De discussie laaide de afgelopen weken hoog op, nadat minister Edith Schippers van Volksgezondheid een handreiking over euthanasie bij dementie publiceerde. Deze beschrijft onder welke voorwaarden euthanasie bij wilsonbekwamen mogelijk is.
Bekijk de uitzending: Kan een dementerende patiënt euthanasie krijgen? (26 feb. 2016)
Lees meer: Huisartsen tegen verruiming euthanasie bij dementie op EenVandaag-opiniepanel
Handreiking euthanasie bij dementie
In december 2015 publiceerde het ministerie van VWS de 'Handreiking schriftelijk euthanasieverzoek' bij dementie. De wetgeving rond euthanasie is met deze handreiking niet veranderd, maar de bedoeling van de handreiking is wel om helderheid te verschaffen over de regels.
Euthanasie en dementie
Dementie is op zichzelf geen reden om een euthanasieverzoek in te willigen. De patiënt zal duidelijk moeten maken wat het lijden ondraaglijk maakt. In het algemeen kan euthanasie alleen plaatsvinden in de beginfase van dementie, wanneer de patiënt nog in staat is met de arts te communiceren over de euthanasiewens en de ondraaglijkheid van het lijden. Een schriftelijke euthanasieverzoek kan dan behulpzaam zijn, omdat de geestelijke vermogens van de patiënt sterk kunnen wisselen en afnemen.
Tijdig over levenseinde spreken
Bij patiënten met gevorderde dementie is de afweging of voldaan is aan de wettelijke zorgvuldigheidseisen voor euthanasie veel complexer. Als een arts niet meer bij de patiënt kan nagaan of de doodswens nog bestaat of deze ondraaglijk lijdt zal de arts over het algemeen niet bereid zijn de euthanasie uit te voeren. Ook zal een arts over het algemeen niet bereid zijn euthanasie uit te voeren op basis van een schriftelijke wilsverklaring als die daarover niet regelmatig met de patiënt heeft gesproken. Daarom is het belangrijk dat arts en patiënt tijdig met elkaar in gesprek gaan over het naderende levenseinde.
Individuele afweging van arts
Verenso schrijft op de website: 'Of een specialist ouderengeneeskunde bij een wilsonbekwame patiënt euthanasie zal toepassen is de vraag. Vanuit Verenso wordt daar niet met een duidelijk ja of nee op geantwoord. Dit is namelijk een strikt individuele afweging die iedere arts zelf moet maken. Daarbij is de aanwezigheid van een schriftelijke euthanasieverklaring slechts een van de onderdelen in het proces en het onderzoek dat uiteindelijk zal leiden tot die besluitvorming.'
In 2014 werd 81 keer melding gedaan van euthanasie bij een patiënt met dementie. Dit is een daling ten opzichte van 2013, toen er 97 meldingen werden gedaan.
Download handreiking
Lees meer