dat van een klasgenoot in kaart te brengen. Ook denk je na over hoe je dat netwerk zou kunnen versterken.

• Tijdsduur: 45 minuten
• Materiaal: vellen papier (A4), potloden of pennen, 'handleiding een ecogram maken', 'leeg ecogram' (zie downloads)

Stap 1: Jouw eigen netwerk

Breng het netwerk van jezelf of een klasgenoot in kaart:

• Schrijf je eigen naam of die van je klasgenoot in het midden van een vel papier.
• Schrijf vervolgens de namen op van mensen waarmee jij contact hebt/je klasgenoot contact heeft.
• Plaats de mensen waar je veel en goed contact mee hebt dicht bij je eigen naam (of doe dit voor je klasgenoot).
• Plaats de mensen die je niet zo vaak ziet en waar je niet zo goed contact mee hebt verder weg van je eigen naam (of doe dit voor je klasgenoot).

Stap 2: Evalueer

Beantwoord de volgende vragen:

• Hoe vond je het om je eigen netwerk in kaart te brengen? 
• Wat valt je daarin op?

Of:

• Hoe vond je het om het netwerk van je klasgenoot in kaart te brengen? 
• Hoe heeft je klasgenoot dat ervaren?

Stap 3: Versterk het netwerk

Hoe zou je het netwerk uit kunnen breiden of kunnen versterken? Onderzoek in tweetallen wat mogelijk is. Maak daarbij gebruik van deze tips (zie: Onderwerpen > Zelf- en samenredzaamheid vergroten: tips).

Het is niet prettig om de regie over je leven kwijt te raken. In deze opdracht sta je daarbij stil. Ook denk je na over manieren om die regie weer terug te krijgen. En je beantwoordt de vraag: hoe kun je als professional cliënten en mantelzorgers helpen de regie terug te krijgen?

• Tijdsduur: 60 minuten
• Materiaal: papier om op te schrijven, post-its, flipover, plakband om flap op te hangen

Heb je wel eens een moment in je leven gehad dat je de regie kwijt was? Zoek een klasgenoot met wie je dit kunt delen. Ken je zo’n moment niet, beeld je dan een situatie in. Stel elkaar vragen, zodat je van elkaar gaat begrijpen hoe het kwam dat je de regie kwijtraakte.

Stap 2: Schrijf op

Neem twee post-its. Schrijf op de ene hoe het voelde om de regie te verliezen. Schrijf op de andere wat je hebt gedaan om de regie weer terug te krijgen. Plak de post-its op een flipover.

Stap 3: Kies een oefening

Om de regie over je leven te behouden, is het belangrijk dat je krachtig in het leven staat. Hoe bereik je dat? Je kunt daarvoor een aantal oefeningen doen.

Kies twee oefeningen uit die je aanspreken en voer deze uit:

• Oefening 1: Positief denken
  Schrijf vijf dingen op die jou een goed gevoel geven en die ervoor zorgen dat je positief de dag, middag of avond in gaat.
• Oefening 2: Zelfvertrouwen ontwikkelen
  Vraag drie personen in je klas om feedback op jou te geven: wat vinden ze sterk aan jou en wat minder? Schrijf vervolgens zelf drie dingen op die je sterk vindt aan jezelf.
• Oefening 3: Ontspannen
  Schrijf vijf dingen op die ervoor zorgen dat jij ontspant.
• Oefening 4: Energiegevers
  Bekijk jouw agenda voor de komende week. Welke dingen geven jou energie? Schrijf ze op.
• Oefening 5: Jezelf complimenteren
  Geef jezelf drie complimenten en schrijf ze op.
• Oefening 6: Wat gaat goed?
  Schrijf drie dingen op die in de afgelopen week goed zijn gegaan.
• Oefening 7: Wie heb je lief?
  Schrijf de namen op van mensen die belangrijk voor je zijn.
• Oefening 8: Trots
  Schrijf drie dingen op waar je trots op bent.

Stap 4: Reflecteer

Hoe voel je je als je naar je antwoorden kijkt? Wat doet dit met je?

Stap 5: Bespreek met elkaar

Praat met je klasgenoten na over jullie ervaringen met de oefeningen en kijk nog eens naar de opgeplakte post-its. Beantwoord met elkaar de vragen:

• Wat kun je doen als cliënten of mantelzorgers de regie over hun leven verliezen?
• Hoe kun je hen helpen de regie terug te krijgen?

Verzamel zo veel mogelijk ideeën, schrijf ze op nieuwe post-its en plak ze erbij.

In deze opdracht breng je in beeld hoe ‘samenredzaam’ mensen in onze samenleving zijn. Je gaat op zoek naar concrete voorbeelden. We denken hierbij naast zorg ook aan maatschappelijke ondersteuning. Denk bijvoorbeeld aan de inzet van de eigen kracht conferentie, kinderen en ouders die in een kangoeroewoning wonen, ruildiensten of buurtgezinnen.

• Tijdsduur: stap 1 en 2: 30 minuten, stap 3 (huiswerk): 15 minuten, stap 4 (volgende les): 15 minuten
• Materiaal: drie grote vellen papier, drie stiften

Stap 1: Bedenk voorbeelden

Maak drie groepen. Bedenk per groep zo veel mogelijk voorbeelden en vormen van samenredzaamheid in onze samenleving, bijvoorbeeld zoals hierboven staan. Schrijf ze op een groot vel papier.

Stap 2: Deel met de klas

Hoeveel voorbeelden hebben jullie gevonden? Haal de meest originele of meest creatieve voorbeelden eruit. Vertel er wat meer over aan de andere groepen.

Stap 3: Huiswerk

Zoek thuis naar een foto, gedicht, artikel, website of filmpje waarin samenredzaamheid naar voren komt.

Stap 4: Bespreek met elkaar

Maak in de volgende les weer drie groepen en vertel in je groep aan elkaar wat jullie hebben meegenomen en waarom.

Wat heb jij geleerd over zelf- en samenredzaamheid? Wat zijn voor jou belangrijke dingen? In deze opdracht zet je je actiepunten op een rij en deel je deze met de klas.

• Tijdsduur: 15 tot 30 minuten
• Hand-outs: hand-out Jouw actiepunten, hand-out Wat ik meeneem. Deze vind je onderaan het hoofdstuk 'Help mensen hun eigen leven te leiden' bij downloads. 

Stap 1: Schrijf op

Schrijf je eigen actiepunten op en gebruik daarbij de hand-out Jouw actiepunten. Denk daarbij aan de volgende vragen:

• Lukt het jou om goed te luisteren naar cliënten en mantelzorgers?
• Heb je oprecht belangstelling voor hen?
• Durf je hen vragen te stellen?
• Ben je je bewust van je eigen waarden en normen?
• Ben je je er bewust van dat jij kunt bijdragen aan de zelf- en samenredzaamheid van cliënten en mantelzorgers? 
• Weet jij dat zelf- en samenredzaamheid steeds belangrijker worden, door de veranderingen in de wet en in de praktijk?

Stap 2: Creatieve boodschap

Verwerk dat wat je leerde in een creatieve boodschap, met je klasgenoten of alleen. Kies zelf een vorm hiervoor. Ideeën daarvoor vind je in de hand-out Wat ik meeneem.

Stap 3: Presentatie

Presenteer je creatieve boodschap aan de klas.