6 grote voordelen van aandachtstijd
- Je hebt veel beter contact met je cliënt
- Je krijgt te horen wat de echte vraag van de cliënt is
- Je kunt je zorg veel beter afstemmen op wat iemand nodig heeft
- Je hebt meer plezier in je werk
- Je hebt (heel paradoxaal) vaak minder tijdsdruk
- Het geeft voldoening om er voor de cliënt 'te zijn'
Ze vragen hoe het met me gaat, maar zijn dan meteen bezig met het meten van mijn bloeddruk. Je hoort precies of je welkom bent met je verhaal of niet.
Cliënt ouderenzorg
Doordat je beter gefocust bent op de persoon die je voor je hebt, ben je minder afgeleid. Je maakt minder fouten. Je weet beter wat er écht toe doet. Het geeft jezelf rust als je toekomt aan het belangrijkste. Je kunt na je dienst meer tevreden zijn met wat je die dag hebt gedaan.
Aandacht geven, hoe doe je dat?
Tijd nemen voor de cliënt lijkt eenvoudig. Maar in de hectiek van uitval van collega’s raakt dit uit zicht. Dan is het de kunst om terug te gaan naar waar het om gaat. Tijd nemen voor de cliënt uit zich op de volgende manieren:
- Toestemming vragen om een kamer/huis van iemand binnen te gaan
- Jezelf voorstellen, een hand geven bij de eerste ontmoeting
- Oogcontact maken
- Vragen hoe de cliënt zich (vandaag) voelt
- Met aandacht luisteren, teruggeven wat je hoort
- Geestelijk en emotioneel aanwezig zijn
- Ingaan op emoties van de ander
Ik heb geleerd om bij het binnenkomen in iemands huis de tijd te nemen. Vooral als het de eerste keer is. Er vallen dan meteen allemaal dingen op hun plek. De persoon, het belangrijkste probleem, het vertrouwen dat de ander in jou heeft.
Wijkverpleegkundige
Neem een aantal gewoontes aan
Je lichaamstaal is heel belangrijk. Die kan haast en onrust uitstralen, maar ook rust en ontspanning. Door te blijven staan of juist te zitten maak je non-verbaal duidelijk of je tijd neemt voor iemand of dat je op het punt staat om door te rennen. Je kunt het tijd nemen voor je cliënt bevorderen, door een aantal gewoontes aan te nemen:
- Tussen twee cliëntcontacten een kort moment even bewust te ontspannen
- De cliënt te laten merken dat je tijd voor hem of haar hebt
- Te overleggen over je tijd, laat de ander (mee)beslissen: wat is nu belangrijk?
- Open te staan voor vragen
- Altijd de eerste 3 tot 5 minuten aandacht geven, even niets ‘hoeven’ doen
Wat vinden zorgmedewerkers het mooiste van hun vak?
Het verschil maken en een bijdrage leveren aan de gezondheid en het welzijn van cliënten. Dat vinden zorgmedewerkers het mooiste van hun vak, blijkt uit een poll van Zorg voor Beter.
Zes tijdstijlen van cliënten
Cliënten die gebruik maken van zorg hebben grote verschillen in de manier waarop zij met hun dag omgaan en wat zij vervolgens vragen van de verzorging, als het om afstemming gaat. Uit promotieonderzoek van Gabriëlle Verbeek (2011) blijkt dat er in de langdurige zorg uiteenlopende tijdstijlen van cliënten zijn te onderscheiden.
Aan het stuur
Deze cliënten willen graag een actief leefpatroon handhaven. Zij zitten ‘aan het stuur’ en hebben een dagritme met afspraken en activiteiten die in de tijd gepland zijn.
Pluk de dag
Deze mensen zijn niet klokgericht. De ene dag loopt totaal anders dan de andere. Vandaag is er meer hulp nodig dan morgen.
Balans bewaken
Cliënten die letten op hun energiebalans willen graag een overzichtelijke dag. Zij hebben activiteiten maar ook duidelijke rustmomenten, om overbelasting te voorkomen.
Loslaten van de klok
Deze cliënten hebben vaak een heel actief leven geleid. Hun lichaam wil niet meer helemaal meewerken en is langzamer of heeft meer rust nodig. De klok wordt minder belangrijk.
De tijd uitzitten
Deze mensen hebben te maken met een (sterk) afnemende conditie en energie. Er dreigt verlies van zelfstandigheid, eigenheid en bezigheden. Deze cliënten komen nauwelijks buiten en worden steeds passiever.
De laatste tijd
Sommige cliënten leven in hun laatste tijd. Het energieniveau is laag. Er zijn vaak weinig eigen activiteiten. Sommige van deze cliënten lezen af en toe wat en ontvangen bezoek, maar op zo'n manier dat dit niet teveel vermoeit.
Afstemmen op de tijd van de cliënt
Afstemmen van de zorg op het ritme van de cliënt is belangrijk. Als mensen het ritme van een organisatie moeten volgen, verdwijnt hun persoonlijk dagritme in veel gevallen en worden zij meer en meer geleefd en afhankelijk. Dit heeft behalve met de lichamelijke situatie te maken met persoonlijke opvattingen over tijd en keuzes over het verdere leven. Wanneer men zijn of haar eigen dagrimte kan aanhouden (eigen tijdstijl), dan loopt de zorg vaak veel soepeler.
Een cliënt van de thuiszorg: “Nu ik weet dat ze bij mij altijd voor 10 uur komen, kan ik zelf mijn ochtend verder indelen. En als het een enkel keertje toch niet lukt, dan bellen ze. ”
Weg met de klok!
Iris Workel, verzorgende Carintreggeland locatie Zuiderhart in Hengelo startte het project 'Werkdruk verlagen'. Bij het kleinschalig wonen heeft Iris werkdrukverlaging en vraaggericht werken gekoppeld. De aanpak leidde tot een enorme verlaging van de werkdruk, een fijnere werksfeer en tot grotere tevredenheid van bewoners en familie.
https://youtu.be/-M3n102taog
Voorkeuren van de cliënt
Om achter de tijdwensen van de cliënten te komen, kunnen zorgmedewerkers hier gericht naar vragen. Je kunt hiervoor deze vragenlijst gebruiken: Tijdwensen in kaart brengen bij cliënten (pdf)