Toon zoekbalkToon menu

Kennisplein voor verpleging, verzorging, zorg thuis en eerste lijn

Bewegen: implementatiewijzer voor zorginstellingen

Zorg voor Beter heeft een starterskit en stappenplan ontwikkeld waarmee zorginstellingen preventief bewegen bij ouderen kunnen stimuleren. Zorgorganisatie Amstelring ging hier al mee aan de slag. Vilans en Kenniscentrum Sport (voorheen: NISB) begeleidden de zorgorganisatie en reikten kennis, tools en goede voorbeelden aan. Zo ontstond een praktijkgerichte implementatiewijzer waar alle zorgcentra gebruik van kunnen maken. De werkplaats werd mogelijk gemaakt met financiering van ZonMw.

Bekijk de ontwikkelde starterskit en stappenplan beweegstimulering

Beweegstimulering ouderenAanleiding

Ouderen die in zorginstellingen verblijven bewegen veel te weinig. Meer bewegen levert voor deze doelgroep gezondheidswinst, meer zelfredzaamheid en een hogere kwaliteit van leven op. Redenen voor de Inspectie voor de GezondheidsZorg (IGZ) en voor zorgcentra om preventief bewegen tot structureel onderdeel van de zorg voor ouderen te maken.

Werkplaats 'Meer bewegen, minder zorgen'

De werkplaats 'Meer bewegen, minder zorgen' liep in 2015. Amstelring, een (grote) zorgorganisatie in de omgeving van Amsterdam, met intramurale en extramurale zorg ging aan de slag met de implementatie van beweegstimulering. Vilans en Kenniscentrum Sport (voorheen:NISB) begeleidden de zorgorganisatie en reikten kennis, tools en goede voorbeelden aan. Medewerkers van de zorgorganisatie keken vanuit de eigen praktijk en doelstellingen wat hen verder hielp. Zo ontstond een praktijkgerichte en -getoetste implementatiewijzer waar alle zorgcentra in Nederland gebruik van kunnen maken.

Belang van bewegen voor ouderen

Het aantal ouderen neemt de komende decennia sterk toe, van 2,8 miljoen in 2013 naar 4,7 miljoen in 2060. Het aantal ouderen dat een beroep moet doen op langdurige zorg neemt hiermee naar verwachting toe. Aan de andere kant bewegen ouderen die in zorginstellingen verblijven veel te weinig: van de bewoners van verzorgingshuizen is driekwart inactief, in verpleeghuizen geldt dit zelfs voor 9 van de 10 bewoners. Wie niet actief beweegt, heeft een grotere kans op incontinentie, botontkalking en valincidenten met letsel. Dementerenden in zorginstellingen die te weinig bewegen, hebben een verstoord dag-nacht ritme en zijn onrustiger. Bovendien heeft inactiviteit een negatieve invloed op het cognitief functioneren van ouderen. Meer informatie over bewegen in woonzorgcentra staat op de website van het Kenniscentrum Sport. Lees ook het artikel Sta op voor je gezondheid op het Kenniscentrum Sport.

Bouwstenen IGZ voor 'Preventief bewegen'

De Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) benoemt in de publicatie ‘Staat van de gezondheidszorg 2012’ de noodzaak dat preventief bewegen een structureel onderdeel van de zorg voor (dementerende) ouderen in zorginstellingen wordt. IGZ ontwikkelde met het werkveld en op basis van literatuuronderzoek in 2012 de bouwstenen voor bewegen als onderdeel in verantwoorde ouderenzorg. Zorg die de gezondheid en het welzijn van de cliënt bevordert, is een aandachtspunt voor de inspectie. De mate waarin de cliënten ondersteund worden bij bewegen is hiervan een onderdeel.

Stappenplan Preventief Bewegen in de ouderenzorg

Het Kenniscentrum Sport (NISB) ontwikkelde eerder een stappenplan, dat als input werd gebruikt voor de starterskit. Opgezet vanuit de ervaring dat je bewegen het beste kunt implementeren in de eigen organisatie als je werkt volgens een stappenplan. Dit stappenplan is nu al te gebruiken door zorgcentra die aan de slag gaan met ‘preventief bewegen’. 

Lees meer over beweegstimulering

Bekijk de ontwikkelde starterskit en stappenplan beweegstimulering bij het thema Welbevinden. Hier is ook meer informatie te vinden over de bouwstenen van IGZ, het stappenplan Preventief Bewegen in de ouderenzorg en andere beweegprogramma's.

Reageer op deze pagina

Wil je reageren op Zorg voor Beter? Lees dan eerst de spelregels door.