Tegelijk met de Wet zorg en dwang is ook de Wet verplichte ggz (gaat in per 1 januari 2020) en de Wet forensische zorg (gaat in per 1 januari 2019) aangenomen in de Eerste Kamer.
17 veelgestelde vragen over de Wet zorg en dwang
De nieuwe wet heeft veel gevolgen voor de manier van werken in zorginstellingen en thuiszorg. Om iedereen de tijd te geven zich hierop voor te bereiden, gaat de wet in 2020 in. Van professionals wordt verwacht dat ze op de hoogte zijn van de Wet zorg en dwang. De nieuwe werkwijze kan je nu ook al helpen om zorgvuldig beslissingen over onvrijwillige zorg te nemen.
- De Wet zorg en dwang geldt voor cliënten met dementie of een verstandelijke beperking.
- De wet geldt niet alleen in instellingen, maar bijvoorbeeld ook in de thuissituatie of in kleinschalige woonvormen.
- Maar wat is precies onvrijwillige zorg?
- En hoe moet je gaat werken volgens de nieuwe wet?
Lees de antwoorden van Vilans op 17 veelgestelde vragen
Onvrijwillige zorg: nee, tenzij…
Het uitgangspunt van de Wet zorg en dwang is 'Nee, tenzij'. Dat wil zeggen dat vrijheidsbeperking, of 'onvrijwillige zorg' zoals het in deze wet heet, in principe niet mag worden toegepast, tenzij er sprake is van ernstig nadeel. De wet benadrukt dat onvrijwillige zorg een allerlaatste optie is. De Wet zorg en dwang gaat uit van een getrapt zorgmodel. Als het niet lukt om een vrijwillig alternatief te vinden voor de onvrijwillige zorg, wordt er steeds meer (externe) deskundigheid ingeschakeld om mee te denken. Deze nieuwe wet vervangt de huidige Wet Bopz.
Stappenplan
De Wet zorg en dwang beschermt cliënten tegen onvrijwillige zorg met een stappenplan waarin zorgverleners alle mogelijkheden voor vrijwillige zorg in beeld brengen. Bekijk het Stappenplan Wet zorg en dwang (pdf, sept. 2019). Let op: Het stappenplan kan je wel nu al helpen om het proces zorgvuldig aan te pakken, maar het is nog niet verplicht om helemaal zo te werken.