Dubbele controle
Dubbele controle is aan de orde bij losse (niet in medicatiezakjes voorverpakte), risicovolle medicatie waarbij de zorgaanbieder en apotheker in de eigen situatie hebben afgesproken dát dubbele controle nodig is.
Welke losse medicatie risicovol is, staat op de landelijke lijst dubbel controleren-medicatie (pdf). Deze lijst is bedoeld als uitgangspunt voor het overleg tussen zorgaanbieder en apotheker. Zij spreken samen af welke medicatie dubbel gecontroleerd moet worden binnen de organisatie. Op de 'dubbel controleren-lijst' staat medicatie met een nauwe therapeutische bandbreedte (bijvoorbeeld bloedverdunners), insuline, en oncolytica.
De organisatie beslist: wel of niet dubbele controle
Opiaten staan niet op deze lijst. Opiaten hoeven in beginsel dus niet dubbel gecontroleerd te worden. Maar: een organisatie kán afspreken om opiaten wél dubbel te controleren. Zo’n afspraak wordt regelmatig gemaakt binnen een organisatie omdat dubbele controle kan helpen om misbruik van opiaten te voorkomen (bijvoorbeeld diefstal door medewerkers voor eigen gebruik).
Bij baxterzakjes GEEN dubbele controle
En als opiaten in baxterzakjes (medicatiezakjes) zitten? Medicatie in baxterzakjes hoeft niet dubbel gecontroleerd te worden. Bij opiaten in baxterzakjes is dus ook geen dubbele controle nodig.
Opslag en beheer van opiaten
Een risico van opiaten is dat medewerkers misbruik maken van opiaten. Dat risico speelt vooral als eenverpleeghuis of woonzorgcentrum het medicatiebeheer heeft overgenomen van de cliënt en de organisatie een ‘voorraad’ opiaten heeft van meerdere cliënten.
Praktijkvragen
Antoinette Bolscher, expert van het thema Medicatieveiligheid, geeft antwoord op vragen uit de praktijk over medicatieveiligheid. Het afgelopen jaar heeft ze meer dan 200 vragen beantwoord! Lees de vragen en antwoorden.
- Vragen over dubbele controle
- Vragen over medicatieveiligheid
Het risico is dat medewerkers bijvoorbeeld stiekem opiaten meenemen voor eigen gebruik of verkoop. Die voorraad van opiaten moet dus worden beschermd. Daarmee worden ook de medewerkers zelf beschermd (tegen misbruik en verdenking van misbruik). Het is daarom van belang dat opiaten extra beveiligd worden bewaard en dat er goede regels zijn wie toegang heeft tot de opiaten. Binnen de organisatie moeten daarover goede afspraken worden gemaakt en nageleefd.
Opiaten in de thuiszorg
In de thuiszorg of als een cliënt zelf medicatie beheert (inclusief opiaten) moet de cliënt er zelf op passen en is hij zelf verantwoordelijk. Er is dan ook niet een grote voorraad. Als er teveel opiaten gebruikt zouden worden (misbruik), zou de apotheek en/of arts, dit kunnen signaleren doordat ze het te vaak moeten voorschrijven en leveren. Als zorgmedewerker / begeleider heb je bij de cliënt wel een algemeen signalerende taak: lukt het met het eigen beheer van medicatie? Of zijn er problemen waardoor je dit wellicht moet overnemen?
Lees meer over het beheer van opiaten bij het thema Medicatieveiligheid