Wie maakt al die protocollen? Weet jij wie in jouw instelling het protocol heeft geschreven over bijvoorbeeld koorts, benauwdheid of hoesten? Is het afgeleid van een landelijke richtlijn? Het schrijven van een richtlijn gebeurt vaak door verzorgenden en verpleegkundigen samen met beleidsmensen, kwaliteitsmensen en wetenschappers. Iedereen is blij als het ding na een traject van maanden af is. Klaar. Einde.
Protocol in de praktijk
Of niet? Nee, natuurlijk niet. Het begint dan eigenlijk pas. Wanneer het protocol af is, wordt het spannend. In de praktijk volgt de echte test. Helpt het jou en je collega’s om betere zorg te leveren aan de bewoner of cliënt? Daarbij is alleen een protocol niet genoeg.
Een protocol pas je altijd toe in de unieke situatie van een bewoner. Het helpt als het geen dichtgetimmerd document is, maar je aanzet tot nadenken. Welke opties en overwegingen biedt de richtlijn voor de cliënt in deze specifieke situatie? Pas wanneer een protocol gaat leven, weet je als verzorgende of verpleegkundige echt wat je moet doen en wordt de bewoner er beter van.
Denk om jezelf en de bewoner
Het werken met een protocol gaat dus altijd samen met:
- De bewoner en zijn wensen, ideeën en behoeften.
- Jouw betrokkenheid bij de bewoner en je gezonde verstand.
Gebruik dus die ervaring, kennis, betrokkenheid en denk na. Bespreek ook samen met de cliënt welke mogelijkheden er zijn, weeg de opties af en besluit dan wat wijs is. Niet alleen als het gaat over ingewikkelde protocollen, maar ook bij meer dagelijkse dingen. Bijvoorbeeld of je valpreventie in gaat zetten en welke vorm dan. Of wanneer een mevrouw haar gebit graag in Steradent wil in plaats van droog in een bakje, omdat ze dat al 30 jaar op die manier doet.
Levenslang lerend protocol
Oké, dus het protocol is gemaakt, wordt vervolgens gebruikt en dan? Als het blijkt te werken, ben je dan klaar? Hoe vaak wordt zo’n richtlijn herzien? En doen jullie dat alleen bij veranderende inzichten of ook op basis van praktijkervaringen?
Wanneer dat laatste gebeurt, is de cirkel rond. De praktijk voedt en vormt de protocollen, vervolgens helpen de protocollen in de praktijk en daarna blijft die praktijk de ontwikkeling van de protocollen weer beïnvloeden. Eigenlijk blijven zowel wij - de professionals - als de protocollen levenslang leren. Maar nog veel belangrijker: dankzij de protocollen kun je dan de keuzes maken in de praktijk door risico’s goed af te wegen en wordt de zorg daadwerkelijk beter.
Wat kun jij doen?
Ook jij hebt invloed op de protocollen. Vraag bijvoorbeeld naar de achtergrond van een bepaald protocol en ga daarover in gesprek. Een protocol is niet alleen een platte regel over hoe het moet, daar zit meer achter. Als je weet waarom iets op een bepaalde manier gedaan wordt, is het vaak gemakkelijker om de juiste keuze te maken. Zorg dus dat je voldoende kennis hebt (of krijgt).
Spreek je dus uit, deel je ervaringen en bevraag elkaar en je kwaliteitsmedewerker. Bespreek met elkaar de zin en onzin van protocollen, maar ook wat jij nodig hebt om samen met het team en de bewoner goede besluiten te nemen. Deel je wensen ook met de beroepsvereniging: wat helpt jou en wat zou beter kunnen? Twijfels, vragen en dilemma`s zijn, samen met een gezonde dosis zelfreflectie, essentieel voor deskundige en liefdevolle zorg!
Wil je als verpleegkundige of verzorgenden meedenken in de Verenso-klankbordgroep voor de ontwikkeling van de handreiking ‘Infectiepreventie en antibiotic stewardship’, mail dan naar Conny Moons: c.moons@venvn.nl