Apathie bij thuiswonende mensen met dementie

Gepubliceerd op: 01-09-2020

Apathie komt vaak voor bij personen met dementie en wordt veroorzaakt door zowel biologische als psychologische factoren. De cliënt is vaak pessimistisch en heeft weinig emotionele betrokkenheid. Hij is weinig gemotiveerd om activiteiten te ondernemen.

Naast apathie zijn er andere vormen van onbegrepen gedrag zoals: agitatie, dwangmatig handelen, wanen en hallucineren. Voor zorgverleners is het vaak moeilijk om met onbegrepen gedrag om te gaan. Onbegrepen gedrag vraagt  om een methodische benadering en aandacht voor een multidisciplinair team. Hiervoor zijn verschillende methodieken ontwikkeld. De methodieken bieden handvatten voor de behandeling van onbegrepen gedrag bij mensen met dementie.

Welke vragen kun je stellen?

• Zou het hier ook om verschijnselen van depressie kunnen gaan?
• Hoe lang heeft de cliënt deze verschijnselen al?
• Worden de verschijnselen herkend door de mantelzorg?
• Zou een meetinstrument kunnen helpen om deze diagnose te bevestigen?
• Voor wie is het een probleem? (apathie is zelden voor de persoon met dementie zelf een probleem)

Wat kun je doen als zorgverlener?

• Geef voorlichting over hoe om te gaan met apathisch gedrag, want apathie is emotioneel belastend. Geef voorlichting over omgaan met apathie en biedt ondersteuning aan de mantelzorger bij het uitproberen van de Zintuigactiveringsmethode.
• Bied voldoende omgevingsprikkels, bijvoorbeeld door bezoek vanuit sociale netwerk.
• Laat de cliënt bewegen. Bewegen is bevorderlijk voor de stemming, dus ga op zoek naar functionele bewegingsmogelijkheden gedurende de normale dagactiviteiten.
• Het is wel van belang om stap voor stap te onderzoeken waar iemand energie van krijgt. Je kunt niet zomaar bij iedereen starten met bewegen.​
• Laat de cliënt zoveel mogelijk zelf doen en zorg voor een balans tussen activiteit en rust.
• Probeer zo weinig mogelijk te corrigeren en fungeer zo als rolmodel voor de mantelzorger.

Meten Apathie

• Met de Apathie Evaluatie Schaal (AES) kan je apathie meten. Download de AES op de pagina Meten van apathie.