Smaakvol in gesprek
Gepubliceerd op: 08-09-2025
Met het spel ‘Smaakvol in gesprek’ nodig je bewoners en collega’s in het verpleeghuis uit voor ontspannen gesprekken over eten en drinken. In de vernieuwde versie van het spel is er extra aandacht voor duurzame en plantaardige voeding. Je ontdekt op een speelse manier wat bewoners lekker vinden. En het gesprek over gezonde, plantaardige keuzes komt zo op gang. Het spel is een leuke manier om herinneringen, voorkeuren en ideeën over voeding te delen! Je leest op deze pagina wat het spel is en hoe het werkt.
In het kort
Type tool
Spel
Voor wie
Verzorgenden, Verpleegkundigen, Kwaliteitsfunctionarissen, Facilitair medewerkers
Cliëntgroep
Ouderen, Bewoners
Soort kennis
Praktijk, Onderzoek
Ontwikkelaar
Vilans en de Groene Zorg Alliantie
Het spel ‘Smaakvol in gesprek’ gaat over het ervaren en bespreken van smaken en eetvoorkeuren van bewoners. Het gaat verder dan alleen voeding voor het lichaam. Met het spel leg je de nadruk op het plezier van eten en de herinneringen die eten kan oproepen. Spelers halen herinneringen op over vroegere gerechten. Ze staan stil bij hun eetgewoonten. Ook onderzoeken ze hoe ze over plantaardig eten denken. Via stellingen, vragen en weetjes over voeding ga je met elkaar in gesprek. Zo ontdek je op een leuke manier elkaars eetvoorkeuren.
In het vernieuwde spel is speciale aandacht voor duurzame en plantaardige maaltijden. Spelers maken zo voorzichtig kennis met gezonde, plantaardige keuzes. Ze leren hoe kleine aanpassingen in het eten bijdragen aan een beter milieu.
Wat zijn de doelen van het spel?
- Een leuke activiteit doen met elkaar.
- Bewoners, familie of zorgmedewerkers beter leren kennen via gesprekken.
- Inzichten krijgen in eetvoorkeuren van bewoners om het aanbod van voeding beter af te stemmen.
- Bewustwording creëren over duurzamere en plantaardige voeding.
Moet een maaltijd volledig plantaardig zijn?
Een maaltijd hoeft niet helemaal plantaardig te zijn. Het gaat om een verschuiving naar méér plantaardig. Zo blijft de eiwitkwaliteit goed en wordt herstel van spieren beter ondersteund. Kleine stappen naar meer plantaardig eten kunnen al een verschil maken voor gezondheid, dier en milieu.
Voor wie is het spel bedoeld?
Het spel is bedoeld voor iedereen die op een makkelijke manier het gesprek over (plantaardige) voeding wil aanmoedigen en inzicht wil krijgen in de voorkeuren en behoeften van bewoners. Denk aan:
- zorgprofessionals
- kwaliteitsmedewerkers
- welzijnsmedewerkers
- diëtisten
- duurzaamheidscoördinatoren
- keukenpersoneel
- voedingsassistenten
Het spel speel je samen met bewoners. Je kunt het spel ook spelen met mantelzorgers, familie of andere betrokkenen. Probeer de groep spelers zo afwisselend mogelijk samen te stellen. De gesprekken worden leuker door de verschillende ideeën en ervaringen.
In welke situatie zet je het spel in?
Het spel speel je samen met bewoners van verpleeghuizen. Bijvoorbeeld tijdens een gezellige spelletjesmiddag of bij speciale activiteiten over voeding of duurzaamheid. Je speelt het spel bijvoorbeeld in de woonkamer. De vraagkaartjes kun je ook los van het spel tijdens een-op-een-gesprekken met bewoners gebruiken.
Wat ondersteunt het spelen van Smaakvol in gesprek?
- Een heldere visie op het verduurzamen van voeding.
- Het management ondersteunt het initiatief.
