Stappenplan Zorg en dwang

Gepubliceerd op: 08-03-2022

Let op: Het volgen van het stappenplan is per 1 januari 2020 verplicht.

Stappenplan voor onvrijwillige zorg

Om een zorgvuldige én multidisciplinaire afweging te maken bij de inzet van onvrijwillige zorg volg je het onderstaande stappenplan. Dit doe je met alle betrokkenen. Download de pdf Stappenplan Wet zorg en dwang onderaan deze pagina. 

Het zorgplan

Het zorgplan wordt z.s.m., maar uiterlijk binnen 6 weken na start van de zorg opgesteld. De Wet zorg en dwang stelt eisen aan het opstellen van een zorgplan voor cliënten met een psychogeriatrische aandoening (zoals dementie), die professionele zorg krijgen in een zorginstelling of ambulant (bijvoorbeeld thuis of in de dagbesteding).

• Het zorgplan houdt zoveel mogelijk rekening met de wensen van de cliënt. Als dat niet mogelijk is, laat de zorgverantwoordelijke de cliënt en/of zijn vertegenwoordiger schriftelijk en onderbouwd weten waarom niet.
• De zorgverantwoordelijke bespreekt het zorgplan met de cliënt.

Doorloop het stappenplan

Constateert de zorgverantwoordelijke/vertegenwoordiger dat het zorgplan niet voldoet aan de zorgbehoefte en dat er een risico bestaat op ernstig nadeel voor de cliënt en/of zijn omgeving? Doorloop dan het stappenplan.

Vooraf: onderzoek naar alternatieven

De zorgverantwoordelijke bespreekt met minimaal 1 andere deskundige:

• Hoe groot is het risico op ernstig nadeel?
• Wat zijn de oorzaken van het gedrag?
• Heeft de omgeving invloed op het ontstaan van ernstig nadeel?
• Zijn er alternatieven die voor deze cliënt vallen onder vrijwillige zorg?
• Als de cliënt thuis woont: is de thuissituatie geschikt voor toepassing van de alternatieven?

Bij iedere stap

In iedere stap van besluitvorming is de cliënt en/of diens vertegenwoordiger betrokken.

Stap 1: Heroverweging

Heroverweging van het zorgplan/opname van onvrijwillige zorg in het zorgplan. Bij de besluitvorming zijn betrokken: zorgverantwoordelijke, deskundige van andere discipline, arts en Wzd-functionaris.

Bespreekpunten:

• Staat onvrijwillige zorg in verhouding tot het (verwachte) ernstig nadeel?
• Wat is de impact van onvrijwillige zorg op de lichamelijke en geestelijke ontwikkeling van de cliënt en op zijn participatie? Met welke aanvullende zorgvuldigheidseisen vermindert of verdwijnt die impact?
• Als de cliënt thuis woont, is de thuissituatie geschikt voor de inzet van onvrijwillige zorg? Denkt bijvoorbeeld aan toezicht.

Maximaal kan 3 maanden onvrijwillige zorg worden toegepast.

Stap 2: Verlenging

Verlenging van de periode waarin onvrijwillige zorg verleend kan worden, met maximaal 3 maanden. Bij de besluitvorming worden betrokken: zorgverantwoordelijke, deskundige van andere discipline, arts, deskundige die niet bij de zorg betrokken is en Wzd-functionaris.

Stap 3: Tweede verlenging

Tweede verlenging van de periode waarin onvrijwillige zorg verleend kan worden. In afwachting van het advies van een externe deskundige kan de termijn voor onvrijwillige zorg eenmalig met 3 maanden worden verlengd.

Stap 4: Derde verlenging

Derde verlenging van de periode waarin onvrijwillige zorg verleend kan worden, met maximaal 6 maanden. Bij de besluitvorming worden betrokken: zorgverantwoordelijke, deskundige van andere discipline, arts, deskundige die niet bij de zorg betrokken is, Wzd-functionaris én een extern deskundige. Nieuw in deze stap is dat ook een externe deskundige bij de besluitvorming betrokken wordt.

Stap 5: Vierde en volgende verlenging

Vierde en iedere volgende verlenging van de periode waarin onvrijwillige zorg verleend kan worden, met maximaal 6 maanden. Bij de besluitvorming worden betrokken: zorgverantwoordelijke, deskundige van andere discipline, arts, deskundige die niet bij de zorg betrokken is en Wzd-functionaris.

Meer informatie

• Lees hier de toelichting bij het stappenplan Wzd