GRIP op probleemgedrag: oorzaken probleemgedrag bij dementie achterhalen

Wat is het?

De interventie GRIP helpt een team van verschillende specialisten om de oorzaken van probleemgedrag te vinden en samen een oplossing te bedenken. Het ideale GRIP-team bestaat uit een:

• zorgmedewerker, zoals een Eerste Verantwoordelijke Verzorgende (EVV) of geriatrisch verpleegkundige;
• arts of manager, zoals een teamleider of kwaliteitsfunctionaris);
• psycholoog.

Voor wie is het?

GRIP is bedoeld voor psychogeriatrische afdelingen van verpleeghuizen. Het kan ook worden gebruikt in kleinschalige woonvormen voor mensen met dementie, waar verpleeghuiszorg wordt geboden. Er zijn ook ambulante-teams en thuiszorg-teams die werken met GRIP.  

Wat heb je nodig?

Wil je GRIP gaan gebruiken in je eigen organisatie? Dan begin je met het volgen van de train-de-trainer cursus. Je leert hierbij hoe je het programma binnen je eigen organisatie kunt gaan gebruiken. Meer informatie over de Train-de-trainer cursus vind je op de website van Gerion.

Hoe werkt het?

Na een interne scholing (gegeven door de getrainde trainer) kun je met elkaar aan de slag. Methodisch werken volgens GRIP bestaat uit vier stappen:

1. Probleemgedrag vroegtijdig vaststellen: Verzorgers gebruiken een scorelijst (NPI-Q) om probleemgedrag snel te herkennen.
2. Gedrag analyseren: Het gedrag wordt onderzocht met een werkblad en doorgegeven aan de arts (bij een lichamelijke oorzaak) en aan de psycholoog (bij een psychische oorzaak). 
3. Behandelplan opstellen: De arts of psycholoog maakt een behandeldoel, behandelplan en kiest een moment om te evalueren.
4. Evaluatie: Er is een evaluatie met het team door de arts of de psycholoog. 

Ervaringen

Een prakijkervaring van EVV'er Nathalie: 'Een cliënt die pas in ons verpleeghuis is komen wonen liet geagiteerd gedrag zien. Hij werd heel boos als je hem ergens mee wilde helpen. We hebben dit besproken in het multidisciplinair overleg. De psycholoog deed onderzoek en stelde vast dat deze cliënt last had van depressieve gevoelens. We hebben daarom met de familie gepraat en concludeerden door deze gesprekken en onze observaties, dat de cliënt zich overbodig en alleen voelde. Door hem nu te betrekken bij bijvoorbeeld het dekken van de tafel en het bereiden van het eten is hij ontzettend opgeknapt. Hij heeft het gevoel er weer toe te doen en zit veel beter in zijn vel.'

Nathalie deelt haar ervaringen met GRIP in de brochure Grip op probleemgedrag (pdf).

Erkende interventie 

GRIP is een programma en ontwikkeld door GERION, samen met het UKON-netwerk en UNO-VUmc. Onderzoeker Sandra Zwijsen heeft het ingevoerd en geëvalueerd. Daarnaast is GRIP een erkende interventie. De erkenningscommissie ouderenzorg heeft de interventie ‘GRIP op probleemgedrag’ erkend als goed onderbouwd en effectief. 

Uit onderzoek blijkt dat GRIP helpt om onbegrepen gedrag en psychofarmacagebruik te verminderen bij bewoners met dementie in de intramurale zorg. Met GRIP verandert de werkdruk niet, maar neemt de werktevredenheid onder zorgmedewerkers wel toe. GRIP wordt nu gebruikt in 25 verpleeghuizen in Nederland. Lees meer op de website Databank erkende interventies.

Meer informatie

• Informatiebrochure Grip op probleemgedrag (pdf)
• Download de poster ‘Werken met GRIP’ (pdf) en hang het op!