- Diëtisten binnen de organisatie staan positief of open tegenover plantaardige voeding.
- Medewerkers die het spel spelen zijn bereid om duurzame keuzes te verkennen of te maken.
- Medewerkers die het spel spelen, hebben basiskennis van plantaardig eten en voedselverspilling.
- De organisatie neemt al deel aan andere duurzame activiteiten waar dit spel op kan aansluiten.
Hoe gebruik je het?
Voor het spel begint:
- Print de benodigde materialen en knip ze uit waar nodig. Je vindt de volgende materialen bij ‘Downloads’:
- 54 spelkaartjes
- het spelbord (A3-formaat)
- geproefd en geleerd-kaarten
- proeverij-tafelkaarten
- spelregels
- feit of fabelkaarten uitleg
- tips voor de spelbegeleider
- Leg de spelkaartjes per categorie in stapels klaar.
- Pak een dobbelsteen en pionnen uit een ander spel.
- Bereid 3 kleine gerechtjes of hapjes voor en plaats deze voor de proeverij-tafelkaarten. Dit kunnen plantaardige alternatieven zijn, zoals vleesvervangers, yoghurt op basis van soja, of chocolade zonder melk. Je kunt ook kiezen voor een gezond of eiwitrijk hapje dat nieuw is voor de groep. Let op allergieën en kies iets dat iedereen kan proeven. Bekijk voor meer inspiratie de receptenbundel ‘Gezonde en eiwitrijke tussendoortjes uit de praktijk’.
Lees de spelregels en tips voor begeleiding goed door. Dan haal je het meeste uit het gesprek over gezonde en plantaardige voeding.
Hoe speel je het spel?
Alle spelers plaatsen een pion op ‘start’. Degene die als eerste diens favoriete gerecht noemt, mag beginnen. Gooi om de beurt de dobbelsteen en zet je pion vooruit. Kom je op een vakje met een kleur en symbool? Trek de bijbehorende kaart en lees de vraag voor. Of laat iemand anders dat doen. Neem de tijd om te antwoorden of pas als dat nodig is.
Is de vraag niet van toepassing? Trek een nieuwe kaart. Herhaal dit totdat iemand de finish bereikt. Bedenk een leuke prijs voor de winnaar. Bijvoorbeeld het kiezen van het plantaardige tussendoortje of de maaltijd van de dag.
Extra aandachtspunten
- Komt je pion op een vork? Verplaats de pion vooruit naar het vakje waar de vork eindigt.
- Komt je pion op een lepel? Verplaats dan de pion terug op het spelbord naar het vakje waar de lepel eindigt.
- Kom je langs het vak ‘Tijd om te proeven’? Dan proeft de hele groep het voorbereide hapje. De spelbegeleider zet vóór de start van het spel 1 tot 3 producten of kleine gerechtjes klaar.
- Pak na het spel per speler een geproefd- en geleerd-kaart. Schrijf daarop 3 ontdekkingen die je tijdens het spel hebt opgedaan.
Lees meer over het spel in de spelregels en in de tips voor de spelbegeleider. Je kunt ze vinden bij ‘Downloads’.
Wij hebben het spel gespeeld met bewoners en zij vonden het superleuk! Er kwamen mooie gesprekken uit voort.
Het spel is ontwikkeld door Vilans en de Groene Zorg Alliantie, in samenwerking met het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Het spel maakt deel uit van de Toolkit Samen Duurzaam, gericht op zorginstellingen die patiënten en cliënten verzorgen in de ggz, gehandicaptenzorg en ouderenzorg.
Bij de ontwikkeling van Smaakvol in gesprek zijn diverse organisaties en experts om advies gevraagd. Denk aan diëtisten, voedingswetenschappers, duurzaamheidcoördinatoren, branchepartijen, aanjagers, social designers, koks en projectleiders. Het spel is getest in de praktijk en de inzichten uit deze tests zijn verwerkt in dit eindproduct.